Vitiligo
Vitiligo dış derinin renk kaybına uğramasıyla oluşan beyaz plaklarla seyreden bir deri hastalığıdır.
Modern Tıp Vitiligo için gereken tedavi uygulandığında geçen iyileşen bir hastalık olarak görmektedir
Her beyaz leke vitiligo değildir. Vitiligo olduğu düşünülen rahatsızlık da vitiligo olmayabilir. Özellikle, sıkıntılı stresli bir süreçten geçmek, vitaminsizlik-gerekli gıdanın alınamaması, antibiyotik ilaç tedavileri, ağrılı, ateşli hastalıklar, uyku bozukluğu ve psikolojik bunalım bu hastalığı tetiklemektedir.
Vitiligo Nasıl Oluşur?
Vitiligo'da bağışıklık sistemimiz yanlış programlanarak, ciltte bulunan dost melanositleri, yani cilde renk veren hücreleri görevini kısıtlaması ile başlayan bir süreçtir.
Problemli olan bölgelerde cilde rengini veren melanositlerin kısıtlanması nedeniyle tüyler ve kıllarda da beyazlık görülür. Beyaz renge dönüşen bölgeler çeşitli büyüklüklerde olabilir. Kimi zaman görünmeyecek kadar küçük olan bu bölgeler, kimi zaman çok daha büyük boyutlara ulaşabilir ve hatta derinin büyük bir bölümünü etkilemiş olabilir.
Sıklıkla vücudun yüz, dudak, boyun, göğüs, penis, diz, dirsek ve el ve kol bölgelerinde görülür.
Problemli olan bölgeler güneş sonucu oluşan ultraviyole ışınlara karşı diğer bölgelerden daha hassas olurlar. Hastalıklı kişilerde güneş yanıklarından, veya alınabilecek herhangi bir darbelerden sonra yeni vitiligo bölgeleri oluşabilir. Vitiligo hastalığı birçok hastalıkla (tiroid, kansızlık vs.) beraber aynı anda görülebilinir.
Vitiligo'da hastalıklı bölgeler güneşin etkisiyle çevredeki sağlıklı renk melanosit hücreleri bronzlaşınca ortaya çıkar.
Yani güneş vitiligoya neden olmaz sadece belirgin hale gelmesini sağlar.
Vitiligo Ne Sıklıkla Görülür ?
Toplumda görülme sıklığı %1 ile %4 arasındadır. Vücutta oluşan her beyaz leke kişinin vitiligo hastalığına yakalandığı anlamına gelmez. Bu ayrımın yapılabilmesi için hastalıkla ilgili bir uzman doktor muayenesi şarttır. Birçok farklı rahatsızlığa bağlı lekeler vitiligo hastalığı sonucu oluşan lekeler ile karışabilir. Bu hastalık, otoimmun kökenli olup hastanın vücudundaki renk oluşumunu sağlayan hücrelere (melanosit) karşı hastanın vücudundaki bağışıklık sistemi hücrelerinin saldırısı ile başlar.
Vitiligo Kalıtsal (Irsi) bir hastalık mıdır ?
Hayır değildir ! Özellikle hastalığın veya hastalığı taşıyan bireylerinde ailesinde bu hastalığın bulunması, kişilerde olası, fakat kesin değildir.
Vücudun bağışıklık sisteminin çeşitli nedenlerle aktifleştiği anlarda ve farklı hastalık dönemlerinde vitiligonun başlaması ve artması daha olasıdır.
Modern Tıp Vitiligo için kalıtsal olmayan ve iyileşebilen bir hastalık olarak görüyor.
Bu kişiden kişiye değişse bile çevre faktörleri veya kronik başka rahatsızlıkların da tekiklediği pigment kaybı çeşitli ilaçlarla takviye edilmeli ve alanında uzman bir dermatologa görünülmelidir.
Vitiligoda Tedavi Nasıl Uygulanır ?
