2010 Haiti depremi

Koordinatlar: 18°27′25″K 72°31′59″B / 18.457°N 72.533°W / 18.457; -72.533

2010 Haiti Depremi

250px
Tarih 21:53:09, 12 Ocak 2010 (UTC)
Büyüklük 7,0 Richter
Derinlik 13 km
Merkez üs Port-au-Prince
Süre 41 saniye
Etkilenen ülkeler/bölgeler Haiti Haiti
Sonuçları Toplamda 200.000 ölü , 300.000 yaralı.[1][2][3]

2010 Haiti Depremi merkez üssü başkent Port-au-Prince'e 25 km uzaklıkta olan ve 7,0 Richter büyüklüğünde olan ve zaman olarak 21:53:09, 12 Ocak 2010 (Yerel Saate Göre)da gerçekleşen deprem [4]. Deprem yerin 13 km altında meydana geldi. Birleşik Devletler Jeolijik Araştırma kurumu 5,0 ve 5,9 şiddetindeki bir seri ondört artçı depremi kaydetti [5] . Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi, depremden yaklaşık üç milyon kişinin etkilendiğini ve ölü sayısının da 50.000-100.000 arasında olduğunu tahmin ediyor. Port-au-Prince'de büyük hasar var.Görülebilen yerlerin büyük çoğunluğu önemli derecede hasarlı veya tahrip olmuş. Bu yerler arasında Haiti Ulusal Sarayı (Cumhurbaşkanlık Sarayı), Haiti Ulusal Meclisi binası, Port-au-Prince Katedrali ve ana genel hapishane yer almakta [6][7][8].

Bütün hastaneler tahrip olmuş veya kötü bir şekilde hasarlı ve terkedilmiş durumda[9].

Birleşmiş Milletler, başşehirde yer alan Birleşmiş Milletler İstikrar Misyonu (Haiti) merkez bürosunun çöktüğünü ve çok sayıdaki UN personelinin hesabının verilmediğini rapor etti [10]. Misyon şefi Hédi Annabi'nin 13 Ocak günü öldüğü Başkan René Préval tarafından teyit edildi[11]. UN'li Elisabeth Byrs, Birleşmiş Milletler'in Haiti'deki organizasyon yapıları ve Haiti hükümetinin yıkılması nedeniyle bu depremi onlar için en kötü tecrübe olarak adlandırdı[12]. Felaketten kısa süre sonra yardım malzemelerinin yerel hava limanına gelmesine rağmen, yavaş dağıtım ve çok sayıdaki insanın etkilenmesi sivil dağınıklık kaygısını yarattı.[13] Hispaniola adası, Haiti ve Dominik Cumhuriyeti ile ortaklaşa kullanılır ve geçmişte önemli derecede yıkıcı sarsıntı geçirmiştir. Ada Fransız kontrolu altında iken 1751 yılında bir deprem ve 1770 yılında da diğer bir deprem vurdu. Fransız tarihçisi Moreau de Saint-Méry (1750–1819) ye göre, Port-au-Prince'de 18 Ekim 1751 depremini takiben "sadece bir taş yapı çökmedi" fakat 3 Haziran 1770 depreminde "tüm şehir çöktü". Diğer bir deprem Cap-Haïtien şehrini ve Haiti'nin kuzey kısmındaki kasabaları ve Dominik Cumhuriyetini 7 Mayıs 1842 tarihinde tahrip etti.[14] 1946 yılında, Dominik Cumhuriyeti'ni 8,0 şiddetinde bir deprem vurdu ve ayrıca bu deprem Haiti'yi salladı, bir tsunami yaratarak 1.790 kişinin ölümüne ve pek çok kişinin yaralanmasına sebeb oldu.[15]

