4+4+4 Eğitim Sistemi
12 Yıllık Zorunlu Eğitim Sistemi (4+4+4 eğitim sistemi) 2012-2013 döneminde Türkiye'de başlayan eğitim sistemidir. Türkiye'de zorunlu eğitimin 8 yıldan 12 yıla çıkarılmasını ve eğitim sisteminin 4+4+4 şeklinde kademelendirilmesini öngören İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni, 20 Şubat 2012 tarihinde Adalet ve Kalkınma Partisi'nin beş Grup Başkanvekili TBMM'ye sundu.[1] Kamuoyunda büyük tartışma yaratan kanun teklifi TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu’nda 11 Mart 2012’de kabul edildi. 6287 No’lu bu kanun, 11 Nisan 2012’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.[2]
Kamuoyunda 4+4+4 düzenlemesi olarak bilinen bu kanun ile eğitim sisteminde büyük bir değişiklik yapıldı. Bu değişiklikler 2012-2013 eğitim-öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlandı.
Sistemin temeli
4+4+4 Eğitim sistemi kendisinden önceki 5+3 Eğitim sisteminin aksine artık 4 sene ilkokul (1,2,3,4. sınıflar), 4 sene ortaokul (5,6,7,8. sınıflar), ve 4 sene lise (9,10,11,12. sınıflar) bulunacaktır.
Bu sistemin yapılmasındaki temel sebepler şunlardır.
- Kaldırılan İmam hatip ortaokulu'nun geri gelmesi
- Meslek eğitiminin arttırılması
- Zorunlu eğitimin 12 yıl olması
Okula kayıt
Yeni sistemde 66 ayını dolduran çocukların okula katılması zorunludur. 60-66 aylık çocuklar ise gönüllü olarak (velilerin izniyle) okula katılmaktadır. Ancak veliler çocuklarının hazır olmadığını düşünürse rapor alabilir. Bu uygulama nedeniyle 1. sınıflar kalabalıklaşmıştır.
4+4+4 düzenlemesiyle eğitim sisteminde yapılan önemli değişiklikler
Kademeli eğitime geçiş ve zorunlu eğitimin süresinin artırılması
Bu kanundan önce kesintisiz olan sekiz yıllık ilköğretim herkes için zorunluydu. 4+4+4 düzenlemesi ile “kesintisiz eğitim” vurgusu kaldırılarak ilköğretim iki kademeye ayrıldı. Böylelikle ilkokul dört yıl, ortaokul dört yıl oldu. İlkokul 4. sınıfı tamamlayan çocuklar ya imam hatip ortaokullarına ya da diğer ortaokullara gidebilmektedirler. Kısaca, 4+4+4 düzenlemesiyle birlikte sekiz yıllık kesintisiz zorunlu eğitim yerine, 12 yıllık zorunlu kademeli eğitim getirilerek 12 yıllık süre üç kademeye ayrıldı. Öğrenciler artık ilkokul ya da ortaokulu tamamladıklarında değil liseyi tamamladıklarında diplomalarını alabilmektedirler.[3]
Okula başlama yaşının düşürülmesi
Bu kanundan önce 72 ayını dolduran çocukların ilköğretime başlaması zorunluydu. İlgili kanuna göre, 60 ayını tamamlayan çocukların zorunlu olarak ilkokula başlaması gerekmektedir. Ancak kamuoyunda bu konunun çok tartışılması nedeniyle Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan bir genelge ile okula başlama yaşı ile ilgili bir düzenlemeye gidilmiştir.[4] Bu genelge ile yapılan değişiklik sonucunda okula başlama yaşları ile ilgili uygulama 2012-2013 eğitim öğretim yılında şu şekildeydi: 66 ayını dolduran çocukların ilkokula kayıtları e-okul üzerinden merkezi sistemle yapıldı. 60-65 ay aralığındaki çocukların, velilerinin talep etmesi durumunda, ilkokula kayıtları yapılabildi. 66-71 ay arasında olan ancak okula hazır olmadığı sağlık raporuyla belgelenen öğrencilerin ilkokula başlaması bir yıl ertelendi.[5]
14 Ağustos'ta 2013'te yayımlanan 28735 sayılı Resmi Gazete ile Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 15. maddesinde değişiklik yapıldı.[6] Yapılan yönetmelik değişikliği ile 2013-2014 eğitim öğretim yılında okula kayıt yaşı ile ilgili uygulama şu şekilde yapıldı:
- 66, 67, 68 aylık (2008 Yılı Ocak-Şubat-Mart doğumlular) çocuklar 1. sınıfa kaydedildi ancak velisinin yazılı talebi doğrultusunda, rapor istenmeksizin kayıtları 1 yıl ertelenebildi veya okul öncesi eğitime yönlendirilebildi.
