Temren
Temren okun ya da kargının (benzeri fırlatma kullanımlı silahların) ucundaki özel, delici parçadır.[1]
İlk fırlatma kullanımlı silahlarda temren, silahtan ayrı bir parça değildi. Yalnızca ahşabın ucu sivriltilirdi. Fakat silah olarak kullanılan aracın mümkün olduğunca hafif, temreninse güçlü olması gerektiği için temrenle silahtan farklı maddelerden yapma ihtiyacı ortaya çıktı.
Kullanım alanlarına göre temrenler
Ortaçağ Avrupasında kullanılmış temren çeşitlerinden örnekler
- Yumuşak uç: Savaşta değil, oyunda veya takbikatta kullanılırdı. Temren kauçuk gibi yumuşak bir maddeden yapılırdı ve vurulan hedefe zarar vermezdi.
- Kemik uç: İlkel kabileler tarafından sıklıkla kullanılırdı. Hafif ve ucuz olduğu için Ortaçağ'da bile kullanıldığı oldu. Ancak zırhın kullanımı, kemiği etkisiz hale getirdi.
- Bakır uç: Bakır ya da kalitesiz demir, kemikten daha güçlüydü, ancak daha ağırdı. Yine de bakır temrenli ok, demir temrenliden daha hafiftir. Uzak hedefleri vurmada tercih edilirdi.
- Ağır demir: Demir, temrende kullanılan en ağır malzemedir. Kaliteli demirden yapılmış temren, sağlam bir yayla fırlatıldığında zırh ve kalkan delebilirdi. Ancak ağır oluşu nedeniyle uzak hedeflere yetişemezdi. Ayrıca pahalıydı.
- Kancalı uç: Temrenin sivri ucunun aksi yönde (oku atana doğru) çıkıntılar eklenmesiyle elde edilirdi. Amaç, ok hedefin vücuduna saplandığında çıkarılmasını engellemekti. Kurban oku çıkarmak isterse, ters çıkıntılar derisini parçalayacağı için ölümcül bir silahtı.
- Çavuş oku: Çavuş okunun temreni kemikten veya hafif metalden yapılırdı. Üzerine havanın geçeceği delikler açılırdı. Ok havada uçarken ıslık benzeri tiz sesler çıkarması sağlanırdı. Muharebe sırasında savaşın yön tayini veya okçu birliklerinin sese yönelerek ateş etmesi için kimi zaman bir yöneltici, süvari ve keşif birlikleri içinse de çoğu zaman bir işaret fişeği olarak kullanıldığı olmuştur.
- Zehirli uç: Temrene zehir tutacak hazneler eklenirdi.
- Alevli uç: Temren delme amaçlı değildi ve hafif malzemeden yapılıp yanıcı maddelerle sarılırdı.
Ayrıca bakınız
Kaynaklar
This article is issued from Vikipedi - version of the 8/17/2015. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.