Yaşam standardı
Yaşam standardı, (Hayat standardı) belirli bir birey ya da grubun ulaşabileceği mal ve hizmetlerin ölçüsü.
Yaşam standardı kavramı, tek tek kişilerin satın aldığı ürünlerin yanı sıra, kamu tesisleri ile devletin sağladığı hizmetler gibi topluca tüketilen mal ve hizmetleri de kapsar. Bu tanımıyla yaşam standardı, gerçekte ulaşılmış olan tüketim standardı anlamına gelen kişisel ekonomik refahtan ayırt edilmelidir. Yaşam standardı bireyin doğrudan denetimi altında olmayan kamu hizmetleri ile bireylerin içinde yaşadığı ortamın niteliği gibi refah etkisi uyandıran mal ve hizmetleri de kapsadığından, harcanabilir gelirle de karıştırılmamalıdır. Bazı sosyologlara göre bir kişinin yaşam standardı (beklentileri anlamında) büyük ölçüde, kendisiyle aynı gelir düzeyindeki kişilerin tüketim kalıbının etkisi altındadır ve bu nedenle gelir düzeyi değiştikçe bireyin yaşam standardının da değişmesi beklenebilir.
Belirli bir grubun, örneğin bir ülke halkının yaşam standardından söz ederken, gerçek tüketim standartlarının ortalama değeri ile, bu ortalamanın hangi miktarlar arasında oynadığının da karşılaştırılması gerekir. Çünkü ortalama yaşam standardı zamanla yükselse bile, zenginler daha zengin, yoksullar daha yoksul oluyorsa, o grubun yaşam standardının topluca yükseldiği söylenemez. Bu nedenle de en zenginle en yoksul gruplar arasındaki ayrımın büyük olduğu ülkelerin yaşam standardını karşılaştırmak güçleşir. Gelişmiş ülkelerle daha az gelişmiş ülkelerin yaşam standartları arasındaki farklar, sosyalist ya da kapitalist olsun, gelişmiş ülkeler arasındaki farklardan daha büyüktür.
Bu genel sorunlar yanında, yaşam standardının hangi nicel göstergelerle belirleneceği konusunda da farklı ölçütler ileri sürülebilir. Gelir dışındaki göstergeler arasında protein gibi belli besinlerin tüketimi, ortalama ömür süresi ve güvenli su kaynaklarına erişebilme olanağı gibi temel gereksinimlerin düzeyi sayılabilir. Güvenilir bir nüfus sayımı bile yapamayan yoksul ülkelerin varlığı göz önüne alınırsa, çeşitli uluslar ve yöreleri karşılaştırırken bu göstergelerin kullanılması yanıltıcı olabilir.