Akut pulmoner histoplazmozis
Akut pulmoner histoplazmozis (APH) veya diğer adı ile Mağara hastalığı (Cave Disease), Histoplasma capsulatum isimli mantara ait sporların solunma yoluyla alınması sonucunda meydana gelen bir mantar hastalığı (mikozis)'dır.
Etiyoloji ve epidemiyoloji
Hastalık etkeni bir mantar olan H. capsulatum'dur. Hastalık Orta ve Batı Birleşik Devletler, Batı Kanada, Meksika, Orta Amerika, Güney Amerika, Afrika ve Güneydoğu Asya gibi yaygın bir coğrafyada görülmektedir.
Etkenlere sıklıkla vadi nehirlerinin yakınlarında bulunan topraklarda rastlanır. Bu topraklara özellikle kuşlar ve yarasaların dışkılarının bulaşması, etkenlerin yayılması açısından oldukça önemlidir.
Hastalığın meydana gelmesi için kişinin, mantar sporlarını soluması gerekir. Dünya üzerinde her yıl binlerce insan bu hastalığa yakalanmaktadır. Ancak ciddi düzeyde hastalık tablosu nadiren gelişir. Hatta birçok hasta ya herhangi bir belirti göstermez ya da grip, nezle benzeri belirtiler gösterir. Bazı hastalarda tedavi uygulamaksızın iyileşme mümkündür.
APH, aynı bölgede yaşayan insanlarda yaygın bir hastalık olarak ortaya çıkabilir (epidemi). Bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde APH, HIV enfeksiyonlarına benzer ağır bir seyir gösterebilir.
Hastalığa ilişkin bazı risk grupları:
- Orta-Batı Birleşik Devletler, Ohio yakınları ve Missisippi nehri vadileri gibi yerlerde yaşayanlar veya bu bölgelere seyahat edenler.
- Bölgedeki kuşların veya yarasaların dışkılarına maruz kalanlar.
- Mağaralarda vakit geçiren veya eski evlerde yaşayan kişiler (eski evler mantarların üremeleri için daha uygundur).
Belirtiler
Zayıf düşmüş bir bağışıklık sistemi, beraberinde artan risk faktörlerini ve tekrar eden enfeksiyonları getirir. Birçok hastada görülen başlıca APH belirtileri şunlardır:
- Göğüs ağrısı
- Öksürük, nefes darlığı
- Ateş
- Üşüme
- Bölgesel kızarıklıklar (erythema nodusum)
- Eklem ağrıları ve tutulmaları
- Kas ağrıları (myalji) ve tutulmaları
Hastalığın ağrı forumda ise belirtiler daha tehlikeli ve yaygındır:
- Kalp çevresi dokusunda yangısal reaksiyonlar (Pericarditis)
- Şiddetli akciğer lezyonları
- Yaygın eklem ağrıları
Teşhis
Hastalığın teşhisi için etkenlerin hastadaki varlığının ortaya konması gerekmektedir. Tanı için başlıca şu metotlar kullanılabilir:
- Serolojik testler
- Biyopsi
- Bronkoskopi
- Tam kan sayımı (CBC); ayırıcı tanıda gereklidir.
- Göğüs röntgeni ve hatta göğüs bilgisayarlı tomografisi
- Kültür ekimi ve etken izolasyonu; kişi enfeksiyona yakalanmış olsa bile genellikle sonuçları negatif çıkar. Bunun nedeni mantarların ekim ortamında üretilmelerinin bakterilere göre daha zor olmasıdır.
- İdrarda H. capsulatum antijeni arama; bu metot, yaygın hastalık belirtisi gösteren hastalarda kullanışlıdır.
Kaynaklar
- Kauffman CA, Histoplasmosis. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; 2007: chap 353
- Waht LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin. Infect Dis. 2007;45(7):807-8025