Yağcı, Vezirköprü
Yağcı | |
— Mahalle — | |
Samsun | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Samsun |
İlçe | Vezirköprü |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
- Toplam | 1.000 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 0362 |
İl plaka kodu | |
Posta kodu | 55900 |
İnternet sitesi: |
Yağcı, Samsun ilinin Vezirköprü ilçesine bağlı bir mahalledir.
=== Tarihçe ===n Yağcı mahallesinin eski yerleşim yeri Çekmeden mahallesi dolaylarıdır.Tam olarak belli olmasada yaklaşık 150 yıllık bir yerleşimdir türkmen mahallesidür. Köy şimdiki ‘’Eski Yağcı’’ denilen mevkide kurulmuş. Mahallenin şimdiki yeri o dönemlerde yayla olarak kullanılıyormuş. Köylüler yaz aylarında buraya yaylaya çıkarlarmış, daha sonraki yıllarda yaylaya ( şu anki yerine) yerleşilmiş. Köylülerin bol miktarda yağ satmalarından dolayı köy ‘’Yağcı’’ adını almış. Köylülerden birinin köy dışına ev yapıp yerleşmesiyle buraya, yeni ev anlamına gelen ‘’Yenidam’’ adı verilmiş. Zamanla buraya diğer gidenlerle birlikte ‘’Yenidam Mahallesi’’ oluşmuş.
Coğrafi Konumu
Yağcı mahallesi Vezirköprü’nün 7 km Güneydoğusunda yer alan, doğuda Bahçekonak Köyü, batıda Kızıcaören Köyü , güneyde Meşeli Köyü ile sınırlı, 90-100 haneli, 936 nüfuslu, geçimini tarımla ve hayvancılıkla sağlayan bir mahalledir. Köy düz sayılabilecek bir arazide konuşlanmıştır .Mahallenin doğusunda az miktarda koru şeklinde ağaçlık alan mevcuttur. Köy arazisi tarıma elverişlidir.
Kültür
Mahallenin kültürü eski Türkmen gelenekleri ile neredeyse tamamen aynıdır.Fakat değişen yaşam koşulları ile bu adetler artık pek görünür halde değildir.Köy halkı eskiden hayvanlarını otlatmak için yaylalarına çıkarlardı.Şimdi de çıkmaktalar fakat eskiye göre fazla değil.
YAĞCI
Geliyam Yağcı mahallesine.. Çökahlı yollarından geçiyam.. Tök tökleri teker teker sayıyam… Öyle varıyam…
Ninem meh diye ekmeği uzatınca yiyam.. İnah yeni guznamış.. Avuzunu yiyipte bekliyam…
Şip şip yürüyerah acuğa taş atıyam.. Çekmeden armudunu çakımla soyuyam.. Öküzü ziyana sokmadan mal güdüyam..
Köpekler sıra sıra çohmaya başlayınca Her yabancıya çıkı koyarlar… Hamza yine koyunları unutmuş Elalemin aygüllerini soyarlar…
Çördük ağacının altında gençleri görüyam.. İboyu görünce gölbezleri arıyam..
Bahçelerinde elmaları gövermiş… Puğarları göğ renginde su vermiş… Mahallenin garıları bişilerinen sofra sermiş…
Örneğin : ( Va ) Var, (Geliyam) Geliyorum, Gelü (Gelecek) gibi yarım yarımdır.
Daima kalın seslerle bitirilir.Kendine has mahalli kelimeler de vardır.
Acuk : Ekşi Dağ elması
Afur : Ahır
Alaf : Vücut ateşi, öfke
Alentirik: Elektirik
Algun :Kanalizazyon
Amel : İshal
Anadut : Sap atmaya yarayan üç çatallı araç.
Anduk : Aptal, Ahmak
Aralık : Sokak
Aşene : Mutfak
Bağarsuk : Bağırsak
Baldırcan : Patlican
Bazlanbaç : Saçda pişirilen ekmek
bir oturak iskemle
Bişi : Yağda pişirilmiş Hamur ekmek
Bocut : Kütükten yapılmış testi
Bun : Bunaltı
Cara : Sigara
Cık : Hayır, yok anlamına çıkarılan ses
Cimcik :Bir hamur yemeği adı.
Cula : Karga
Cücük : Civciv
Çapula : Ayakkabı
çevirmeye yarayan tahtadan yapılmış araç.
Çeyle : Moloz, enkaz
Çıkı : Ufak bohça
Çimin :Sivri sinek cins.den ufak sineklere verilen ad.
Çimmek : Yıkınmak
Çıtma : Kapuska
Çıtmuk : Çitlenbik
Çokmak : Havlamak
Çostik : Hayvan boynuzu ile oy.nan bir çocuk oyunu.
Çöğdürün çüş :Tahter*******li
Çördük : Küçük bir armut çeşidi
Çötle : Çeşme lülesi
Çötür: Kısa boylu
Daku : Takı, Hediye
Dansuklamak : Alay etmek
Dapçuk : Taşkın, Şımarık
Deri günü : Pazartesi
Dingil Dombalak : Tepe takla
Dişöğü : Kösüre taşlarını dişleyen çekiç
Doguzluk : Fısın adı da verilir.Değrimende
Döklüm : Döküntü
Döngel : Muşmula
Dümbelak : Dümbelek
Ellaam : Herhalde
elvan rengi boya yapılır.
