İsabey, Çal

İsabey kasabası, Denizli ilinin Çal ilçesine bağlı beldelerden birisidir. Denizli-Çal otoyolu üzerinde, Çal'a 9,7 km kala, iki tepenin üzerine kurulmuştur. Eğimli arazi üzerine kurulan kasaba Çökelez Dağının eteklerindedir.

Kasabanın kuruluş öyküsü hakkında birtakım rivayetler mevcuttur. Çevredeki kasaba ve köylerin de kuruluş hikâyesi olabilecek en kapsamlı rivayet kabaca şöyledir: Haçlı seferleri sırasında Selçuklu ordusundan bazı beyler savunma için Burdur gölü üzerinden Denizli tarafına gönderilirler (1195). Aralarında Hüsamettin Bey, İsa Bey, Mahmut Gazi, Ellez Gazi ve Seyit Gazi'in olduğu birlikler Çökelez Dağı eteklerinde düşmanla karşılaşırlar. Kıyasıya çarpışmalar devam ederken; dağın tam zirvesinde vuruşurken kellesi kopmuş olan Ellez Gazi'nin hâlâ savaşmaya devam ettiğini gören babası; "Yeter artık; çök Ellez, çök Ellez!" diye feryat eder. Dağın adı da bu olaydan mütevellit Çökelez Dağı olarak kalır. Savaşın kazanılmasını müteakip, belki de ödül niyetine, bugünkü kasabanın olduğu yere İsa Bey yerleşir. Yine Mahmut Gazi yan köye, Seyit Gazi de Aşağı veya Yukarı Seyit köylerinden birinin olduğu yere yerleşirler. Mahmut Gazi'nin türbesi hala Mahmutgazi köyünde bulunmaktadır.

Demografik özellikler

Kasaba Nüfusu: 1953 Kasabnın kuruluşu hakkında 1950'lerde anlatılanlar şöyledir. Prof. Dr. Halil İnalcık'ın Osmanlı Devletinin kuruluşu ile ilgili makalelerinde belirtildiği gibi Batı Anadoluya 100.000 çadırlık Türkler gelip çeşitli yerlere yerleşirler. Bu yerleşme Selçuklular zamanında da olur. 1071 den önce ve sonra Anadolu'ya Türkler gelir. Çünkü Anadolu da az nüfus vardır. İsabey'e üç Bey gelip yerleşir. Pir Ali Bey, Kaba Ağaç Bey (Bu semt halen vardır ve Batıya dönülüp Baklan Ovasından bakıldığında sağdaki yerleşim tepesinin arka tarafıdır.) ve İsa Bey. Batıya bakıldığında sağda Mahmut Gazi Beyin köyü vardır. Sol tarafta Yazır köyü, onun arkasında BEL EVİ köyü vardır. Köyün 800-900 yıl önce kurulduğu tahmin edilir. Pir Ali Bey, Kaba Ağaç Bey (Gabaağaç) İsa Bey yer ve egemenlik mücadelesi yaparlar ve İsa Bey'in adı köye verilir. 1950'lerde köydeki sülalerin lakaplarından bazıları şunlardır. hacıömerler, kocabeyler,Gümüşler Sülalesi, Ayanlar Sülalesi, Mozalar Sülalesi, Erenler, Topalhacılar, Ibışlar, Semerciler, Emirler Sülalesi, Kerimler Sülalesi,Hocalar sülalesi. Hacı Aptiler Sülalesi, Hacı Nebiler, Molla Süleymanlar Sülalesi, İmamlar sülalesi, Araplar Sülalesi, Hacı Osmanlar sülalesi, Himmetler Sülalesi, Hatipler Sülalesi, Cingitler Sülalesi, Kurtlar Sülalesi, Kapıslar Sülalesi, Cerrahlar Sülalesi, Ekseller Sülalesi, Berberler sülalesi, Çıbıkçılar Sülalesi Serdarlar Sülalesi, Nizamlar Sülalesi, Hafız Eminler Sülalesi, Oklular Sülalesi, Acemler ve Kaçarlar Sülalesi, Kafesler Sülalesi.

Köy, 1950'lerde en çok nüfus kalabalığına ulaşmış ve 500 hane 2500 kişi olmuştur. Bu nedenle Belediye örgütü kurulmuştur. 1960'dan sonra şehirlere göç başlamış, okuyan insanlar bir daha dönmemişler ve Denizli'ye, İstanbul'a, İzmir'e yerleşmişlerdir. 2005'lerde köydeki nüfus azalmıştır. Tarlalar, bağlar, sulak araziler, bahçeler boş kalmıştır. Fakat 2000 li yıllardan sonra sulu tarımın gelişmesi ile mısır ve ayçiçeği yetiştiriciliği ön plana çıkmış ,göç önlenmiş hatta göç almaya başlamıştır

Ekonomi

Köyün ana geçim kaynağı tarımdır. Önceleri üzüm, hububat ve pancar temelli üretim, sulama kanallarının devreye girmesiyle birlikte çeşitlilik göstermeye başlamıştır. İsabeyde geçim en çok ay çiçegi ile mısır bunlar çok yer almaktadır. Kasabanın tarımsal kalkınmakoparetifi vardır. koperetif 2000 tonluk soğuk hava deposu ve işleme tesisi yapılmaktadır.

Eğitim

Kasaba, Çal ilçesinin genelinde olduğu gibi, eğitime verdiği önemle, eğitimli insanlarıyla bilinir. İsabey Atatürk Ortaokulu kurulduğu zamanlarda Denizli'deki en donanımlı ortaokullar arasında yer almaktaydı. 1940'dan sonra Köyün insanları avukat, doktor, mühendis, öğretmen, öğretim üyesi mesleklerine yönelmiştir. Milletvekili, senatör de çıkarmışlardır. Buna örnek, Hallil İbrahim Şahin ve Hüseyin Atmaca'dır. İsabey'in ilk öğretmeni Cafer Kutluk'tur. İsabey Okulları 1997 yılında birleşerek İsabey Atatürk İlköğretim okulu adı altında birleşmişlerdir. 2012 Mart ayında Yeni eğitim öğretim sistemi ile okul aynı binada iki kurum olarak İsabey Atatürk İlkokulu ve İsabey Atatürk Ortaokulu olarak eğitim öğretime hizmetine devam etmektedi.r Okulun fiziki şartları halkının eğitime öneminden dolayı her geçen yıl gelişmektedir.