Agatha Christie

Agatha Christie

İngiliz yazar, polisiye edebiyatın en önemli isimlerinden biri ve Dedektif Hercule Poirot karakterinin yaratıcısı.
Doğum Agatha Mary Clarissa Miller Christie Mollowan
15 Eylül 1890
Torquay, Devon, İngiltere
Ölüm 12 Ocak 1976 (85 yaşında)
Wallingford, Oxfordshire, İngiltere
Diğer ad(lar)ı Mary Westmacott
Agatha Christie
Meslek Roman-Kısa öykü yazarı, Şair
Evlilik(ler) Archibald Christie (1914–1928)
Sir Max Mallowan (1930–1976)
Çocuk(lar) Rosalind Hicks (1919–2004)
Resmî site http://www.agathachristie.com/
Agatha Christie'nin Doğu Ekspresinde Cinayet romanını yazdığı Pera Palas'taki 411 no'lu oda.

Tam adı Agatha Mary Clarissa Miller Christie Mollowan olan Agatha Christie (15 Eylül 1890 – 12 Ocak 1976), İngiliz yazar, polisiye edebiyatın en önemli isimlerinden biri ve dedektif Hercule Poirot karakterinin yaratıcısıdır. Mary Westmacott takma adıyla aşk romanları da yazmıştır. Ancak asıl ününü, yazdığı 80 dedektif romanına ve West End tiyatrolarında sahnelenen oyunlarına borçludur.

Yaşamı

Babası Frederick Alvah Miller, Agatha henüz küçük yaştayken öldü. Annesi tarafından evde eğitilen küçük kız, yalnız bir çocukluk geçirdi. Küçük yaşta öyküler yazmaya başladı. 16 yaşında, şan öğrenimi görmek üzere Paris’e yollandıysa da kısa sürede bundan vazgeçti. Ciddi anlamda ilk edebi denemeleri, duygusal konuları ele alan öyküler oldu. 1914’de pilot albay Archibald Christie ile evlendi ve yeniden Fransa’ya gitti. Dislektik olmasına rağmen öykü, roman okumayı çok seviyordu. Fransa'dayken vakit geçirmek üzere okuduğu dedektif öykülerinin daha iyilerini yazabileceğini düşünerek ilk polis romanı olan The Mysterous Affair at Styles’ı (Styles’daki Esrarengiz Olay) yazdı. Kitap çeşitli yayınevinlerince geri çevrildikten sonra 1920’de Bodley Head Yayınevi tarafından kabul edildi. Bu roman, Agatha Christie’nin ilk Hercule Poirot’lu romanıdır.

Ortadan kaybolması

Agatha Christie 1926’da 11 gün boyunca kaybolur. Bütün aramalara rağmen bulunamaz. Arabası bir göl kenarında bulunur. Araba ağaçlara çarpmış, bavulları yerlere saçılmış vaziyettedir. Christie bir süre sonra ortaya çıkar ama hiçbir açıklama yapmaz. Bu olayın kaza süsü verilmiş bir senaryo olduğu düşünülür. Kimilerine göre ise Agatha Christie geçici hafıza kaybına uğramıştır. Bir iddiaya göre ise Agatha Christie kocasının sevgilisini öldürme planları yapmıştır.

Eserleri

Hercule Poirot, zekası, espri yeteneği, keskin gözlemciliği ve Avrupalı nezaketi ile dikkat çeken Belçikalı bir dedektiftir. Cinayetleri “küçük gri hücreler” dediği beynini kullanarak çözmesi ve bu arada da İngiliz yüksek sınıfının özel yaşamının saklı yönlerini ortaya dökmesi ile tanınır. Agatha Christie’nin arka arkaya yazmaya başladığı polis romanları Poirot tipine uluslararası ün kazandırdı. Yazar ayrıca Miss Marple adını verdiği bir tip daha yarattı. Sevimli bir yaşlı kadın olan amatör dedektif Miss Marple da çok tutuldu. 1928’de ilk kocasından boşanıp Max Mallowan’le evlendikten sonra birçok ülke gezip görme fırsatı bulan Christie’nin romanları 1930’larda çoğunlukla uluslararası mekânlarda geçmeye başladı.

Hayranlarınca her kitabı beğenilmekle birlikte, Agatha Christie’nin edebi kaygılarla yazdığı bazı romanlar eleştirmenlerin de dikkatini çekti. On Küçük Zenci ise polis romanının klasikleri arasındadır. Agatha Christie, İngiliz töre romanı geleneğinde yazdığı polis romanları ile dünya edebiyatında kendine özgü bir yerin sahibi olmuştur.