Haiti, Batı Yarımküre'de en fakir ülke olup,[16] İnsani Gelişme Endeksi'ne göre 182 ülke içinde 149ncu dur.[17] Avustralya hükümetinin seyahat danışman sitesine göre Haiti Acil Servis'i bir büyük felaketle başaçıkacak yetenekte değildir.[18] Ülke Gıda ve Tarım Örgütü tarafından "ekonomik olarak zayıf" kabul edilir.[19] Ülke artık tabii felaketlere yabancı değildir: ülke 2008 yılı içinde tropikal fırtınalardan Gustav, Hanna ve Ike tarafından vuruldu, sellere ve geniş çaplı zarara uğradı ve 800 kişi bu nedenle öldü.[20] Pek çok ülke insani yardım, para verme teminatı sözü ve acil kurtarma ve tıbbi ekipmanlar, mühendisler ve destek personeli verme için karşılık verdi. Haberleşme sistemleri, hava , kara ve deniz vasıtaları, hastaneler ve elektriksel bağlantı şebekeleri depremden tahrip olmuştu ve kurtarma ve yardım çalışmalarını engelliyordu. Görevliler üzerindeki şaşkınlık ve uçak giriş izdihamı ilk yardım çalışmaları için daha sonraki problemlere sebep oluyordu. Port-au-Prince'in morgu çabuk bir şekilde bunaldı ve Haiti hükümeti 21 Ocak günü 80.000 üzerinde cesedin toplu mezarlara gömüldüğünü anons etti [21].

Kayıplar

Haitili bir çocuk MINUSTAH lojistik üssünde yardım alıyor.

Deprem ülkenin yoğun nüfuslu alanını vurdu. Uluslararası Kızıl Haç, depremden 3 milyon kişinin etkilendiğini duyurdu. 24 Ocak günü Haiti hükümeti sadece başşehirde toplam ölü sayısının 150.000 üzerinde olduğu, binlerden fazla yapı döküntüsünde ve şehir dışında ölü teyidini verdi. Bu sayı aileleri ile gömülenleri içermemektedir. Haiti Hükumeti tarafından, 15.01.2011 tarihinde, resmi olarak yapılan açıklamada, toplam ölü sayısının 316.000 olduğu belirtilmiştir.[22]

Haitili yetkililer ayrıca 250.000 yaralı olduğunu tahmin ediyorlar ve bir milyon Haitili evsiz kaldı.[23] Uzmanlar bu sayıların geçerliliğini sorguluyorlar, Antony Penna, Northeastern üniversitesi' nde çevre tarihi profesörü, kayıp tahminlerinin sadece bir tahmin olduğunu uyardı.[24] Belçika'lı felaket uzmanı Claude fe Ville de Goyet, "yuvarlak sayılar kimsenin bilmediğinin kesin bir işaretidir" diye not etti.[25] Edmond Mulet, BM Genel sekreter yardımcısı, "Bu depremden şimdiye kadar toplam ne kadar ölü olduğunu bileceğimizi zannetmiyorum" dedi. Haiti Kızıl Haç müdürü Guiteau Jean-Pierre, organizasyonlarının yaralıların tedavisine odaklanmasından dolayı cesetleri sayacak zamanlarının olmadığını söyledi.

Ölenlerin içinde, Port-au-Prince Başpiskoposu Monsenyör Joseph Serge Miot, yardım işçisi Zilda Arns, Haiti hükümetinden memurlar, Adalet Bakanı Paul Denis ve muhalefet lideri Michel Gaillard vardı. Ayrıca çok iyi tanınan Haiti'li birkaç müzisyen [26] Sporcu kişiler, Fédération Haïtienne de Football kulübünün otuz üyesi.[27] MINUSTAH ile çalışan en az 70 Birleşmiş Milletler personeli öldüler[28]. Bunların içinde Misyon şefi Hédi Annabi ve onun yardımcısı Luiz Carlos da Costa vardı. Yabancı turistler, yardım işçileri ve ayrıca elçilik elemenları da öldüler.

Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var:
7 büyüklüğündeki deprem Haiti'yi vurdu

