Ülüş

"Ülüş, veya ülüğ, Divânu Lügati't-Türk'te, "الش ülüş" "Bodun arasında pay, ayırış."[1] şeklinde tanımlanan, ülüş, Orta Asya eski Türk devlet geleneğine göre ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılması âdetini ifade etmektedir. Önceleri Oğuz boylarında kesilen etten boylara ayrılan hisseyi ifade ederken, sonraları siyasi manada bir hal alarak ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılması kuralına dönüştürülmüştür. Ülüş sistemi bilim adamlarınca göçebe devlet anlayışı ve teşkilât sistemine dayandırılmıştır.[2][3]

Ülüğ, ünlü Arap filolog Abū Ḥayyān'nın Kitābu’l-İdrāk li Lisāni’l-Etrāk adındaki kitabında ülü[4] olarak karşılaştırılır.

Notlar

  1. ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 62.
  2. ↑ Abdulkadir İnan, "Orun ve Ülüs Meselesi", sayfa 123.
  3. ↑ Osman G. Özgüdenli, Ortaçağ Türk-İran Tarihi Araştırmaları, İstanbul, Kaknüs Yayınları, 2006, sayfa 43.
  4. ↑ A. Melek Özyetgin, (2001), Ebu Hayyan, Kitabu’l-İdrak li Lisani’l-Etrak, Fiil: Tarihî-Karşılaştırmalı Bir Gramer ve Sözlük Denemesi, KÖKSAV, Tengrim Türklük Bilgisi Araştırmaları Dizisi: 3, Ankara 2001, XVII+798s.
This article is issued from Vikipedi - version of the 9/29/2014. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.