Christie 1971 yılında, İngiltere'nin en yüksek onur ünvanı olan Britanya İmparatorluğu Kadın Komutanı unvanını almıştır.Yazar, 12 Ocak 1976 tarihinde yaşama veda etmiştir.

Romanları

Basım YılıAdDedektif
1920Ölüm Sessiz Geldi
The Mysterious Affair at Styles
Hercule Poirot
Arthur Hastings
Başmüfettiş Japp
1922Gizli Düşman
The Secret Adversary
Tommy ve Tuppence
1923Dersimiz Cinayet
Murder on the Links
also The Murder on the Links
Hercule Poirot
Arthur Hastings
1924Kahverengi Elbiseli Adam
The Man in the Brown Suit
Anne Beddingfeld
Albay Race
1925Köşkteki Esrar
The Secret of Chimneys
Başkomiser Battle
1926Roger Ackroyd Cinayeti
The Murder of Roger Ackroyd
Hercule Poirot
1927Büyük Dörtler
The Big Four
Hercule Poirot
Arthur Hastings
Başmüfettiş Japp
1928Mavi Tren'in Esrarı
The Mystery of the Blue Train
Hercule Poirot
1929Dört Neşeli Arkadaş
The Seven Dials Mystery
Bill Eversleigh
Başkomiser Battle
1930Ölüm Çığlığı
The Murder at the Vicarage
Miss Marple
1931Sittaford Malikanesi'nin Gizemi
The Sittaford Mystery

also Murder at Hazelmoor
Inspector Narracott
1932Cesetler Ağlamaz
Peril at End House
Hercule Poirot
Arthur Hastings
Başmüfettiş Japp
1933Lord Edgware'yi Kim Öldürdü
Lord Edgware Dies

also Thirteen at Dinner
Hercule Poirot
Arthur Hastings
Başmüfettiş Japp
1934Doğu Ekspresi'nde Cinayet
Murder on the Orient Express

also Murder in the Calais Coach
Hercule Poirot
1934Neden Evans'a Sormadılar?
Why Didn't They Ask Evans?

also The Boomerang Clue
Bobby Jones
Frankie Derwent
1935Üç Perdelik Cinayet
Three Act Tragedy

also Murder in Three Acts
Hercule Poirot
1935Ölüm Diken Üstünde
Death in the Clouds

also Death in the Air
Hercule Poirot
Başmüfettiş Japp
1936Cinayet Alfabesi
The A.B.C. Murders

also The Alphabet Murders
Hercule Poirot
Arthur Hastings
Başmüfettiş Japp
1936Gece Gelen Ölüm
Murder in Mesopotamia
Hercule Poirot
1936Briç Masasında Cinayet
Cards on the Table
Hercule Poirot
Albay Race
Başkomiser Battle
Ariadne Oliver
1937Sessiz Tanık
Dumb Witness

also Poirot Loses a Client
Hercule Poirot
Arthur Hastings
1937Nil'de Ölüm
Death on the Nile
Hercule Poirot
Albay Race
1938Ölümle Randevu
Appointment with Death
Hercule Poirot
1938Noel'de Cinayet
Hercule Poirot's Christmas

also Murder for Christmas
also A Holiday for Murder
Hercule Poirot
1939Zehiri Kim Verdi
Murder is Easy

also Easy to Kill
1939On Küçük Zenci
And Then There Were None

also Ten Little Indians
also Ten Little Niggers
1940Esrarengiz Sanık
Sad Cypress
Hercule Poirot
1940İskemlede Beş Ceset
One, Two, Buckle My Shoe

also An Overdose of Death
also The Patriotic Murders
Hercule Poirot
Başmüfettiş Japp
1941Ölüm Oyunu
Evil Under the Sun
Hercule Poirot
1941N veya M?
N or M?
Tommy ve Tuppence
1942Cesetler Merdiveni
The Body in the Library
Miss Marple
1942Beş Küçük Domuz
Five Little Pigs

also Murder in Retrospect
Hercule Poirot
1942Cinayet Reçetesi
The Moving Finger

also The Case of the Moving Finger
Miss Marple
1944Sıfıra Doğru
Towards Zero
Başkomiser Battle
Müfettiş James Leach
1944Yılan İçini Döktü
Death Comes as the End
1945Şampanyadaki Zehir
Sparkling Cyanide

