Zayıflatılmış uranyum
Zayıflatılmış uranyum, yapısındaki radyoaktif Uranyum-235 izotoplarının büyük kısmını kaybetmiş uranyuma denir. Zayıflatılmış uranyum, atom silahı veya atom enerjisi santrali için yakıt üretmek amacıyla uranyum zenginleştirilmesi sırasında ortaya çıkan bir yan üründür. Özkütlesi ve dayanıklılığı çok yüksek olduğundan silah sanayiide, özellikle mermi ve zırh yapımında, kullanılmaktadır.
Üretimi
Uranyum, doğada bulunan zayıf radyoaktif özellikler gösteren bir ağır metaldir. Bilinen üç izotopu vardır: 234U, 235U, 238U. Bu izotoplardan 234U ve 235U fisildir, 238U fisil değildir. Doğadan çıkarılan uranyumun kütlece % 99,27'si 238U'den oluşur.
Uranyum, doğada bulunduğu haliyle zincirleme çekirdek tepkimesine giremez. Bu nedenle atom silahları ve atom enerjisi santrallerinde yakıt olarak kullanılan uranyumun içindeki radyoaktif izotopların oranının arttırılması gerekir. Uranyum zenginleştirmesi denilen bu süreç sonucunda radyoaktif izotoplarca zengin yakıt oluştuğu gibi radyoaktif izotoplarını kaybetmiş zayıflatılmış uranyum da oluşur. 1 gram zenginleştirilmiş uranyum üretildiğinde, yaklaşık 7 gram zayıflatılmış uranyum oluşur..[1] Zayıflatılmış uranyum % 99,8 oranında 238U içerir.
Özellikleri
Izotop | Doğal Uranyum | Zayıflatılmış Uranyum | Yarılanma süresi |
---|---|---|---|
238U | % 99.2749 | % 99.7947 | 4.5 Milyar Yıl |
235U | % 0.7196 | % 0.2015 | 710 Milyon Yıl |
234U | % 0.0055 | % 0.0008 | 250 Bin Yıl |
- Zayıflatılmış uranyum'un özkütlesi 19,050 g/m3'tür. Bu değer, yaklaşık olarak kurşunun özkütlesinden %70 daha fazladır.[2]
- Radyoaktif izotoplarının büyük kısmı çıkarılmış olduğundan zayıflatılmış uranyum, doğada uranyumun %60'ı kadar radyoaktif aktivite gösterir.[3]
Kullanıldığı yerler
Yoğunluğunun çok yüksek olmasından dolayı zayıflatılmış uranyum, silah sanayiinde zırh ve zırh delici mermilerde kullanılmaktadır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Zayıflatılmış Uranyum bilgi sayfası
- The Campaign Against Depleted Uranium
- İngiltere Savunma Bakanlığı'nın zayıflatılmış uranyum araştırma komitesi
- Uranium Medical Research Centre
- Depleted uranium, The Royal Society