Tibet
<div style="position:relative; margin: 0 0 0 0; border-collapse: collapse; border="1" cellpadding="0"> | |||||||||
Çin Halk Cumhuriyeti içindeki Tibet Özerk Bölgesi | |||||||||
Sürgündeki Tibet grupları tarafından üzerinde hak iddia edilen tarihi Tibet. | |||||||||
Çin Halk Cumhuriyeti tarafından Tibet bölgesi olarak gösterilen bölge. | |||||||||
Aksai Chin eyaletinin bir parçası olarak Hindistan tarafından hak iddia edilen bölge. | |||||||||
Tibet Özerk Bölgesi'nin bir parçası olarak hak iddia edilen ama Çin Halk Cumhuriyeti kontrolü altında olmayan bölge. | |||||||||
Kültürel olarak Tibet etkisi altındaki diğer bölgeler. |
Tibet (Tibetçe:བོད་; bod, Çince:西藏) Orta Asya'da Tibet halkının anavatanı olan bölge. Ortalama 4.900 metrelik yükseltisiyle "Dünyanın Çatısı" diye tanınır. Kuzeyinde Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Qinghai, doğusunda Sichuan, güneyinde Hindistan, Nepal ve Bhutan vardır. Başkenti Lhasa'dır.
Bağımsızlık durumu
Tibet bir zamanlar bağımsız bir krallık olan Tibet'in özgürlüğünü destekleyenler tarafından Çin Halk Cumhuriyeti'nin bu bölgeyi 1950'de tarafından işgal edildiği iddia edilmektedir. Çin Halk Cumhuriyeti ise bu bölgeyi ele geçirerek politik bir özerklik verdiğini belirtmekle birlikte Tibet'in yalnızca 1913-1950 yılları arasında Çin'in politik nüfuzundan çıktığını, bölgenin tarihi olarak Çin'e ait olduğunu düşünmektedir. Tibet'in kendi kültür ve zenginliklerinin "kültürel bir soykırım"a tabi tutulduğu da iddialar arasındadır. Çin hükümeti ise bu "kültürel soykırım" iddialarının gerçek dışı olduğunu savunmaktadır.
1959'da Çin yönetimine karşı bir isyan başlatan Dalay Lama, barışın sağlanamamasının ardından Hindistan hükümetinin daveti üzerine Hindistan'a gitmiştir . Günümüzde Çin Halk Cumhuriyeti ile Sürgündeki Tibet Hükümeti arasında Tibet'in ne zaman Çin'in bir parçası olduğu ve Çin'in Tibet'i egemenliği altına alma geçerliliği konusunda anlaşmazlıklar bulunmaktadır.
Tibet'te Kültür
İlgili Filmler
- 'Tibet'te Yedi Yıl, (İngilizce: Seven Years in Tibet)', (1997)
- 'Kundun', (1997)
İlgili Belgeseller
- Asya Geçidi (İngilizce:Asian Coridor in Heaven)
İlgili Müzikler
- Mecano, 'Aidalai'.
- Rage Against the Machine Tibetan Freedom Concert (Tibet Özgürlük Konseri)
Ayrıca bakınız
Tibet'te budizm diğer bir adıyla 'lamaizm' olarak da bilinir , la - ma (üstün) 'lük manasındadır ayrıca bir nevi rütbe belirtir. Tibet'te budizmin başlangıcı M.S. 5. yüzyıla dayanmakla beraber M.S. 7. yüzyılda Tibet Kralı Srongsten Campo ile halkın çoğunluğuna bu inanç sistemi yayılmıştır. Budizm aslında bir din değildir temel ilkeleri felsefe ve ahlak öğretileridir,herhangi bir tanrı kavramları yoktur ve özünde Brahma inanışının değiştirilmiş bir şeklidir. Tabiata tapma , nefsine hakim olma , ahlaki değerlere önem vermek Budizm sisteminin temellerini oluşturur. Tibet budizmi günümüz bilim adamlarının gruplandırmasına göre ; Kuzey Budizmi (Vajrayana) olarak ele alınır ve Tibet , Moğolistan , Bhutan ve Hindistan başta olmak üzere bir çok ülkede inananları vardır.