- 69, 70, 71 aylık (2007 Yılı Ekim-Kasım-Aralık doğumlular) olup, e-okul sistemi üzerinden 1. sınıfa kaydedilen çocuklardan okula hazır olmayanların kayıtları, alınacak sağlık raporu doğrultusunda 1 yıl ertelenebildi veya okul öncesi eğitime yönlendirilebildi.
Seçmeli derslerle ilgili düzenleme
Yeni düzenlemeyle ortaokullar ile imam hatip ortaokullarında öğrencilerin ilgi ve tercihlerine göre seçmeli dersler oluşturuldu. Ayrıca, Kanun’da tüm ortaokul ve liselerde Kur’an-ı Kerim ve Hz. Peygamberin Hayatı derslerinin isteğe bağlı seçmeli ders olarak okutulacağı belirtildi.[7] Kanun’da diğer seçmeli derslerin adı geçmemektedir.
Haftalık ders çizelgelerinde değişiklik yapılması
Bu düzenlemeyle haftalık ders çizelgelerinde değişiklik yapıldı ve ortaokullardaki toplam ders saati artırıldı. 6-8. sınıflarda geçen yıl toplam zorunlu ders sayısı 30 iken, seçmeli derslerin eklenmesiyle bu sayı 6. sınıfta 36’ya, 7. ve 8. sınıflarda ise 37’ye yükseldi.[5]
Okul dönüşümü
Kanun’da ilköğretim kurumlarının ilkokul ve ortaokul olarak bağımsız okullar hâlinde kurulmasının esas olduğu ancak imkân ve şartlara göre ortaokullar, ilkokullarla veya liselerle birlikte de kurulabileceği belirtilmiştir. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü’nün valiliklere gönderdiği Okul Dönüşümleri konulu yazı okulların dönüşüm sürecinde yedi farklı ilkokul/ortaokul türünün oluşturulacağını göstermiştir:
- Müstakil ilkokul,
- Müstakil ortaokul,
- İmam hatip ortaokulu
- İlkokul ve ortaokul bir arada (3 yıl sonra ilkokul olacak)
- İlkokul ve ortaokul bir arada (3 yıl sonra ortaokul olacak)
- Ortaokul sabahçı, ilkokul öğlenci
- İlkokul, ortaokul ve imam hatip ortaokulu bir arada.[8]
Okulöncesi eğitim
Okulöncesi eğitim zorunlu eğitim kapsamına alınmamıştır. Bu düzenlemeden önce 37-72 ay arası çocuklar okulöncesi eğitime gidebiliyorlardı. Bu düzenlemeyle 37-66 ay arasındaki çocuklar anaokulunda veya uygulama sınıflarında, 48-66 ay arasındaki çocuklar ise anasınıflarında okulöncesi eğitim alabilirler.[3]
Haftalık ders programı
Yeni uygulanan haftalık ders programı kademeli olarak hazırlanmıştır ve çeşitli değişiklikler yapılmıştır.
