VY Canis Majoris
Koordinat: 07s 22d 58,33sn; -25º 46' 03,17″
| ||
Gözlem verisi Dönem J2000 | ||
---|---|---|
Takımyıldız | Büyük Köpek | |
Bahar açısı | (α) | 07s 22d 58,32877sn[1] |
Yükselim | (δ) | -25° 46′ 03,2355″[1] |
Görünür parlaklık | (V) | 7,9607[2] Vmaks = 6,5m, Vmin = 9,6m[3] |
Sınıflandırma | ||
Tayfsal sınıf | ||
U-B Renk ölçeği | 2,24[4] | |
Değişen yıldız türü | Yarıdüzenli[6] | |
Gökölçümsel nitelikleri | ||
Dikey hız | (Rv) | 49 ± 10[4] km/sn |
Iraklık açısı | (π) | 0,83 ± 0,1[7] mys |
Uzaklık | ~3.840 Iy (1.170[8][9] pc) | |
Özdevinim nitelikleri | ||
Bahar açısı payı | (μ) | 9,84[4] mys/y |
Yükselim payı | (μ) | 0,75[4] mys/y |
Fiziksel özellikler | ||
Kütle | (m) | 17 ± 8[8] M⊙ |
Yarıçap | (r) | 1420 ± 120[8] R⊙ |
Aydınlatma gücü | ~270.000[8] L⊙ | |
Yüzey kütleçekimi | (log g) | -0,6[8] cgs |
Etkin sıcaklık | ~3.490[8] K | |
Tahmini yaş | 107[10] y | |
Katalog belirtmeleri | ||
VY CMa • CD-25 4441 • HD 58061 • HIP 35793 • 2MASS J07225830-2546030 • PPM 252258 • SAO 173591 |
VY Canis Majoris veya kısa adıyla VY CMa, Büyük Köpek Takımyıldızı'nın içinde bulunan ve evrendeki bilinen en büyük yıldızlardan birisi olmasıyla beraber bir kızıl üstündev yıldızdır. Yarıçapı 1.420±120 güneş yarıçapı genişliğindir. Ayrıca aydınlatma gücü en yüksek yıldızlardan biri olan VY CMa, Dünya'dan yaklaşık 3.840 ışık yılı uzaktadır. Çift veya çoklu yıldız sistemlerinde bulunan çoğu yıldızın aksine, VY CMa tekil bir yıldızdır ve herhangi bir yıldızsal yoldaşı bulunmamaktadır. Bu yıldız yarıdüzenli değişen olarak kategorilendirilmiştir ve 2.000 günlük bir yörünge süresi vardır.
Genel durumu
VY Canis Majoris'in bilinen ilk kaydı Fransız astronom Jérôme Lalande'ın 7 Mart 1801 tarihli yıldız kataloğundadır. Bu katalog VY CMa'nın kadrini 7. derece olarak vermektedir. 19. yüzyılda sürdürülen çalışmalar 1850'den bu yana yıldızın kadrinin giderek azaldığını ortaya çıkarmıştır. VY CMa, 1847'den beri bir kızıl yıldız olarak bilinmektedir.
19. yüzyıl boyunca gözlemciler VY CMa'ya 6 ayrı tamamlayıcı ölçmüşlerdir ve bu bulgularından hareketle VY CMa'nın bir çoklu yıldız sistemine ait olabileceğini belirtmişlerdir. Ama artık biliniyor ki bu ayrı tamamlayıcı olarak tanımlanan elementler, yıldızı saran bulutsunun parlak alanlarıdır. 1957'deki gözlemler ve 1998'deki yüksek çözünürlüklü resimlemeler VY CMa'nın herhangi bir yoldaş yıldızı olmadığını göstermiştir.
VY Canis Majoris, yaklaşık 3.500 K olan etkili ısısı ile aydınlatma gücü yüksek bir M yıldızıdır. Bu durum onu Hertzsprung-Russell diyagramında sağ üst köşeye yerleştirir. Kütleye göre H-R diyagramına bakarsak, anakol boyunca VY CMa yaklaşık 30 - 40 M☉ kütlesi ile bir O yıldızı olmalıydı.