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ "Haiti president describes `unimaginable' catastrophe; thousands feared dead". Miami Herald. 13.01.2010. http://www.miamiherald.com/582/story/1422279.html. Erişim tarihi: 13.01.2010.
  2. ↑ "Hundreds of thousands may have died in Haiti quake, PM says". CNN. 13.01.2010. http://edition.cnn.com/2010/WORLD/americas/01/13/haiti.earthquake/index.html. Erişim tarihi: 13.01.2010.
  3. ↑ "Thousands feared dead in Haiti quake; many trapped – Yahoo! News". News.yahoo.com. 25 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100125055642/http://news.yahoo.com:80/s/ap/20100113/ap_on_re_la_am_ca/cb_haiti_earthquake. Erişim tarihi: 13.01.2010.
  4. ↑ USGS Magnitude 7.0 – HAITI REGION http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqinthenews/2010/us2010rja6/ 13 Ocak 2010
  5. ↑ http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/recenteqsww/Quakes/quakes_big.php|title=Latest Earthquakes M5.0+ in the World – Past 7 days Earthquake Center, USGS Earthquake Hazards Program, United States Geological Survery giriş=13 Ocak 2010
  6. ↑ Keith Fournier Devastating 7.0 Earthquake Hammers Beleagured Island Nation of Haiti http://www.catholic.org/international/international_story.php?id=35181 Catholic Online tarih=13-01-2010
  7. ↑ Quake 'levels Haiti presidential palace' http://news.smh.com.au/breaking-news-world/hundreds-feared-dead-in-haiti-earthquake-20100113-m5d3.html Sydney Morning Herald tarih=13-01-2010
  8. ↑ UN: Haitian capital's main jail collapsed in quake http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/01/13/AR2010011302174.html tarih=13-01-2010
  9. ↑ Dems' Haiti Fundraising Email: 'Put Politics Aside For A Moment tarih=14-01-2010 Talking Points Memo http://www.talkingpointsmemo.com/live/haiti-quake-wire/#313020 = 14-01-2010
  10. ↑ Secretary-General's remarks to the press on the earthquake in Haiti http://www.un.org/apps/sg/sgstats.asp?nid=4338 Birleşmiş Milletler tarih=13-01-2010
  11. ↑ http://www.reuters.com/article/idUSTRE60C5N820100113 U.N. mission chief in Haiti killed in quake Reuters tarih=13 Ocak 2010
  12. ↑ http://hosted.ap.org/dynamic/stories/C/CB_HAITI_EARTHQUAKE?SITE=FLTAM&SECTION=HOME&TEMPLATE=DEFAULT&CTIME=2010-01-16-08-50-44 "Haiti earthquake survivors get more food and water (AP)" Tempa Tribune Online. Güncelleme 17 Ocak 2010
  13. ↑ http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/centralamericaandthecaribbean/haiti/7005853/Haiti-earthquake-UN-says-worst-disaster-ever-dealt-with.html|title=Haiti earthquake: UN says worst disaster ever dealt with Sherwell Philip and Colin Freeman tarih=16 Ocak 2010 Telegraph Co. uk giriş=17 Ocak 2010
  14. ↑ Claude Prepetit http://www.bme.gouv.ht/risques%20geologiques/LeMatin_s%E9ismes.pdf Tremblements de terre en Haïti, mythe ou réalité ? |work=Le Matin |volume=N° 33082 |date=9 October 2008, quoting Moreau de Saint-Méry, Médéric Louis Élie, Description topographique, physique, civile, politique et historique de la partie française de l’Ile Saint Domingue and J. M. Jan, bishop of Cap-Haïtien (1972), Documentation religieuse, Éditions Henri Deschamps.
  15. ↑ http://www.msnbc.msn.com/id/34829978/ns/world_news-americas/?GT1=43001 Earthquake leaves Haiti ‘worse than a war zone’ tarih=13 Ocak 2010
  16. ↑ "UNICEF urgently appeals for aid for Haiti following devastating earthquake", UNICEF. Güncelleme 14 Ocak 2010.
  17. ↑ "Human Development Report 2009 Haiti", United Nations Development Programme. Güncelleme 13 Ocak 2010.
  18. ↑ "Travel Advice – Haiti", Smartraveller: The Australian Government's travel advisory and consular assistance service. Retrieved 13 January 2010.
  19. ↑ http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5gV7dSp1H3MOP1oJjqeolVcym8J8g|title=Fears of major catastrophe as 7.0 quake rocks Haiti|last=Renois Clarens tarih=12 Ocak 2010 Agence France-Presse
  20. ↑ Carroll, Rory (8 Kasım, 2008). 'We are going to disappear one day', The Guardian, Güncelleme 17 Ocak 2010.
  21. ↑ http://www.google.com/hostednews/ukpress/article/ALeqM5hEbGx4Jdlrc0JNC0y97NqWJea5DA more mass graves prepared in Haiti The Press Associaton 21 Ocak 2010
  22. ↑ Haiti gov't says 150K bodies recovered in capital 24-01-2010 Associated Press http://hosted.ap.org/dynamic/stories/C/CB_HAITI_EARTHQUAKE?SITE=FLSTU&SECTION=HOME&TEMPLATE=DEFAULT = 24-01-2010-01-24
  23. ↑ Dan, Harris Martha Raddatz Racing the Clock to Save Haiti Quake Victims Amid the Stench of Death 16-01-2010 ABC http://abcnews.go.com/WN/HaitiEarthquake/obama-enlists-presidents-haitians-grow-desperate-amid-slow/story?id=9579651 ABC World News = 17-01-2010
  24. ↑ http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,1953379_1953494_1954342,00.html#ixzz0dGDpWZFL 16 Ocak 2010
  25. ↑ http://www.nytimes.com/2010/01/21/world/americas/21deathtoll.html?hp New York Times 20 Ocak 2010
  26. ↑ http://www.clicanoo.com/index.php?id_article=233717&page=article Haïti: Un silence assourdissant 17 Ocak 2010
  27. ↑ Haitian Football Federation says 30 dead Sean A. Williams http://www.jamaicaobserver.com/sports/HAITI-VISIT_7336253 Jamaica Observer 19 Ocak 2010
  28. ↑ India vows support to rebuild Haiti, The Hindu, January 23, 2010
← 2010'daki depremler →
Ocak