İlkokul4 sınıfta da toplam ders saati 30 saattir. Artık Matematik dersleri haftada 4 değil 5 saattir. Yabancı Dil öğretimi 2. sınıftan başlayacaktır. Fen Bilimleri dersi 3. sınıfta da bulunacaktır.
|
Ortaokul2012-13Toplam dersler 5. & 6. sınıflarda 36, 7. & 8. sınıflarda 37 saattir. Türkçe saatleri ilkokula göre azdır. İngilizce & Fen Bilgisi dersleri 4 saattir. 8 saatlik Seçmeli Dersler olacaktır.
|
2013-14Toplam dersler 5., 6., 7. & 8. sınıflarda 35 saattir. Bilişim Teknolojileri dersi 5. & 6. sınıflarda haftada 2 saattir. İngilizce dersleri 5. & 6. sınıflarda 3 saattir. 6 saatlik Seçmeli Dersler olacaktır.
|
Ortaokuldaki seçmeli dersler
Ortaokul ders programında haftada 6 ders seçmelidir. Seçmeli dersler lise ve üniversitedeki meslek eğitiminin habercisidir. Çünkü öğrenciler yeteneklerine göre dersler seçer ama bu derslerin okulda olması için belirli kontejanlar gerekir. Seçilen her ders 2 saattir ama sanat & spor alanındaki seçmeli dersler 4 saat için de seçilebilir. Bu ders ve alanlar zorunlu derslerde de vardır ama daha ayrıntılıdır.
Ders | Alan | Dersin Yapıldığı Sınıflar |
---|---|---|
Kuran-ı Kerim | Din & Ahlak Bilgisi | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Hz. Muhammed'in Hayatı | Din & Ahlak Bilgisi | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Temel Dini Bilgiler | Din & Ahlak Bilgisi | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Okuma Becerileri | Dil & Anlatım | 5, 6. Sınıflar |
Yazarlik & Yazma Becerileri | Dil & Anlatım | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Yaşayan Diller & Lehçeler | Dil & Anlatım | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
İletişim & Sunum Becerileri | Dil & Anlatım | 7, 8. Sınıflar |
Yabancı Dil (Kabul Edilen 2. Yabancı Diller) | Yabancı Dil | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Bilim Uygulamaları | Fen Bilimleri & Matematik | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Matematik Uygulamaları | Fen Bilimleri & Matematik | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Çevre & Bilim | Fen Bilimleri & Matematik | 7, 8. Sınıflar |
Bilişim Teknolojileri & Yazılım | Fen Bilimleri & Matematik | 7, 8. Sınıflar |
Görsel Sanatlar (Resim, Geleneksel Sanatlar vs.) | Sanat & Spor | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Müzik | Sanat & Spor | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Spor & Fiziki Etkinlikler (Çeşitli Spor Alanları) | Sanat & Spor | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Drama | Sanat & Spor | 5, 6. Sınıflar |
Zeka Oyunları | Sanat & Spor | 5, 6, 7, 8. Sınıflar |
Düşünme Eğitimi | Sosyal Bilimler | 7, 8. Sınıflar |
Medya Okuryazarlığı | Sosyal Bilimler | 7, 8. Sınıflar |
Hukuk & Adalet | Sosyal Bilimler | 6, 7. Sınıflar |
Halk Kültürü | Sosyal Bilimler | 6, 7. Sınıflar |
4+4+4 eğitim sistemi protestoları
Türkiye'nin farklı yerlerinde, 4+4+4 Eğitim sistemi'ne karşı duran öğrenci, veli ve öğretmenler protesto gösterileri düzenlemişlerdir.[9][10]
Göstericiler, bu sisteme karşı durmakta ve velilerin bir kısmı çocuklarını okula göndermekten vazgeçmiştir. Protestolar İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde yaşanmıştır (çoğunlukla). Protestocu kalabalık, okullarımızın imam hatip olmasını, elimizden gitmesini istemiyoruz gibi açıklamalar yapmıştır.[11]
Protesto nedenleri
- Çocukların küçük yaşta okula başlaması.