Bazı kişilerde vitiligo teşhisi yanlış konulmaktadır. Kendi alalında uzman kişiler de bazen bu yanılgıya düşmektedir. Çeşitli tahliller yapılmalı ve deride pigment kaybının ne derecede olduğu tespit edilmelidir. Her beyaz leke vitiligo değildir. Belirli bir zamanda sıkıntı veya stresli bir dönem geçiren kişiler de deri döküntüsü yaşayabilir, veya kullanılan çeşitli ilaçların yan etkisiyle de deri döküntüsü meydana gelebilir. Vitaminsizlik, iştah kaybı, uyku bozukluğu da bu hastalığı tetikleyen etmenlerdendir.
Bu rahatsızlıktan şikayetçi olan kişiler alanında uzman bir dermatoloğa gitmeli ve tahlil yaptırmalıdır. Özellikle T3 ve T4 Tiroid hormonlarına bakılmalıdır; gerekli görüldüğü takdirde beyaz bölgeden biyopsi alınarak bölgedeki pigment kaybına bakılmalıdır.
Özellikle B12 ekstra vitamin ihtiyacı tamamlanmalı, kişinin kan seviyesi düzenli olmalı, kansızlığı önleyen iştah açıcı besinler tüketmelidir.
Uzman doktorlar hastaya göre çeşitli tedavi yöntemleri uygulamaktadır. En sık başvurulan yöntem UVA, UVB ve Darband (Işın tedavisi) yöntemleridir. Işığın deriye nüfuz ederek hücrelerin uyarılması ve pigmentlerin aktifleştirilmesi amaçlanmaktadır.
Modern tıp her geçen gün ilerlemektedir. Bazı otoriteler gelecek yıllarda insanın, saç rengini değiştirebildiği gibi cilt rengini de sık sık değiştirebileceğini iddia etmektedir.
Vitiligo Tedavi Olabilen Bir Hastalıktır.
Vitiligo tedavisi mümkün olan iyileşen bir cilt problemidir. Ancak hasta düzenli olarak tedavi şartlarına uyduğunda gerçekleşebilir.
Bazı dermatologlar güneşin en yoğun saatlerinde dışarı çıkmamayı öneriyor. Bazıları ise çeşitli kremlerle vücudun sorunlu olan bölgelerine sürülüp yeterli süreyle güneşe maruz bırakılması gerektiğini öneriyor. Böylelikle güneş renk melanosit hücrelerini tetikleyecek ve pigment oluşumunu sağlayacaktır. Dermatologunuz vitiligo hastalığınızın yaygınlığına ve sürecine göre sizin için uygun tedaviyi planlayacaktır.
Hastalığın Tedavi Yöntemleri
- Repigmentasyon tedavisi
- Hücre Sprey
- Fototerapi
- Dar Bant UVB Tedavisi
- PUVA Tedavisi
- Mikrofototerapi (Lumera,BClear,Multiclear)
- İlaç Tedavileri
- Pimekrolimus ve takrolimus
- Topikal kortikosteroid
- Depigmentasyon tedavisi
- Cerrahi (Deneysel) Tedaviler
- Normal deriden sağlam renk hücresi nakli
Dünya'da çeşitli dermatolog bilim adamlarının çeşitli başarılı yöntemleri vardır yalnız bunlar henüz deneme aşamasında olduğundan dolayı pek bilinmemektedir yakın bir zaman içersinde bu sıkıntının kalkacağını ve insanların normal kendi derisine sahip olabileceği söylenmektedir.
Vitiligo'da Toplumsal Farklılıklar
Yalnız özellikle asya ülkelerinde koyu tene sahip olan halk cildini beyazlatmak için çeşitli yöntemler denemiştir sebep açık tenli insanların toplumun üst kısmında olduğu ve zenci koyu tene sahip olan insanların daha alt tabakada olduğu ırkçılık ve ayrımcılık yapıldığı inanılırdı .
Siyahi ırkda 1000 kişide yalnızca 1 görülen vitiligo koyu tene sahip olan asyalılar için tanrının onlara verdiği güzel bir hediye olarak düşünülürdü