Ventilatör ilişkili pnömoni
Ventilatör ilişkili pnömoni mekanik ventilasyon alan hastalarda görülen, nazokomiyal enfeksiyonların bir alt tipidir. Ventilatör ilişkili pnömoni etken ajanlar ile karakterize değildir. Adından da anlaşılacağı gibi hastanede mekenik ventilasyon süresi geçiren hastalarla sınırlandırılmıştır. VIP’nin teşhisi güçtür; fakat, iki veya ikiden fazda akciğer röntgeni, > 38 ℃ ateş, > 12 x 10⁹/ ml lökosit değeri prülan trakebronşiyal sekresyon, genellikle teşhis için gereklidir. Etken ajan veya mekanizmanın doğru kategorizasyonu için, referans olarak önceki mekanik ventilasyon kültür sonuçlarının alınması önerilmektedir.
Belirti ve Bulgular
Mekanik ventilasyonda olan hastalar genellikle sedatizedir ve iletişim kurulamaz. Pnömoni hastalığının birçok tipik semptomu hem olmayabilir hemde tanımlanamayabilir. En önemli belirtileri; ateş, düşük vücut sıcaklığı, yeni prülan balgam, ve hipoksidir.
Teşhis
Ventilatörle ilişkili pnömoninin teşhisi, hastanın mekanik ventilasyona maruz kaldıktan sonra pnömononin teşhisi ile gerçekleşir. Kan testinde beyaz kan hücrelerinin azalmas ve pnömoni göstergesi olarak göğüs röntgeninde yeni bir gölgelenme (sızma) sergileyen bir hasta, mekanik ventilasyon üzerinde, VIP şüphesi vardır. Kan kültürü VIP’ye sebep olan mikroorganizmaları ortaya çıkarabilir. VIP teşhisi belirlemek için iki seçeneği vardır. Ilk seçenek VIP belirtileri olan bir hastadan trakea kültürü almak artı yeni bir akciğer filminde kapalılık gözlenmesidir. Diğer bir seçenek ise bronkoskopidir. Her iki durumda da, kültürler negatif ve aranan sonuçlarar açık olmasa da teşhis edilemeyebilir.
Patofizyoloji
Herhangi bir akciğer altında yatan veya immün problemi olan kişilerde, endotrakeal tüpün olması veya trakeostominin bulunması akciğerin alt segmentlerine bakteri girişi için bir yol oluşturduğu için, VIP öncelikli olarak görüldüğü saptanmıştır. Baktreiler küçük topluluklar halinde endotrakeal tüpün cuffu’nın etrafında yolculuk ederler. Sık sık, endotreakal tüp veya trakeostomide oluşan bakteri kolonileri, akciğer her nefes alıp verdiğinde içine ilerler. Ayrıca bakteriler derin trakeal aspirasyonla ve bronkoskopi ile de akciğere getirilebilir. Diğer bir olasılık ise, bronşiyal hatta zaten bir bakterinin olması ve bu hattın vucut tarafından sadece kontrol edilmesiyle de ortaya çıkmaktadır. Hücrelerin silliyer eylemi trakeadaki mukusu yukarıya doğru ittirir. Bu da hiçbir hava açılığı olmayan şişik cuff etrafında sıvı birikmesine yol açmaktadır. Bakteriler bu ortamda rahatlıkla kolonize olabilirler ve sayılarıne enfekte edecek kadar artırabilirler. Akciğer boşluklarında ve hava akımına doğru ilerleyen enfekte damlacıklar Bernoulli Prensibi ile açıklanır. Saf oksijen konsantrasyonunun hücrelerle uzun bir süre teması akciğer hücrelerinde oksidatif hasara sebep açabilir ve ayrıca hücrelerin silialarında da hasara yol açabilir. Böylece, vücüdun ilk savunma hattı bu sebeple inhibe olmuş olur.
Çoklu ilaca dirençli organizmalar için risk faktörü olmayan insanlarda yaygın bakteriler lokal bilgiye bağlı olarak tedavi edilebilir. Ceftriaxone, ciproflaxosin, levoflaxosin, veya ampicilin/sulbaktam atibiyotiklerin uygun olarak kullanılabilir.
Korunma
Kısa bir süre içerisinde VIP’yi önlemek için çeşitli uygulamalar vardır. Bunlar; mümkün ise ventilasyonun kesilmesi, veya entübeyse çeşitli stratejiler mevcuttur. Direçli bakteriler herhangi bir bulaşıcı bakteriler gibi çok cabuk yayılırlar. Etkili enfeksiyon kontrolü için. uygun el yıkama, invaziv işlemler için uygun sterilizasyon teknikleri uygulamak zorunludur. En önemli yönü ise, hastanın aldığı sedasyon aldığı hava miktarıyla sınırladırılmasıdır.
VIP’yi önlemek için başka önerilen yöntemler ise yatak başını 30 derece kaldırmaktır. Kanıtlar ağırlıklı olarak kalp cerrahisi geçirmiş hastalarla sınırlı olmasına rağmen, korheksidin gibi antiseptik solüsyonlarda da, VIP insidansını azaltabilir.
Epidemiyoloji
Mekanik ventilasyon alan hastalarin %8 ila %20’inde VİP, ventilasyon sırasında herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Bunun sebebi entübasyon işleminin bu enfeksyona katkıda davetiye çıkarmasıdır.
Prognoz
Entübasyonun genellikle daha az direçli organizmalar içermesi böylece VIP için da daha olumlu bir sonuç ile meydana gelmesi istenen bir durumdur. Mekanik ventilasyonu gerektiren solunum yetmezliklerinde, enfeksiyon yüksek mortalitede olduğu için, mortaliteye ait VİP’nin kesin katkısının belirlenmesi zor olmuştur. 2006 yılı itibariyle tahminler, VİP gelşmeyen hastalarda ölüm %33 ile %50 arasında değişmektedir. VIP, bazı mikroorganizmalar (Pseudomonas, Acinetobacter), kan akım enfeksiyonları, etkisiz başlangıç antibiyotikleri ile ilişkili olduklarında ölüm oranı daha yüksektir. VİP akut solunum yetmezliği sendromu (AKUT) olan kişilerde yaygındır.