İplik katlama
Tekstil zanaatlarında katlama kuvvetli ve dengeli bir iplik yaratma işlemidir. Bu işlem iki veya daha fazla iplik alınarak birlikte bükülmesi suretiyle yapılır. İplikler birlikte ters yöne doğru bükülürler. Bu şekilde yaratılmış iplikler artık kendi kendilerine bükülmeye meyilli değildirler.
İplik katlanınca iki katlı, üç katlı (böylece devam eder) iplik şeklinde isimlendirilirler. Katlama sırasında uzunlukta bir miktar azalma olur, böylece iki kat ipliğin çizgisel yoğunluğu iki adet tek-kat ipliğin çizgisel yoğunlukları toplamından bir miktar daha fazladır. Bu yüzden R48 tex/2 olarak isimlendirilen iplik, 24 tex'ten daha ince iki ipliğin katlanmış olduğunu ifade eder. R "Resultant tex= Sonuç tex" anlamındadır. Öte yandan ise, 24 tex X 2 olarak adlandırılan iplik, iki adet 24 tex ipliğin beraber bükülmesini belirtir ve sonuç ipliği 48 tex tek-kat iplikten daha kalın ipliktir.
R40 Ne/2, yaklaşık 80Ne'lik iki adet tek-kat ipliğin beraber büküldüğünü ve R 20 Nm/3 ise 60 Nm'lik üç adet tek-kat ipliğin beraber büküldüğünü belirtir.
Neden katlı iplik, kesik veya filamentten elde edilen tek kat iplikler kolayca yapılabildiklerinden üretimleri daha az masraflıdır. Fakat, iki tek iplik birlikte büküldüklerinde her iki iplik boyunca olması olası kalın ve ince yerler genellikle örtüştüklerinden ortalama bir iplik üretilir ve sonuç olarak da katlanmış iplikler her zaman her iki tek-kat ipliğe göre kalınlık açısından daha düzgündürler. Bir ipliğin dayanıklılığı, ipliğin en zayıf yeri ile belirlendiğinden katlı iplik nispeten daha mukavimdir. Z bükülmüş tek-katlı ipliklere S büküm veya S bükülmüş ipliklere Z büküm verilerek katlanırsa katlanmış iplik daha parlak olur. Çünkü yüzeydeki lifler iplik eksenine neredeyse paralel uzanırlar.
Elbükümü ipliklerin katlaması
El bükümü ipliklerden dengelenmiş bir iplik elde etmek için iki yaygın yol vardır: Düzenli ve Navajo. İplik eğirmeye başlandığında ilk önce hayvandan elde edilmiş olan lifler üzerinde bulunabilecek olan kuru bitki artıkları temizlenip alınmalıdır. Burada katlama yoluyla sağlam bir iplik elde edilmesinden amaç ipliğin örgü veya kroşe yapılması sırasında kırılmamasını saplamaktır.
Eğirme işlemini yapanların çoğu (çıkrık kullanan) katlamada bobinler kullanır. Bobinle katlama yöntemi, yumak kullanımından daha kolaydır. Bobinler makinedeki millere geçirilerek kullanılır. Makinedeki bobin sayıları üç ile dört arasında olmaktadır.
Makine yapım iplikler
Makineler de iplik katlama işini yukarıda belirtildiği gibi yapar. Ana fark ipliğin aynı gerilim ve uzunlukta olmasını donanımlar kontrol eder.
Yeni iplikler
Pek çok yeni ipliklerin kendilerine özel etki sağlayabilmek için özel teknikler kullanılır. İpliğin gerilimini veya ipliğin ölçü ilişkisini değiştirerek veya birçok farklı faktör etkileri başarılabilir. Örnek olarak, yumuşak, kalın iplik sıkıca gerili ince ipliğe karşı katlanabilir, sonuç sarmal iplikler. Diğer örnek, bouclé ipliği gevşek tutularak diğer iplik üzerinde katlama yapılırken düğüm yapmasına izin verilir.
| ||||||||||||||||
