Aleksandra Fyodorovna
Aleksandra Fyodorovna (Rusça: Александра Фёдоровна / Alexandra Feodrovna, evlenmeden önceki adı: Victoria Alix Helena Louise Beatrice von Hessen und bei Rhein[1], kısaca: Alix von Hessen und bei Rhein[2]), (6 Haziran 1872, Darmstadt, Almanya-17/18 Temmuz 1918, Yekaterinburg, Rusya), Rus çarı II. Nikolay'ın eşi. Kocasının I. Dünya Savaşı sırasında Rus ordularının başında bulunduğu dönemde, ülkedeki kötü yönetimiyle Mart 1917'de çarlık hükümetinin devrilmesini hızlandırmıştır.[3]
Yaşamı
Kraliçe Victoria'nın büyük torunu ve Hessen-Darmstadt dükü VI. Ludwig'in kızıydı. 1894'te, geleceğin çarı Nikolay ile evlenerek kısa zamanda onu etkisi altına aldı. Sarayda fazla sevilmediği için, avuntuyu mistisizme yönelmekte buldu. Ortodoksluğu bağnaz bir biçimde benimsemişti, mutlakiyetçi yönetime inanıyordu. Bu nedenle Nikolay'ı, 1905'te uygulamaya konan reformlarla kısıtlanmış mutlak gücüne yeniden kavuşturmayı kendine kutsal görev bildi. 1904'te Prens (çareviç) Aleksey doğdu. Daha önce dört kız doğurmuş olan Aleksandra, hemofilili olarak doğan oğlunun üzerine titriyordu. Bu yüzden, hipnotizma gücüne sahip, sefih bir “kutsal kişi” olan Grigori Yefimoviç Rasputin'e başvurdu. Sinirli kişiliği ve batıl inançları yüzünden, keramet taslayan şarlatan papaz Rasputin'in etkisi altına girdi ve onu saraya kabul ettirdi; ona, tahtı ve Rusya'yı kurtarmak üzere Tanrı'nın gönderdiği bir aziz ve imparatora sadık kaldığına inandığı basit halkın sesi sayarak çok büyük bir saygıyla bağlandı. Rasputin'in saraydaki etkinliği halkın büyük tepkisini çekiyor, ama Aleksandra her türlü eleştiriyi susturuyordu. Ağustos 1915'te Nikolay cepheye gidince, Aleksandra başarılı bakanları görevlerinden uzaklaştırarak yerlerine Rasputin'in önerdiği değersiz kişileri getirdi. Sonuçta hükümet felce uğradı, yönetim saygınlığını yitirdi; halk Aleksandra'nın Alman ajanı olduğunu sanmaya başladı. Aleksandra ise yaklaşmakta olan büyük değişiklik belirtilerinden, hatta Rasputin'in öldürülmesinden bile etkilenmedi.
Aleksandra ile Nikolay, Mart 1917'de tutuklandı. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra, önce Tobolsk'a, sonra da Yekaterinburg'a sürüldü. Orada kocası ve çocuklarıyla birlikte Bolşevikler tarafından önce hapsedildiler, ardından kurşuna dizildiler. Öldürülmelerinden sonra cesetleri Yekaterinburg'un kuzeyinde ormanlık araziye gömüldü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 1990'ların başına kadar gizli tutulan kayıtlardan yola çıkılarak Aleksandra ile kocası ve üç kızının cesetlerine ulaşıldı. 1998 yılında Petersburg'da defnedildiler.