İlişki diyagramı
İlişki diyagramı, önemli konular üzerindeki sebep-sonuç ilişkilerinin belirlenmesini ve anlaşılır kılınmasını sağlayan bir analiz aracıdır.[1] 7MP olarak da söz edilen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, ilgi diyagramı , ok diyagramı, önceliklendirme Matrisleri, matris diyagramı, ağaç diyagramı, proses karar diyagramıdır.
Kalite kontrolünde kullanılan ilişkiler diyagramı, birbirinden farklı sonuçlar yaratan faktörler arasındaki mantıksal ve nedensel ilişkileri göstermektedir.[2] Karşılıklı İlişki Şeması olarak da bilinir. Teknik insanların düşünce biçimlerini değiştirmeleri,problemlerin çözülmesi için bir yol bulmaları açısından kullanışlı bir yaklaşımdır.
İlişki Diyagramlarının;
1. Merkezileştirilmiş
2. Yön Gösterici
3. İlişkisel
4. Uygulanan
olmak üzere durumlara göre isimlendirilmiş dört çeşidi vardır. .[3]
Bu diyagramlar sayesinde ana süreçler veya dataların girdilerinin, çıktılarının ve bunların arasındaki ilişkilerin anlaşılması sağlanır ve böylece bir duruma etki eden faktörler ve onların gözlenen sonuçları kolayca analiz edilmiş olunur.[1]
İlişkiler Diyagramı Ne Zaman Kullanılır?
1. Çeşitli fikirler veya sebep-sonuç arasındaki ilişkiler araştırılırken, projeyi geliştirme üzerinde çok büyük etkisi olacak bir alan araştırılırken
2. Kompleks bir durumun sebepleri araştırılırken
3. Karmaşık bir çözüm yöntemi uygulamaya konulurken
4. Bir ilgi diyagramı, sebep-sonuç diyagramı ya da ağaç diyagramı yapıldıktan sonra konu daha ayrıntılı incelemek istendiğinde [4]
İlişkiler Diyagramı Nasıl Hazırlanır?
1. Tüm herkes içi açık ve anlaşılır olacak şekilde problem ya da durum açıkça belirtilir.
2. Problemle ilgili olan diğer durumlar belirtilir. (Bunları bulabilmek için beyin fırtınası, 5 Neden Analizi vb. kullanılabilir.)
3. Tüm durumlar dairesel bir formatta dizilir
4. Herhangi bir durumdan başlanarak neden-sonuç ilişkileri tanımlanır.
5. Oklar etki yönleri(sebepten sonuca doğru) göz önünde bulundurularak çizilir. İki yönlü ok çizilmez oklar daima tek yönlüdür. Eğer güçlü bir bağ var ise düz çizgi zayıf bir bağ var ise kesikli çizgiler kullanılır fakat esas olan düz çizgilerdir.
6. Tüm oklar bir duruma “Gelen” ve “Çıkan” sayısı seklinde sayılır.
7. Gelen ok sayısına göre ana neden ya da nedenler; Çıkan ok sayısına göre de ana sonuç ya da sonuçlar belirlenir.
8. Sonunda elde edilen bu bilgiler çözüm önerileri üretilebilmek için kullanılacak hale gelir.[4]
İlişkiler Diyagramının Faydaları Nelerdir?
1. Durumlar ya da sorunlar arasındaki neden sonuç ilişkilerin anlaşılmasını sağlar
2. Karmaşık konuları analiz etmek için bir yol haritası çıkarmış olur.
3. Çözülmesi zor konuları karşın daima eleştirisel bir bakış açısı ile değerlendirmiş olur.[4]
İlişki Diyagramı Örneği
Moral probleminin sebepleri arasındaki ilişki diyagramı:
İlişki diyagramı iş dünyasında da kullanılmaktadır. Örneğin; Honkong’daki Teksil Sektörü araştırılırken bu diyagramdan yararlanılmıştır.
Kaynakça
- 1 2 "Interrelationship Diagram". 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160806190755/http://www.businessdictionary.com/definition/interrelationship-diagram.html.
- ↑ Tague, Nancy R. (2005). The Quality Toolbox. Milwaukee: Quality Press. s. 444-446. ISBN 0-87389-639-4.
- ↑ "Yönetimde Karar Verme ve Planlama Teknikleri",s.10-12
- 1 2 3 Ptacek, Rob (2011). Lean Six Sigma Pocket Guide XL. Amerika: MCS Media. s. 444-446. ISBN 978-1-4507-6634-0.