Tenyazis
| Tenyazis | |
|---|---|
|
Yetişkin taenia saginata | |
| Sınıflandırma ve dış kaynaklar | |
| Uzmanlık | bulaşıcı hastalık[*] |
| ICD-10 | B |
| ICD-9 | 123.3 |
| ICD-O | MXXXX/Y |
| MedlinePlus | 001391 |
| eMedicine | ped/2201 no.htm alan/başlık no |
| MeSH | D013622 |
Tenyazis veya tenyasis; tenya cinsinden şerit solucanları nedeniyle bağırsaklarda oluşan bir enfeksiyon.[1]
Oluşum
Tenyazise neden olan parazitler sığır ve domuz etinde bulunur.[2] Tenyazis, hastalıklı hayvanların etlerinin çiğ veya az pişmiş olarak tüketilmesi sonucu insanlara geçer. Sığırlar genellikle taenia saginata isimli kurdu, domuzlar ise taenia solium isimli kurdu taşırlar. İnsan bağırsaklarına yerleşen larvalar burada büyüyerek yetişkin şeritlere dönüşürler. Bazı vakalarda şerit solucanlarının 3,5 metre uzunluğa ulaştığı ve yıllarca yaşadığı görülmüştür.[2]
Şerit solucanları birden fazla bölümden oluşur. Her bölüm yumurta bırakma kabiliyetine sahiptir. Yumurtalar tek başlarına veya gruplar halinde insan vücuduna yayılırlar ve anüs yoluyla vücuttan atılırlar. Şahsi hijyenlerine dikkat etmeyen kimseler kendi kalçalarına dokunmak suretiyle bu yumurtaları yutup rahatsızlanabilirler veya yiyeceklere dokunmak suretiyle başkalarına verebilirler.[2]
Belirtiler ve teşhis
Şerit solucanu enfeksiyonları çoğunlukla belirtisizdir. Ancak bazı kimselerde karın ağrısına neden olabilir.[2]
Hastalar bu solucanların varlığından dışkılarına bakarak (özellikle hareket ediyorsa) haberdar olabilirler. Ayrıca CBC kan testi ile de tespit edilebilirler.[2]
Tedavi
Tenyazis ağızdan alınan ilaçlarla tedavi edilir.[2]
Komplikasyonlar
Şerit solucanları nadiren bağırsak tıkanmasına neden olurlar.[2]
Domuz kaynaklı şerit larvaları bağırsaktan çıkarak kalp, göz ve beyin dokularına yerleşip büyüyebilir.[2] Bu duruma sistiserkoz denir. Beyindeki enfeksiyonlar felç veya diğer sinir sistemi rahatsızlıklarına neden olabilir.
Önlemler
Hastalığı önlemenin en etkili yöntemi çiğ ve az pişmiş et tüketiminden kaçınmaktır. Etler en az 5 dakika boyunca 60 C'den yüksek sıcaklıklarda pişirilmelidir. Gıdaları -4 C'den düşük soğukluklarda en az 24 saat dondurmak da şerit yumurtalarını öldürecektir.[2]
Hastalığın yayılmasını önlemek için özellikle tuvalet kullanımından sonra eller iyice yıkanmalıdır.