Trimurti
Trimurti, yeryüzündeki birçok inanç, gelenek ve mitolojide bulunan üçlü ilah grubuna (üçlemeye) Hinduizm ve Hint mitolojisinin çeşitli ekollerinde verilen addır. Bu üçlü ilah grubu Hindu geleneğinde Brahma, Vişnu ve Şiva. Aslında Trimurti sözcüğü "üç yüzlü ilah" anlamına gelir. Yani üç ayrı fonksiyonu olan tek bir ilah sözkonudur: Brahma olarak yaratır, Vişnu olarak hükmeder, Şiva olarak yok eder. Bir başka deyişle üç ayrı ilah yoktur; tek bir birimin üç ayrı fonksiyonunu gösteren üç tezahür sözkonusudur. Her ne kadar adı geçen üç ilah eril olsa da, Trimurtinin ve genel olarak tanrısal gücün dişil bir yönü de bulunur. Bu dişil yön üç ilahın ilâhi eşleri olarak sunulan üç tanrıça ile vurgulanır ve betimlenir. Bunlar sırasıyla: Saraswati, Lakşmi ve Durga'dır.
Hint geleneğinde üçgen tarafından çevrili daire ise kimi sembolizmlerde Trimurtiyi simgeler. Trimurti sık sık üç yüze sahip insan figürleriyle de betimlenmiştir.
Hindular üç ilâhî fonksiyonu göstermek üzere kimi zaman elin üç parmağını kullanırlar ki, bu işarete Trikala denir. Bu üç parmak işareti Proto-Türkler’den kalma çok eski bir yazıt olan Tamgalı Say yazıtında da görülür. Kimi yazarlar bu üçlü ilah grubunun sembolik anlamlarından birinin Sirius Sistemi’ndeki üç yıldızla ilgili olduğunu belirtmişlerdir.
Kaynakça
- Dharma Ansiklopedi: Sayfa-452,453
- Semboller Ansiklopedisi: Sayfa-264,341,342,343,344,345
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