Emik : Köpek
Emme : Hala
Enak : Bilye
Fışkı : Çöp
Gadaşım : Kardeşim
Gayfaltı: Kahvaltı
getirmek.Bu hamura zuvala denir
Gingil : Horoz ibiği
Gırba : Kurbağa
Gırnata : Klarnet
Gırnata : Klarnet
Gısıruk : Delik, Aralık
Gödek : Saklanbaç oyununda Söbeleyemeyen
Göğ : Gökyüzü, Mavi
Gölbez : Köpek Yavrusu
Gölük :Eşek
Gövermek : Gök rengi haline gelmek
gözenekleri geniş elek.
Gunnamak: Yavrulamak
Gusmuk : Kusmak
Guymak : Koymak
Güdük : Kısa
Gümballa : Yatmak
Günücü : Kıskanç
Güyo : Güveyi , Damat
Habar : Haber Halbur : Buğday elemeye yarayan elekten
Harar : Geniş Çuval
Havf : Çeşmenin önündeki oluk
Havruz : Lazımlık, hacet kabı
Havuç : Öğütülmüş çam kabuğu. Bundan
Haydos : Çalgıcı
Hayva : Ayva
Hevüç : Havuç
Horuz : Horoz
Hosul : Mısırın suda pişmişi
Hörpük : Helvanın keşi
İdare lambası : Küçük gaz lambası
İlimon : Limon
İlistir : Kevgir
İlk duba : İlk defa
İnge : Yenge
İskembi : İskemle
Işıklık : Pençere
Kadınge : Ustanın hanım suyun döküldüğü yer.Savağın uç kısmı.
Kargaburnu : Demircilikte kullanılan bir alet.
Katık : Süzme yoğurt
Kaypak :Hamurdan yapılan bir yiyecek adı
Kelem : Lahana
Kepçük : Çirkin
Kesmük:Elma, armut gibi meyvaların yendik-
Kiren : Kızılcık
Küsüre:Büyük bileği taşı. Kolla çevrilir.
Küt iskemle :Küçük ve özel olarak yapılmış
Lağan : Leğen
Makat : Tahta kerevet
Mandal : Kapı Kolu
Marsuk : Henüz tam anlamıyla yanmamış kömür.
Maymun : Topaç
Mazah yeri :Eğlence yeri
Mekük : Mekik
Mida : Mide
Mıhlama : Bir yemek çeşidine verilen ad.
Motur : Traktör
Mumbar : Bağırsak
Namazlo : Namazlık
Nanin : Nalın
Nodul : Ucuna demir çivi çakılmış övendere
Oklo : Oklava
olmamış şekli, hıyar,salatalık
Öğendere : Hayvanları sürmeye yarayan çobanların
Örsün : Hamur kesme aracı
Ötürak : ishal
Öyükmek : Batmak
Pançak : Pençe
Penak : Pençeredeki çevreler
Pin : Kümes
Pırtı : Basma, ve Benzeri satılan bez
Pıtpıt : Yuvarlak köy ekmeği, pıtıl da denir.
Pöhrenk : Lagımlara döşenen toprak su büzü
Püsürgeç : Saç üzerinde ekmek ve yufka
Saku: Ceket .
Savak : Değirmen oluğu
Sile : Gön kazındıktan sonra derinin gömüldüğü yer
Sindik:Pire yavrusu
Soku : Buğdayın ya da bulgurun dövüldüğü içi çukur büyük taş
Sürgüç : Bulaşık bezi
Şibşib : Hızlı hızlı
Şilepe : Tatlıdan dolayı yapış yapış olma
Şina emir çember
Şire : Şıra
Tahtambeç :Evlerde iskele balkon, çıkma
Taslama: Övünme
ten sonraki artığı, Eşelek
Toktok : İnce bulgurdan yapılan pilav
Tomafil : Otomobil
Tosba : Kaplumbağa
Töktök: Hindi
Tumman : Don
Tükmük: Tükürük
Varu : Varır
ve çiftcilerin kullandığı uzun sopa
Vıy : Vay
Yanı : Değil mi?
Yanim: Yeğenim
Yansulamak: Yanlışını bulmak
Yanşama: Dırdır etmek, Çenelemek
Yarnım sıra : Arkam sıra
Yasduk : Yastık
Yavşuk : Bit yavrusu
Yolu : Çarşamba
Yüzüm Güylü : Yüz üstü
Zağar : Köpek
Zahir : Her halde
Zavrak : Meyve ve sebzelerin henüz
Zibidi : Parasız
Zıbın : İç Gömleği
Zilli : Oynak
Zuvalamak: Hamuru Yuvarlak hale
Düzenleme:Enes Malik Ayan
İklim
Mahallenin iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.Karadeniz'den temiz havayı İç Anadolu'dan ise nemsiz havayı çalmıştır adeta şirin mahallesimüz..
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 887 |
1997 | 799 |
Altyapı bilgileri=
Mahallede ilköğretim okulu yoktur.sadece ilköğretim 5, sınıfa kadar eğitim verilmektedir. Mahallede, içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi de yoktur. Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup mahallede elektrik ve sabit telefon vardır.
Mahalleye verilen yağcı adı eskiden mahallede yağın çok yapılmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca mahallenin eski yerleşim yeri Çekmeden mahallesi dolaylarıdır. Sürekli göç vermesine rağmen nufusu artmaktadır.
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi tarım (önceleri birkaç çeşit tarım ürünü ekilmesine karşın, günümüzde çevrede üretilen (tahıl, şeker pancarı, ay çiçeği, tütün vb.) tüm ürünler ekilmektedir) ve hayvancılığa dayalıdır. Son yıllarda minibüs taşımacılığı ve kamyonculuk geçimde önemli bir faktör haline gelmiştir.
Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte mahallenin tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır. Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları: