Zahi Havas
Zahi Hawass (Arapça: زاهي حواس) (d. 28 Mayıs 1947 Damietta, Mısır) Mısır arkeolojisi uzmanı, akademisyen, yazar ve araştırmacıdır. 2011 yılında Mısır'da baş gösteren halk ayaklanması ve takiben Hüsnü Mübarek rejiminin devrilmesinin ardından Askeri Konsey tarafından Kültür İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı olarak kurulan yeni kabinede Bakanlık görevine getirilmiştir.
Yaşamı
Halen Giza tarihi eserleri, koruma ve kazı alanı müşteşarlığı görevini yürütmektedir. 1998 yılında 1987'den beri yürüttüğü Giza Piramitleri, Sakkara ve Bahria Oasis (Krallar Vadisi) genel yöneticiliği görevinden bakan yardımcılığı (müsteşarlık) görevine yükseltilerek onurlandırılmıştır.
Zahi Hawass, eğitimini Mısır ve Amerika Birleşik Devletleri'nde sürdürmüş ve tamamlamış, Edebiyat Fakültesi derece ve diplomasını 1967-1980 yılları arasında İskenderiye’de almıştır. Daha sonra, 1983-1987 yılları arasında Pensilvanya Üniversitesi'nde Mısır tarihi uzmanlığı (Ejiptolojist) doktorasını tamamlamıştır.
Yıllar boyunca birçok belgesel, film, televizyon programı ve magazinsel tanıtımlarda danışman ve uzman olarak görev yapmıştır. Mısır ve ABD’ndeki birçok toplantı ve komitede bilir kişi olarak bulunmuştur. Ayrıca Kahire Müzesi, Alman Arkeoloji Enstitüsü, Kültürel Miraslar Yüksek Konseyi, Sfenks Restorasyonu Komitesi Birliği ve daha birçoğunun üyesi olarak da görev yapmaktadır.
Hawass, Sfenks'in restorasyonu projesinin de en güçlü destekçilerindendir. Sfenksin, yanlış restorasyonlar sonucu, kendi deyimi ile “kanser” olduğunu belirtmiştir. Nova adlı web sitesindeki röportajında, bu kanserin yayılmasını engellemek için her yolu deneyebilceğini belirtmştir. Dr. Hawass’ın planı, Sfenks’in ziyareçilerin oluşturduğu nem ve kirlilikten korunması amacıyla anıtsal alana bir havalandırma sisteminin oluşturulması ve otopark, piknik alanı ile ticari alanların başka yerlere taşınmasını da içermektedir. Planların çoğu zahi Hawass tarafından uygulanmaya başlanmış ve projenin başında bulunduğu sürece de bitirileceği şüphesiz bir gerçektir.
Restorasyonlar boyunca kendisi bizzat kazı alanlarında çalışmış, Giza piramidi işçilerinin mezarları gibi pek çok kazı alanının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ayrıca piramitlerdeki süslemelerde antik Mısırdaki hayatla ilgili yeni bilgilere ve bazı sıra dışı heykelciklere de ulaşmıştır.
Zahi Hawass, halen Mısır’ın kumlarının altında hala bulunmayı bekleyen pek çok tarihi eserin ve gizemin olduğuna inanmaktadır.
Eğitimi
- 1967 : Mısır İskenderiye Üniversitesi Edebiyat fakültesi Yunan ve Roma arkeolojisi diploması.
- 1980 : Mısır Kahire Üniversitesi
- 1983 : ABD Philedelphia-Pensilvanya Üniversitesi Ejiptoloji ve Suriye-Filistin Arkeolojisi Master derecesi
- 1987 : ABD Philedelphia-Pensilvanya Üniversitesi Ejiptoloji Doktorası
Ödül ve ünvanları
- 1980 : Fulbright bilim bursu
- 1986 : Pensilvanya Üniversitesi Bursu
- 1998 : Kahire Yabancı Basın Birliği
Mısırın gurur kaynağı üç eşsiz kişiden biri onuru
- 1998 : Mısır Başkanlık Ödülü
Birinci sınıf Bilim ve Sanat adamı
- 2000 : UCLA (California Üniversitesi) Fahri Profesör ünvanı
- 2000 : Amerikan Başarılı İnsanlar Akademisi
Uluslar arası, Dünyaca tanınmış 25 kişiden biri altın plaket ödülü
Kazı alanı yöneticiliği
- 1991 den günümüze : Memphis Arkeolojik kazı bölgesi menajeri.