Solomon Adaları (7.1, 3 Ocak) · Eureka (ABD) (6.5, 10 Ocak) · Haiti (7.0, 12 Ocak)†‡  · Drake Passage (Şili) (6.3, 17 Ocak)

Şubat

Şili (8.8, 27 Şubat)† · Salta (Arjantin) (6.3, 27 Şubat)

Mart

Kaohsiung (Tayvan) (6.4, 4 Mart) · Elâzığ (Türkiye) (6.1, 8 Mart)† · 1. Pichilemu (Şili) (6.9, 11 Mart) · 1. Biobío (Şili) (6.7, 15 Mart) ·

Nisan

2. Biobío (Şili) (5.9, 2 Nisan) · Baja California (Meksika) (7.2, 4 Nisan) · 1. Sumatra (Endonezya) (7.8, 6 Nisan) · Yushu (Çin) (6.9, 14 Nisan)† · Afganistan (5.4, 18 Nisan) · Avustralya (5.2, 20 Nisan) · 3. Biobío (Şili) (6.2, 23 Nisan)

Mayıs

2. Pichilemu (Şili) (6.0, 2 Mayıs) · 4. Biobío (Şili) (6.4, 3 Mayıs) · 2. Sumatra (Endonezya) (7.2, 9 Mayıs) · Cezayir (5.1, 14 Mayıs)

Haziran

Papua (Endonezya) (7.0, 16 Haziran) · Orta Kanada (5.0, 23 Haziran) · Oaxaca (Meksika) (6.2, 30 Haziran)

Temmuz

Borrego Çatlakları (ABD) (5.4, 7 Temmuz) · 5. Biobío (Chile) (6.5, 14 Temmuz) · New Britain (Papua Yeni Gine) (7.3, 18 Temmuz) · Mindanao (Filipinler) (7.6, 7.4, 24 Temmuz) · İran (5.6, 30 Temmuz)

Ağustos

Ekvador (7.1, 12 Ağustos)

Eylül

Canterbury (Yeni Zelanda) (7.1, 4 Eylül) · Lolol (Şili) (5.6, 29 Eylül)

Kasım

SırbiStan (5.3, 3 Kasım)

Aralık

Hosseinabad (İran) (6.5, 20 Aralık) · Bonin Adaları (Japonya) (7.4, 21 Aralık)

† işareti, en az 30 ölümle sonuçlanan depremleri göstermektedir.
‡ işareti, yılın en çok ölümle sonuçlanan depremini göstermektedir.
This article is issued from Vikipedi - version of the 6/15/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.