Ümmî

Ümmî, kelime anlamı itibariyle ümm Arapçada anne, ümmî ise anneden doğduğu gibi, tahsil ve eğitim almamış anlamında kullanılır.

Dini literatürde

İslâm peygamberi Muhammed'in, okur-yazar olmadığını belirtmek için kullanılan ifadedir. Bu anlamda ifade bir eksiklik ifadesinden üstünlük ifadesine dönüşür. Okuma-yazma ve eğitim sıradan insanlar için ilerleme, ufkunu açma, yeni bilgiler edinme aracı iken, bilgi ve ilhamını Allah'dan alan bir peygamberde zihni kirleten bir işlev üstlenir; Diyanet İşleri başkanlığı kelimeye "kitâbî bilgilerle zihni doldurulmamış, doğal hali üzerine kalmış, okuyup yazarak tahsil görmemiş kimseye denilmektedir." anlamını vermiştir.[1]

Kuran ve bazı hadislerde Muhammed için kullanılan "ümmî" kelimesi geleneksel olarak okuma-yazma bilmeyen şeklinde anlaşılır.[1] Bu görüşte Ankebût-48,[2], A'raf -158,[3] ve Cuma-2 [4] gibi ayetler Muhammed'in okuma yazma bilmediğin şeklinde yorumlanır. Vahiy meleği Cebrail 'in ilk vahyi getirip "oku" dediğinde, Muhammed’in "Ben okuyan biri değilim." dediğini anlatan hadisler,[5] Muhammed'in yetiştiği toplumda okuma yazma oranı ve tahsil görme imkânının düşük oluşu bu görüşü destekleyen diğer argümanlardır.

Kur’ân’da : "(Ey Muhammed!) Sen bundan önce bir kitap okumuyordun, elinle de onu yazmıyordun, öyle olsaydı, (Allah'ın sözünü boşa çıkarmaya çalışan) iptalciler şüphelenirlerdi." (Ankebût Suresi: 48)[1] ifadeleri bulunur.

Bazı değerlendirmelere göre, İslami literatürde kullanılan ümmî kelimesi okuma yazma bilmeyen değil, mevcut dinlerin kutsal kitaplarını okumamış anlamında kullanılan bir ifadedir.[6]

Edebiyatta

Türk edebiyatında da, özellikle 16. yüzyılda divan edebiyatında, yer bulmuştur/kullanılmıştır. Birçok ümmî şairden bahsetmek mümkündür. Riyâzî, Enverî, Latifî sadece bazılarıdır.

Kaynakça

  1. 1 2 3 Dini Kavramlar Sözlüğü. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. 2010. ISBN 9789751936837. http://www.diyanet.gov.tr/dinikavramlar/dinikavramlar-%C3%9C/%C3%9CMM%C3%8E. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2013. T.C.Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı-Dini Kavramlar Sözlüğü
  2. ↑ Karşılaştırmalı Kuran Mealleri, Ankebut Suresi:48
  3. ↑ Karşılaştırmalı Kuran Mealleri, A'raf Suresi:158
  4. ↑ Karşılaştırmalı Kuran Mealleri, Cuma Suresi:158
  5. ↑ Buhârî, Bed'u'l-vahy, 3
  6. ↑ http://www.muhammedmustafa.net/tr/altsayfavecdiakyuz.php?sayfa=yazilar/vecdiakyuz/ummi


This article is issued from Vikipedi - version of the 11/20/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.