İki yaşamlılar
İki yaşamlılar | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ateş semenderi (Salamandra salamandra). | ||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Dış bağlantılar | ||||||||
|
İki yaşamlılar[1] ya da ikiyaşayışlılar[2], amfibiler, amfibyumlar (Latince: Amphibia), amniyotik yumurtaya sahip olmayan, Gymnophiona takımı hariç diğer iki takım (Anura ve Caudata) dört üyeli, değişkensıcaklı, derisi çıplak ve nemli, göğüs kemiği hiçbir zaman kaburgalarla bağlanmamış, çoğu ses çıkarabilen, su dışında yaşayan ilk omurgalılar olan hayvan sınıfı.
Yaşayan türlerin hepsi Lissamphibia alt sınıfındandır ve 3 takıma ayrılır:
- 1. Kuyruksuz iki yaşamlılar (Anura) takımından türler kurbağa olarak bilinr.
- 2. Kuyruklu iki yaşamlılar (Caudata) takımından türler semender olarak bilinir.
- 3. Ayaksız iki yaşamlılar (Gymnophiona) takımından türler Türkiye'de yaşamadığından halk tarafından verilmiş adları da yoktur.
İki yaşamlılar, değişkensıcaklı (ektotermik) hayvanlardır ve yaşamlarının bir kısmını karada bir kısmını suda geçirdikleri için "iki yaşayışlı" ismini almışlardır. Günümüzde yaşayan 6,022 adet iki yaşayışlı türü olduğu bilinmektedir. İki yaşayışlıları ve sürüngenleri inceleyen bilim dalına herpetoloji denir.
Gerek anatomi gerekse fizyolojik açıdan balıklarla, sürüngen arasında bir özellik gösteren Amphibia sınıfı, omurgalıların su dışında yaşayan ilk grubunu oluşturmaktadır. Omurgalılar su yaşamından kara yaşamına geçerken, birçok değişiklikler meydana gelmiştir. Devoniyen'in sonlarına doğru meydana gelen kuraklık nedeniyle, akciğerli balıkların bazı populasyonları yaşadıkları ortamlardan çıkarak karadan diğer sulara geçmişlerdir. Daha sonra da tüm suların kurumasıyla zamanlarının büyük bir bölümünü karalarda geçirmeye başlamışlardır. Böylece Amfibyumların balıkların en evrim geçirmiş olan Teleostei grubu yerine en ilkel olan Dipnoi den meydana gelmesi ilginç bir evrimsel olaydır.