Zadie Smith
| Zadie Smith | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
27 Ekim 1975 Brent, Büyük Londra, Birleşik Krallık |
| Meslek | Yazar |
|
Etkilendikleri
| |
Zadie Smith (d. 27 Ekim 1975), Jamaika kökenli Britanyalı yazar. Gün itibarı ile üç romanı vardır. 2003 yılında Granta dergisinin en iyi 20 genç yazar listesine girmiştir.
Hayatı
Gençlik dönemi
Zadie Smith, Londra'nın kuzey batısında çoğunlukla işçi sınıfının yaşadığı Brent kasabasında, Jamaikalı bir anne (Yvonne McLean) ve Britanyalı bir babanın (Harvey Smith) çocuğu olarak Sadie Smith ismiyle (ismini 14 yaşındayken değiştirmiştir) doğdu. Jamaika'da büyüyen ve 1969 yılında İngiltere'ye göç eden annesi, babasının ikinci eşidir. Bir üvey kız kardeşi ve bir de üvey erkek kardeşi olan Smith'in kendisinden küçük iki erkek kardeşi daha vardır. Bu erkek kardeşlerden biri ünlü rap şarkıcısı Doc Brown'dur. Yazarın annesi ve babası o daha genç bir ergenken boşandılar.
Küçük bir çocukken step dansına çok düşkün olan Smith, genç kızken müzikallerde oynayan bir aktris olmak istiyordu. Üniversite yıllarında caz şarkıcısı olarak para kazanırken bir gazeteci olmayı hayal ediyordu. Mezun olduğunda ise en büyük ilgi alanı edebiyattı.
Eğitim hayatı ve kariyeri
Smith'in devam ettiği okullar sırası ile Malorees Junior School, Comprehensive School ve Cambridge İngiliz edebiyatı eğitimi aldığı Cambridge Üniversitesi'ne bağlı King's College'dır. Cambridge'de okurken kısa hikâyeler yazmaya başlayan yazarın bu hikâyelerinden bir kısmı öğrencilerin yazdıklarından derlenen Mayıs Antolojisi'nde yayınlandı. Bu hikâyeleri ile bir yayıncının ilgisini çekip ilk romanı için teklif alınca bir temsilciyle çalışmasının doğru olacağına karar veren Smith, İnci Gibi Dişler'in ilk bölümünü gönderdiği Wylie Agency ile anlaşma imzaladı.
İnci Gibi Dişler'in yayınlanacağı tamamlanmasından çok önce 1997 yılında duyruldu. Pek çok yayıncının almak için çabaladığı roman Smith'in Cambridge'deki son senesinde bitti ve 2000 yılında yayınlanır yayınlanmaz en çok satan kitapların arasına girdi. Yazar bu romanla pek çok ödül de aldı(Romanları bölümüne bakınız).
Röportajlarında ilk romanının başarısından sonra bir süre yazamama krizine girdiğini söyleyen Smith'in bu krizi uzun sürmedi. 2002 senesinde ikinci romanı İmza Toplayan Adam'ı yayınlandı. Bu roman her ne kadar edebiyat eleştirmenlerinden İnci Gibi Dişler kadar iyi eleştiriler alamasa da büyük bir ticari başarı kazandı.
İkinci romanı yayınlandıktan sonra Smith 2002-2003 döneminde Amerika Birleşik Devletleri'nde Harvard Üniversitesi'ndeki Radcliffe Institute for Advanced Study Fellow'a katıldı. Burada The Morality of Novel isimli ahlakbilim merceğinden bakarak 20. yüzyıl yazarlarından bir seçki yapacağı denemelerden oluşan bir kitap üzerinde çalışmaya başladı.
Üçüncü romanı Güzelliğe Dair Eylül 2005'te yayınlandı ve Man Booker Ödülü'ne aday oldu. Kitap 2006 senesi Orange Prize for Fiction'ı kazandı.
Özel hayatı
Smith 2004'te King's College'ın şapelinde evlendiği Nick Laird ile Cambridge Üniversitesi'nde tanıştı. Güzelliğe Dair (On Beauty, 2005) isimli romanını Laird'e adadı. Eşi gibi edebiyat dünyasının içinde olan Nick Laird şiirlerini "To a Fault" isimli kitapta topladı ve Utterly Monkey isimli bir roman yayınladı. Çift şu anda Kuzey Londra'da yaşamaya devam ediyor.
Eserleri
Romanları
- White Teeth (2000)
Türkçeye Mefkure Bayatlı tarafından İnci Gibi Dişler (Everest Yayınları - 2001) olarak çevrilen bu ilk romanını Smith birbirinden farklı üç aile üzerine kurmuştur: İngiliz Jamaikalı Jones'lar, Bangladeşli Iqbal'ler ve Yahudi-Katolik temelleri olan Chalfens'ler. Roman yazara Whitbread İlk Roman Ödülü'nü, The Guardian İlk Roman Ödülü'nü, Commonwealth İlk Roman Ödülü'nü, Betty Trask Ödülü'nü ve James Tait Black Memorial Prize for Fiction'ı kazandırdı. 2002 yılında Channel 4 tarafında televizyon dizisi olarak çekildi.
- The Autograph Man (2002)
Türkçeye tıpkı ilk romanı İnci Gibi Dişler gibi Mefkure Bayatlı tarafından çevrilen roman Everest Yayınları'ndan 2003 yılında İmza Toplayan Adam ismiyle çıktı. Smith, ikinci romanında şöhretli kişilere karşı takıntısı olan ve ünlülerin imzaların alıp satarak geçinen Londralı, yahudi ve Çin kökenli Alex-Li Tandem'in hayatını anlattı. Bu roman Jewish Quarterly Review's Wingate'in 2003 yılı edebiyat ödülünü kazandı.
- On Beauty (2005)
Berna Kılınçer, Smith'in üçüncü romanı On Beauty'i Güzelliğe Dair olarak Türkçeye çevirdi ve roman 2007'de Everest Yayınları'ndan çıktı. Roman adını Elaine Scarry'nin "On Beauty and Being Just"(Güzelliğe Dair ve Adil Olmak) isimli denemesinden aldı. Smith, bu romanında biri İngiliz diğeri ABD'li iki ailenin çekişmesini anlattı. 2005 yılında Man Booker Ödülü'nün aday listesine giren bu roman Booker'ı kazanamadı fakat 2006 yılı Orange Ödülü'nün sahibi oldu.
Derlemeleri
- Piece of Flesh (2001)
Daren King, Toby Litt, Matt Thorne gibi yazarların erotik kısa hikâyelerini derlediği antoloji.
- The Book of Other People (2007)
6 ile 18 yaş arasında yazmaya meraklı gençleri destekleyen, kar amacı gütmeyen bir kurum olan 826NYC'ye destek olmak için Daniel Clowes, David Mitchell ve diğer yazarların kısa hikâyelerinden oluşan antoloji.