- 1987 den günümüze : Giza Platosu kazı bölgesi menajeri
Arazi çalışmalarından bazıları
- 2000 : Bahriya Oasis-Krallar Vadisi 26. Hanedan kazı alanı kazıları direktörü
- 1999 : Kufu Piramidi batı sahası kazı direktörü
- 1999 : Bahriya Oasis teki Krallar Vadisi kazı alanı direktörü
- 1996 dan bugüne : Giza’nın üçüncü Piramidi kazı direktörü
- 1995 den bugüne : Kofru Tapınağı vadisi kazı alanı direktörü
- 1992 den bugüne : Sakara’aki Teti Piramit Kompleksi kazı direktörü
- 1991 den bugüne : Nazlet El Batran kazısı direktörü
- 1991 den bugüne . Ben-i Yusuf kazı alanı direktörü
- 1991-1995 : Giza’daki eski krallık yerleşim alanı kazısı direktörü
- 1991-1995 : Büyük Piramit doğu alanı kazı çalışması direktörü
- 1990 dan bugüne : Sfenks’in güneydoğusundaki Piramit işçileri mezar alanları kazı direktörü
- 1988-1995 : Kufu Piramidi batı alanı kazıları direktörü
- 1979-1980 : Ebu Ravaş kazıları direktörü (Arkaik mezarlık)
- 1978 : Sfenks’in kuzeydoğu ucu ve Nazlet El Samman kazıları direktörü.
Profesyonel kariyerindeki bazı basamaklar
- 2002 : Antik Eserler Üst Konseyi Genel Sekreteri
- 1998-2002 : Giza Abideleri Müsteşarı (Bakan Yardımcısı)
- 1987-1997 : Giza Piramidi, Sakara ve Bahriya Oasis genel yöneticisi
- 1980 : Giza Piramidi Şef Müfettişi
- 1974-1979 : Giza Piramidi, Embaba ve Bahriya Oasis alanı Baş Müfettişi
- 1974-1975 : Boston Güzel Sanatlar Müzesi Giza Piramidi araştırması müfettişi
- 1974 : Malkata ve Lüksor’daki Pensilvanya üniversitesi kazı alanı müfettişi
- 1973-1974 : Abu Simbel buluntuları müfettişi.
Bazı kitapları
- The Golden Age of Tutankhamun (Tutankamon’un altın çağı)
The American University in Cairo Press Paperback - 30 Ağustos 2004
- Secrets from the Sand: My Search for Egypt's Past (Kumların sırları : Mısır tarihini arayışım.)
Thames and Hudson Ltd Hardcover - Kasım 2003
- The Treasures of the Pyramids (Piramitlerin Hazineleri)
White Star Editions Hardcover - 13 Kasım 2003
- Hidden Treasures of the Egyptian Museum (Mısır müzelerinin gizli hazineleri)
~H.E. Farouk Hosni (Foreword), et al The American University in Cairo Press Paperback - Ocak 2003
- Tesoros De Las Piramides (Piramitlerin Hazineleri)
Oceano De Mexico Hardcover - 2 Şubat 2004
- The Secrets of the Sphinx: Restoration Past and Present (Sfenksin Sırları)
The American University in Cairo Press Paperback - Mart 1999
- Bibbliotheca Alexandrina (İskenderiye Kütüphanesi)
The American University in Cairo Press Paperback - 1 Ağustos 2003
- Mountains of the Pharaohs: A History of the Pyramids of Egypt (Dağlar ve Firavunlar)
Doubleday Books Hardcover - 15 Şubat 2005 (Henüz yayımlanmadı)
- The Mysteries of Abu Simbel: (Ebu Simbel’in gizemleri)
The American University in Cairo Press Paperback - 1 Nisan 2001
- Hidden Treasures of Ancient Egypt (Antik Mısırın kayıp hazineleri)
~Zahi Hawass (Illustrator), Kenneth Garrett (Illustrator) National Geographic Books Hardcover - Mayıs 2004
- The Pyramids of Ancient Egypt (The Carnegie Series on Egypt) (Antik Mısır Piramitleri)
Premier Book Marketing Ltd Paperback - Nisan 1990
- Curse of the Pharaohs: My Adventures with Mummies (Firavunların Peşinde)
National Geographic Society Hardcover - 1 Mayıs 2004
- How the Great Pyramid Was Built (Büyük Piramit nasıl inşa edildi.)
Önsöz, Smithsonian Books Hardcover - 30 Kasım 2004 (Henüz yayımlanmadı)
- Silent Images: Women in Pharaonic Egypt (Sessiz Kalanlar: Firavun’un Mısırındaki Kadınlar)
Harry N. Abrams, Inc. Hardcover - 1 Nisan 2000
- Valley of the Golden Mummies: The Greatest Egyptian Discovery Since Tutankhamun (Altın Mumyalar Vadisi: Tutankamon dan sonra yapılan en büyük keşif.)
Abrams Hardcover - 1 Ekim 2000
- Egyptian Museum Collections Around the World: Studies for the Centennial of the Egyptian Museum, Cairo (Dünyadaki Mısır müzesi koleksiyonları.) Önsöz
The American University in Cairo Press Paperback - 1 Eylül 2003
- Tutankhamun (Crossroads America) Tutankamon mumyasının Amerikaya geçişi)
Natl Geographic Society Hardcover - 1 Şubat 2005
- The Island of Kalabsha (Kalabşa Adası)
The American University in Cairo Press Paperback - Eylül 2004
- Tutankhamun: Mysteries Of The Boy King (Tutankamon: Genç kralın gizemleri.)
Natl Geographic Society Library Binding - 1 Şubat 2005