Stamford Raffles

Sir Thomas Stamford Raffles

Sir Thomas Stamford Raffles (6 Temmuz 1781, Port Morant açıklarında denizde, Jamaika-5 Temmuz 1826, Londra, İngiltere), İngiliz sömürge yöneticisi ve Singapur'un kurucusu (1819).

İlk yılları

On dört yaşında İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası'nda çalışmaya başladı. Yeterli bir temel eğitim görmemekle birlikte, kendi kendine doğa tarihi konusunda uzmanlaştı. Yirmi üç yaşındayken, Malakka Boğazı'nın kuzey girişindeki Pinang Adası'nda yeni kurulan hükümete bakan yardımcısı olarak atandı.

Cava

Hollanda'nın denetimindeki Doğu Hint Adaları'nda İngiltere'ye de bir yer kazandırmak amacıyla kurulan Pinang'da, takımadalarda yaşayan Malay halkının dil, tarih ve kültürünü araştırmak üzere yoğun bir çalışmaya girdi. Napolyon o dönemde Çin'e kereste taşıyan ağır İngiliz gemilerine karşı Cava'yı sıçrama tahtası olarak kullanıyordu. Hindistan genel valisi Lord Minto, Raffles'ı, Cava'yı Fransız etkisinden kurtarmak için bir deniz saldırısı hazırlamakla görevlendirildi.

Raffles, Malakka'da bir karargah kurdu. Olağanüstü çalışmanın karşılığında Minto'nun kadrosuna alınan Raffles onunla birlikte Cava'ya doğru yola çıktı. 6 Ağustos 1811'de karaya çıkan keşif grubu, Hollanda-Fransa güçleriyle kısa bir çatışmaya girdikten sonra adayı işgal etti. Minto bu başarıda büyük payı olduğunu düşündüğü Raffles'ı 11 Eylül'de Cava vali yardımcılığına getirdi. Minto kısa bir süre sonra Kalküta'ya döndüğünde henüz 30 yaşında olan, yalnızca Cava'nın değil, birkaç milyon insanın yaşadığı bir takımadalar devletinin de yöneticisiydi.

Raffles, Hollanda sömürge düzenini değiştirmek ve yerli halkın yaşam koşullarını iyileştirmek amacıyla büyük bir çalışma başlattı. Ama kâra yönelik bir tiacret kumpanyasına çok masraflı gelen bu reformlar uzun ömürlü olmadı. Cava'da 4.5 yıl kalan Raffles, sağlığının bozulduğu bir sırada geri çağrıldı. Minto'nun ölümü üzerine kişisel saldırılar karşısında savunmasız kalan Raffles, 25 Mart 1816'da İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası yöneticilerinin gözünden düşmüş durumda İngiltere'ye yola çıktı.

Londra sosyetesiyle bilim çevreleri Raffles'ın başarılarını övgüyle karşıladı. Royal Society'ye kabul edilen Raffles'a sir unvanı verildi. Gene de kumpanyanın güvenini kazanamadı ve daha önemsiz ve yetkisiz bir görevle Sumatra'nın batı kıyısında, sıtma'dan kırılan, biber merkezi Bengkulu limanına vali yardımcısı olaak atandı. Ama Felemenklilerin takımadaları yeniden ele geçirdiğini ve tam bir ticaret tekeli politikası izlediğini görünce Asya'nın güneydoğusunu İngiliz egemenliğine almaya yönelik ikinci atılımını da buradan başlattı.

Singapur

Raffles'ın Singapur'daki heykeli

Kalküta'ya geldiğinde doğu politikasındaki geniş bilgisini ve ikna gücünü kullanarak, Hindistan genel valisi Lord Hastings'i İngiliz ticaretini korumak için hızlı ve güç kullanımına dayanan adımlar atmak gerektiğine ikna etti. 7 Aralık 1818'de Kalküta'dan ayrıldığında, Hastings'den, Malakka Boğazının doğusunda, Güney Çin Denizine geçişi kolaylaştıracak bir üs kurma yetkisini almıştı. 29 Ocak 1819 sabahı, Malaya'nın güney açıklarında, çok aza kişinin yaşadığı bir adada karaya çıktı ve Hollandalılaria çatışmayı göze alarak bir antlaşmayla Singapur limanını kurdu. Üç yıl için Bengkulu'daki görevine geri döndüyse de, Ekim 1822'de yeniden Singapur'a gitti ve çeşitli yönetim birimlerini yeniden düzenledi. 1823'te yürürlüğe koyduğu yönetmelikte Singapur limanının açık bir liman olduğu ve her ülkenin gemilerinin burada eşit haklarla serbest ticaret yapabileceği belirtiliyordu.

17 Mart 1824 tarihli bir antlaşmayla Hollandalılar Singapur üzerindeki hak iddialarından vazgeçtiler. Ama sağlığı hızla bozulan Raffles 22 Ağustos 1824'te İngiltere'ye döndü. Doğal tarih ve Malay kültürü konusundaki büyük koleksiyonuyla bir Doğubilimci olarak Londra'da büyük ün kazandı. İlk başkanı olduğu Londra Hayvanat Bahçesi'nin kuruluşuna yardımcı oldu.

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/2/2015. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.