Boyutu
Minnesota Üniversitesi profesörü Roberta M. Humphreys, VY CMa'nın yarıçapının 1800-2.100 güneş yarıçapı genişliğinde olduğunu ileri sürüyor. Boyutunun daha iyi anlaşılabilmesi için, eğer VY Canis Majoris'i Güneş'in yerine koyarsak VY CMa yaklaşık Satürn'ün yörüngesine kadar bir alan kaplar. Yarıçapı için üst limit olan 2.100 güneş yarıçapını kabul edersek, ışığın yıldızın yüzeyinde tam bir tur atması için 8 saat gerekir; bu süre Güneş'te 14,5 saniyedir. VY Canis Majoris'in içini doldurmak için 7.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 (7 Desilyon)'dan fazla Dünya gerekir. VY CMa'nın çapı yaklaşık 3.063.500.000 kilometredir. VY CMa, Güneş'in yerine konulunca Jüpiter'in yörüngesine ulaşan boyutuyla VV Cephei A'dan %15 daha büyüktür. Eğer saatte 980 km hızla giden bir uzay mekiği VY Canis Majoris'in etrafında bir tur atmak isteseydi bu tur yaklaşık 1100 yıl sürerdi(?). Eğer dünyayı 1 cm çapında var sayarsak, VY Canis Majoris yıldızının çapı 6,5 km büyüklüğünde olurdu. Eğer Dünya'dan VY CMa'ya 2000 KM hız yapan bir uzay mekiği ile gitmek istesek bu yaklaşık 10 bin trilyon yıl sürerdi.
Aydınlatma gücü
2006'da Profesör Humphreys VY CMa'nın izgesel enerji dağılımını ve uzaklığını kullanarak yıldızın aydıtlanma gücünü ölçmeyi denedi. Yıldızdan yayılan radyasyonun çoğu, yıldızı çevreleyen bulut tarafından yeniden işlendiğinden dolayı Profesör Humphreys tüm bulutsunun üzerindeki toplam akıntıyı bütünleştirdi ve VY CMa'nın aydınlatma gücünü 4,3×10 üssü 5 L☉ olarak buldu.
Kaynakça
- 1 2 "SIMBAD basic query result: VY Canis Majoris". SIMBAD, Centre de Données astronomiques de Strasbourg. http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-basic?Ident=VY+canis+majoris&submit=SIMBAD+search. Erişim tarihi: 23 Ocak 2013.
- ↑ "Hipparchos catalogue: query form". CASU Astronomical Data Centre. Cambridge Astronomical Survey Unit. 2006. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303193247/http://archive.ast.cam.ac.uk/hipp/hipparcos.html. Erişim tarihi: 10 Mart 2009.
- ↑ "GCVS Query=VY CMa". General Catalogue of Variable Stars @ Sternberg Astronomical Institute, Moscow, Russia. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150402140851/http://www.sai.msu.su/gcvs/cgi-bin/search.cgi?search=VY+CMa. Erişim tarihi: 24 Kasım 2010.
- 1 2 3 4 5 "SIMBAD basic query result: VY Canis Majoris". SIMBAD, Centre de Données astronomiques de Strasbourg. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160716143146/http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-basic?Ident=VY+canis+majoris&submit=SIMBAD+search. Erişim tarihi: 7 Mart 2009.
- ↑ Lipscy, S. J.; Jura, M.; Reid, M. J. (10 Haziran 2005). "Radio photosphere and mass-loss envelope of VY Canis Majoris". The Astrophysical Journal (The American Astronomical Society) 626 (1): 439–445. arXiv:astro-ph/0502586. Bibcode 2005ApJ...626..439L. DOI:10.1086/429900.
- ↑ Monnier, J. D.; Geballe, T. R.; Danchi, W. C. (1 Ağustos 1998). "Temporal variations of midinfrared spectra in late-type stars". The Astrophysical Journal (American Astronomical Society) 502 (2): 833–846. arXiv:astro-ph/9803027. Bibcode 1998ApJ...502..833M. DOI:10.1086/305945.
- ↑ "VY Canis Majoris". 10 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160110035406/http://www.solarsystemquick.com:80/universe/vy-canis-majoris.htm.
- 1 2 3 4 5 6 Wittkowski, M.; Hauschildt; Arroyo-Torres, B.; Marcaide, J.M. (5 Nisan 2012). "Fundamental properties and atmospheric structure of the red supergiant VY CMa based on VLTI/AMBER spectro-interferometry". Astronomy & Astrophysics 540: L12. arXiv:astro-ph/1203.5194. Bibcode 2012A&A...540L..12W. DOI:10.1051/0004-6361/201219126.
- ↑ Y. K. Choi; Hirota; Honma; Kobayashi; Bushimata; Imai; Iwadate; Jike ve diğ. (2008). "Distance to VY VMa with VERA". Publications of the Astronomical Society of Japan (Publications Astronomical Society of Japan) 60: 1007. arXiv:0808.0641. Bibcode 2008PASJ...60.1007C.
- ↑ "Distance and Kinematics of the Red Hypergiant VY CM". 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160716143155/http://arxiv.org/abs/1109.3036. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2012.
Dış bağlantılar
- VY Canis Majoris: The Astrophysical Basis of Its Luminosity (pdf), Roberta M. Humphreys, 13 Ekim 2006
|