İrini Papas
İrini Papas | |
---|---|
1971 yapımı The Trojan Women adlı filmde | |
Doğum |
İrini Lelekou 3 Eylül 1926 Korint, Yunanistan Cumhuriyeti |
Milliyet | Yunan |
Diğer ad(lar)ı | Irène Papas, Eirini Pappa, Eiréne Pappá, Iríni Pappá |
Meslek | Oyuncu |
Etkin yıllar | 1949-2003 |
Evlilik(ler) | Alkis Papas (1943–1947) |
İrini Papas (Yunan: Ειρήνη Παππά; d. 3 Eylül 1926; Korint), Yunan sinema ve tiyatro oyuncusu. Elli yıllık sanat yaşantısı boyunca yetmiş kadar filmde rol aldı. Ödüllü sanatçı bir ara ilahi türünde klasik şarkılar söyleyip plaklar da doldurdu. Küçük yaşında tiyatroyla başladığı kariyeri Elia Kazan'ın onu keşfetmesiyle uluslararası alana taşındı. Sinema'da 1950'li ve 1990'lı yıllar arasında aktif olarak çalışmıştır.
Yaşam öyküsü
Yunanistan'ın Korint şehri yakınlarında, Chilimodion köyünde 3 Eylül 1926'da doğdu. Yunanistan'ın Anadolu'da Türklere yenildiği ve "Küçük Asya Felâketi" adını verdikleri savaştan sonra ülkesinde krallık devrilmiş ve 1924'te İkinci Yunanistan Cumhuriyeti ilan edilmişti. Böyle bir ortamda dünyaya gelen Irene'e doğumunda verilen ad Irini Lelekou (Ειρήνη Λελέκου) idi. 12 yaşındayken tiyatro okuluna kaydedilen Irene, profesyonel kariyerinin ilk yıllarında şarkıcı dansöz ve radyo ses sanatçısı olarak çalıştı. Sahne eğitimini Atina'da Antik Yunan tiyatrosu üzerine devam ettiren Irene, aralarında Medea ve Electra'nın da bulunduğu belli başlı tüm klasik rollerde oynadı. Bununla da yetinmeyerek 1950'lerin sonunda çağdaş Yunan tiyatro eserlerinde de rol aldı.
Yunanistan'da çektiği birkaç sinema filminden sonra başta İtalyan ve Fransız filmleri olmak üzere uluslararası filmlerde de rol almaya başladı. Rum asıllı ABD'li ünlü yönetmen Elia Kazan'la tanışması ona dünya sinemalarının kapılarını açtı Fakat asıl uluslararası ününü 1961 yılında, J. Lee Thompson'ın yönettiği üstün yapım Navaron'un Topları (The Guns of Navarone) filmindeki gözüpek direnişçi Maria Pappadimos rolü ile kazandı. Tiyatroda oynadığı Electra ve Antigone gibi rolleri sinemada da tekrarladı. 1964 yılında Dul Kadın 'ı canlandırdığı Zorba filminde Anthony Quinn ve Alan Bates'le başrolleri paylaştı. 1969'da ise Costa-Gavras'ın efsanevi filmi Ölümsüz'de (Z) vekil'in (Yves Montand) karısı Helene'i oynadı.
Sonra The Trojan Women (1971) ve Ifigeneia (1977) filmlerinde tekrar Yunan Trajedyası'na dönüş yaptı. Arap asıllı ABD'li yönetmen Moustapha Akkad'ın iki filminde rol aldı. Bunlardan ilki İslamiyet'in yayılışını anlatan 1976 tarihli Çağrı - İslamiyetin Doğuşu (The Message), diğeri de Libya'da İtalyan işgaline karşı direnişin öyküsünü anlatan 1981 tarihli Çöl Aslanı Ömer Muhtar (Lion of the Desert) filmiydi.
Plakları
ABD televizyonlarında konusunu İncil'den alan "Moses the Lawgiver" (1976) ve "Jacob" (1994) gibi dini yapımlarda rol aldığı gibi dini konulu ilahi plakları da doldurmuştur. Bunlardan en bilineni Vangelis'le birlikte yaptıkları 1979 tarihli "Odes" (Polydor CD 833 864-2) ve "Rhapsodies" (Polydor CD 829 413-2). albümleridir. Ortodokslar arasında çok popüler olmuş geleneksel şarkı ve ilahilerden oluşan bu plaklar Paskalya bayramlarının vazgeçilmezleri arasındadır. Oysa aynı Irene Papas 1970 yılında Yunan rock grubu Aphrodite's Child'ın 666 albümüne vokalist olarak katkıda bulunmuştu. Bu albümde yer alan "∞" (sonsuzluk) adlı parçada sürekli olarak tekrarladığı bir sözcük çok müstehçen bulunmuş ve Polydor plak şirketi plağı iki yıl kadar piyasaya verememişti. 1972'de plak piyasaya çıkınca hem hükümet hem de dini çevrelerden yoğun tepkiler almıştı.[1]
Filmografisi
- Navaron'un Topları (The Guns of Navarone) (1961)...Maria Pappadimos
- Antigoni(1961)...Antigone
- Electra...Elektra
- Zorba (1964)..Dul kadın
- Ölümsüz (Z) (1969)...Helene, vekil'in karısı
- Anne of the Thousand Days (1969) .... Aragon Kraliçesi Katherine
- Çağrı - İslamiyetin Doğuşu (The Message) (1976) .... Hind
- Mirasçılar (Bloodline) (1979) ... Simonetta Palazzi
- Çöl Aslanı Ömer Muhtar (Lion of the Desert) (1981) .... Mabrouka
- Corelli'nin Mandolini (Captain Corelli's Mandolin) (2001) .... Drosoula
Notlar
- Sinema oyuncusu Katharine Hepburn ve Yunan Başbakanı Andreas Papandreu ile çok sıkı dostlukları vardı. Federico Fellini ise onun büyük bir hayranıydı. Aktör Marlon Brando'nun ölümünden sonra verdiği bir röportajda Papas, Brando ile bir ilişkisi olduğunu itiraf etmişti.