- Zorunlu din eğitimi alması.
- Eğitimin karışması.
- Bazı okulların imam hatibe çevrilmesi.
Protestolardaki sloganlar ve açıklamalar
- Okullarımızın imam hatip olmasını, elimizden gitmesini istemiyoruz
- Çocuklarımızı mahvettirmeyeceğiz!
- Eğitim çorba gibi oldu
Kaynaklar
- ↑ Kanun Teklifi Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- ↑ İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- 1 2 Milli Eğitim Bakanlığı (2012) 12 Yıllık Zorunlu Eğitim Sorular-Cevaplar Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- ↑ 12 Yıllık Zorunlu Eğitime Yönelik Uygulamalar Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- 1 2 Eğitim Reformu Girişimi (2012) 4+4+4 Düzenlemesi ile Neler Değişti? Yeni Sisteme Geçişte Neler İzlenmeli?. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- ↑ 28735 sayılı Resmi Gazete. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2013.
- ↑ İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- ↑ Okul Dönüşümleri konulu yazı. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- ↑ "4+4+4 İçin İmza Topluyorlar". Haberler.Com. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151125131617/http://www.haberler.com/4-4-4-icin-imza-topluyorlar-3924197-haberi/. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012.
- ↑ "İstanbul'da "4 4 4" protestosu". CNN Türk. 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120910044412/http://www.cnnturk.com:80/2012/turkiye/09/05/istanbulda.4.4.4.protestosu/675623.0/index.html. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012.
- ↑ "Zonguldak'ta 4+4+4 Protestoları". Haberler.Com. 27 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121027181731/http://haberler.com/zonguldak-ta-4-4-4-protestolari-3921908-haberi/. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012.
Dış bağlantılar
http://egitimedair.net/index.php/e%C4%9Fitime-dair/1405-egitimde-4-4-4-sistemi-nasil-olacak
Eğitim fakültelerinin kanun teklifi ile ilgili görüşleri
- Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin kanun teklifi ile ilgili görüşleri. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin kanun teklifi ile ilgili görüşleri. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Ortadoğu Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin kanun teklifi ile ilgili görüşleri. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Ortadoğu Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü’nün kanun teklifi ile ilgili görüşleri. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
Not: Kanun teklifi ile ilgili komisyonda kabul edilen kanun metni arasında farklar bulunmaktadır.
Sivil toplum örgütlerinin hazırladığı belgeler
- Eğitim Reformu Girişimi (2012) 4+4+4 Düzenlemesi ile Neler Değişti? Yeni Sisteme Geçişte Neler İzlenmeli?. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Eğitim Reformu Girişimi (2012) Eğitimde Yeni Döneme Hazırlanırken Milli Eğitim Bakanlığı’nın Çalışmaları. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Eğitim Reformu Girişimi (2012). 18 Soruda “4+4+4 Yasa Teklifi”. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Eğitim Reformu Girişimi (2012). TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlanan “İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” hakkında değerlendirme. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Eğitim Reformu Girişimi, AÇEV (2013). Erken Çocukluk Eğitimi ve "4+4+4" Düzenlemesi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (Aralık 2012) 2012'de Eğitim Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Eğitim-Sen (2012) Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Eğitim-Bir-Sen (2013) Birinci Yılını Dolduran 4+4+4 Eğitim Sistemine İlişkin En Kapsamlı İzleme ve Değerlendirme Çalışması. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Gündem: Çocuk!'un hazırladığı "4+4+4 eğitim sistemini izliyoruz" internet sayfası.
MEB’in hazırladığı belgeler
- Milli Eğitim Bakanlığı (2012) 12 Yıllık Zorunlu Eğitim Sorular-Cevaplar. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- Okul dönüşümleri konulu genelge. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- 12 Yıllık Zorunlu Eğitime Yönelik Genelge. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.