also Remembered Death
Albay Race
1946Hollow Malikanesi Cinayeti
The Hollow

also Murder After Hours
Hercule Poirot
1948Şeytan Dönemeci
Taken at the Flood

also There is a Tide...
Hercule Poirot
1949Çarpık Evdeki Cesetler
Crooked House
Charles Hayward
1950Cinayet İlanı
A Murder is Announced
Miss Marple
1951Bağdat'a Geldiler
They Came to Baghdad
Victoria Jones
1952Bayan McGinty'nin Ölümü
Mrs McGinty's Dead

also Blood Will Tell
Hercule Poirot
Ariadne Oliver
1952Zarif Bir Cinayet Gecesi
They Do It with Mirrors

also Murder with Mirrors
Miss Marple
1953Cenazeden Sonra
After the Funeral

also Funerals are Fatal
also Murder at the Gallop
Hercule Poirot
1953Porsuk Ağacı Cinayeti
A Pocket Full of Rye
Miss Marple
1954Bilinmeyen Hedef
Destination Unknown
also So Many Steps to Death
1955Üç Yanlış Üç Ceset
Hickory Dickory Dock
also Hickory Dickory Death
Hercule Poirot
1956Sonuncu Kurban
Dead Man's Folly
Hercule Poirot
Ariadne Oliver
195716.50 Treni
4.50 from Paddington

also What Mrs. McGillicuddy Saw!
also Murder She Said
Miss Marple
1958Şahidin Gözleri
Ordeal by Innocence
1959Kapı Tekrar Vuruldu
Cat Among the Pigeons
Hercule Poirot
1961Ölüm Büyüsü
The Pale Horse
Inspector Lejeune
Ariadne Oliver
1962Kırık Ayna (Ve Ayna Kırıldı)
The Mirror Crack'd from Side to Side

also The Mirror Crack'd
Miss Marple
1963Ölüm Saatleri
The Clocks
Hercule Poirot
1964Ölüm Adası
A Caribbean Mystery
Miss Marple
1965Cinayetler Oteli
At Bertram's Hotel
Miss Marple
1966Üçüncü Kız
Third Girl
Hercule Poirot
Ariadne Oliver
1967Geceyarısı Cinayeti
Endless Night
1968Pembe Evdeki Ölü
By the Pricking of My Thumbs
Tommy ve Tuppence
1969Elmayı Yılan Isırdı
Hallowe'en Party
Hercule Poirot
Ariadne Oliver
1970Frankfurt Yolcusu
Passenger to Frankfurt
1971Ölüm Meleği
Nemesis
Miss Marple
1972Filler de Hatırlar
Elephants Can Remember
Hercule Poirot
Ariadne Oliver
1973Kader Kapısı
Postern of Fate

Son Tommy ve Tuppence Romanı
Tommy ve Tuppence
1975Ve Perde İndi
Curtain
Son Hercule Poirot Romanı
Hercule Poirot
Arthur Hastings
1976Uyuyan Ölüm
Sleeping Murder

Son Marple Romanı
Miss Marple

Kısa Öykülerden Oluşan Kitapları

Basım YılıAdDedektif
1924Poirot Kanıt Peşinde
Poirot Investigates
Hercule Poirot
1929Suç Ortakları
Partners of Crime
Tommy ve Tuppence
1930Ölümün Tam Zamanı
The Mysterious Mr. Quin
Mr. Satterthwaite
Harley Quin
1932Cinayetler Kulübü
The Thirteen Problems
Miss Marple
1933Kanatların Çağrısı
The Hound of Death
1934Parker Pyne İz Üzerinde
Parker Pyne Investigates
Parker Pyne
Ariadne Oliver
1937At Yolundaki Cinayet
Murder in the Mews
Hercule Poirot
1947Hercule'un On İki Görevi
The Labours of Hercules
Hercule Poirot
1950Fare Kapanı
Three Blind Mice and Other Stories
Tommy ve Tuppence
1960Noel Kekinin Gizemi
The Adventure of the Christmas Pudding
Hercule Poirot
1974Hercule Poirot İz Üzerinde
Poirot's Early Cases
Hercule Poirot
1979Miss Marple'ın Son Maceraları
Miss Marple's Final Cases and Two Other Stories
Miss Marple
1997Işıklar Sönünce
While the Light Lasts and Other Stories

Tiyatro Oyunundan Romana Çevrilenler

Basım YılıAdDedektif
1930Acı Kahve
The Black Coffee
Hercule Poirot
1954Sevimli Örümcek
Spider's Web
1958Beklenmeyen Misafir
The Unexpected Guest

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/26/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.