Yunan alfabesi

Yunan alfabesi tarihî dönemden çağdaş döneme kadar çeşitli değişikliklerle aslen Yunancanın yazımında kullanılan alfabedir. İlk olarak milattan önce 16. ve 12. yüzyıllar arasında Miken Uygarlığı döneminde kullanılmaya başlanmıştır. Bunun yanında Hristiyanlığın Ortodoks mezhebine bağlı Karamanlı Türkler tarafından XVIII-XX. yüzyıllarda Karaman sahası Türk ağzının yazımında da kullanılmıştır.[1] Alfabe, yedisi ünlü, on beşi ünsüz, ikisi ise birleşik yirmi dört harften oluşur:

Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω
α β γ δ ε ζ η θ ι κ λ μ ν ξ ο π ρ σ
ς
τ υ φ χ ψ ω

Modern harfler

Simge Adı Ses değeri Rakam İbrani Latin HTML
Antik Orta çağ Modern Antik Orta çağ Modern
Α α alfa (ἄλφα) alfa (ἄλφα) alfa (άλφα) [a] [aː] [a] [a] 1 א a Α α
Β β beta (βῆτα) vita (βῆτα) vita (βήτα) [b]   [v] 2 ב b Β β
Γ γ gamma(γάμμα) gamma(γάμμα) gama (γάμμα / γάμα) [g]   [ɣ, ʝ] 3 ג g Γ γ
Δ δ delta (δέλτα) delta (δέλτα) delta (δέλτα) [d]   [ð] 4 ד d Δ δ
Ε ε ei (εἶ) e psilon (ἒ ψιλόν) epsilon (έψιλον) [e]   [e] 5 ה e Ε ε
Ζ ζ zeta (ζήτα) zita (ζήτα) zita (ζήτα) [zd] [dz]   [z] 7 ז z Ζ ζ
Η η eta (ἦτα) ita (ἦτα) ita (ήτα) [ɛː]   [i] 8 ח ē Η η
Θ θ theta (θῆτα) theta (θῆτα) tita (θήτα) [tʰ]   [θ] 9 ט th Θ θ
Ι ι iota (ἰῶτα) iota (ἰῶτα) iota (ἰῶτα) [i] [iː]   [i] 10 י i Ι ι
Κ κ kappa (κάππα) kappa (κάππα) kapa (κάππα) [k]   [k] 20 כ k Κ κ
Λ λ lambda (λάμβδα) labda (λάβδα) lamda (λάμδα / λάμβδα) [l]   [l] 30 ל l Λ λ
Μ μ mu (μῦ) mu (μῦ) mi (μι / μυ) [m]   [m] 40 מ m Μ μ
Ν ν nu (νῦ) nu (νῦ) ni (νι / νυ) [n]   [n] 50 נ n Ν ν
Ξ ξ ksei (ξεῖ) ksi (ξῖ) ksi (ξι) [ks]   [ks] 60 ס ks, x Ξ ξ
Ο ο ou (οὖ) o mikron (ὂ μικρον) omikron (όμικρον) [o]   [o] 70 ע o Ο ο
Π π pei (πεῖ) pi (πῖ) pi (πι) [p]   [p] 80 פ p Π π
Ρ ρ ro (ρω) ro (ρω) ro (ῥῶ) [r]   [r] 100 ר r, rh Ρ ρ
Σ σ ς sigma (σῖγμα) sigma (σῖγμα) sigma (σίγμα) [s] [z]   [s] [z] 200 ש s Σ σ ς
Τ τ tau (ταῦ) tau (ταῦ) taf (ταυ) [t]   [t] 300 ת t Τ τ
Υ υ u (ὗ) u psilon (ὔ ψιλον) ipsilon (ύψιλον) [y] [yː]   [i] 400 ו u, y Υ υ
Φ φ phei (φεῖ) phi (φῖ) fi (φῖ) [pʰ] [ɸ] [f] 500   ph Φ φ
Χ χ khei (χεῖ) khi (χῖ) khi (χῖ) [kʰ]   [x] 600   kh, ch Χ χ
Ψ ψ psei (ψεῖ) psi (ψῖ) psi (ψι) [ps]   [ps] 700   ps Ψ ψ
Ω ω o (ὦ) o mega (ὠ μέγα) omega (ωμέγα) [ɔː]   [o] 800 ע ō Ω ω

Eski harfler

Simge Adı Ses değeri[2] Rakam İbrani
Ϝ[3]

(Ͷ)[4]

Vau, Digama [w] 6 ו
Ͱ[5] Heta [h] ח
Ϻ[6] San [s] צ
Ͷ[7] Tsan [ts]
Ϙ[8]

(ϟ)[9]

Kopa [k] 90 ק
Ͳ[10]

(ϡ)[11]

Sampi [ss] ([ts]) 900

Birleşik harfler

Simge Adı Ses değeri[2]
ϛ[12] Stigma [st]
ȣ[13] Ou [u]

Harf birleşmeleri

Yunanca'da kullanılan birçok sesin kendine özel harfi yoktur. Mevcut harflerin bir araya gelmesi ile harf bileşikleri oluşur. Yunanca'da bu yöntemle elde edilen 7 harf bileşiği bulunur. Sözcüğün içinde bulunduğu yere göre harfler kendi seslerini de temsil ediyor olabilir. Fakat genel olarak:

Ünsüz harf birleşmeleri

ΜΠ - μπ

/b/ olarak:

/m/-/b/ olarak:

ΝΤ - ντ

/d/ olarak:

/n/-/d/ olarak

ΓΚ - γκ

/g/ olarak:

/n/-/g/ olarak:

ΓΓ - γγ

/n/-/g/ olarak:

ΓΧ - γχ

/n/-/g/-/h/ olarak:

ΤΣ - τσ

Peltek /ç/ olarak:

ΤΖ - τζ

Peltek /c/ olarak:

ΓΙ - γι

ΓΙ bileşiği y olarak okunur.

Ünlü harf birleşmeleri

ΑΙ - αι

ΑΙ - αι birleşmesi, /e/ olarak okunur. Ancak ι harfinde umlaut (iki nokta) olursa (ΑΪ - αϊ) /ay/ sesi verir.

ΑΥ - αυ

Av ya da Af olarak okunur. Sözcük içindeki yerine göre sesletim değişir. İkiliden sonra ünlü harfler ve β,ρ,γ,λ,ν,δ,μ,ζ harfleri gelirse ikili /av/ diye okunur. Bu harfler akılda tutmak için "vergilendirmez" kelimesi akılda tutulabilir. Diğer harfler gelirse ikili /af/ diye okunur.

EI - ει

Birleşim, /i/ sesini verir.

ΕΥ - ευ

Bu birleşim, /ev/ ya da /ef/ olarak okunur. Sözcük içindeki yerine göre sesletim değişir. İkiliden sonra ünlü harfler ve β,ρ,γ,λ,ν,δ,μ,ζ harfleri gelirse ikili /ev/ diye okunur. Diğer harfler gelirse ikili /ef/ diye okunur.

ΟΙ - οι

ΟΙ - οι birleşimi, /i/ sesini verir. ΟΪ - οϊ /oy/ sesini verir. Eğer ι harfi üzerindeki iki nokta olmasaydı, diftong i olur

ΟΥ - ου

Birleşim, /u/ sesi verir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/31/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.