Alfred Jarry
Alfred Jarry | |
---|---|
Alfred Jarry | |
Doğum |
08 Eylül 1873 Laval-Fransa | 8 September 1873
Ölüm |
01 Kasım 1907 (34 yaşında) Paris, Fransa |
Meslek | Oyun yazarı, romancı, şair, avangard, gerçek üstücü ve saçma tiyatrosunun kurucusu |
Alfred Jarry (d. 8 Eylül 1873, Laval - ö. 1 Kasım 1907, Paris), Fransız oyun yazarı, romancı, şair, avangard, gerçek üstücü ve saçma tiyatrosunun kurucusudur.
Hayatı ve eserleri
Daha 15 yaşındayken, örnek olarak öğretmenlerinden birini alarak yazdığı Ubu Roi (1888,Kral Übü ya da Übü) adlı oyunu, önce kukla oyunu olarak Les Polonais adı altında oynanmış; daha sonra 1896' da Lugnê-Poe tarafından sahnelenmiş, sahne tasarımı ise P. Bonnard ile Toulouse-Lautrec tarafından gerçekleştirilmiştir.
Jarry,"insanlığın başına geçmiş olan burjuvazinin evrensel budalalığını, açgözlülüğünü, utanmazlığını ve canavarlığını" taşlayan kanlı canlı dev bir kukla boyutuyla Rabelais'in Gargantua'sına benzeyen(ağzını her açtığında söze "merde-bok" diye başlayan) Übü oyunlarıyla, grotesk tiyatro ile kara gülmece oyunlarının "babası" olarak avangard tiyatro üstüne geniş etkiler bırakmış; Dadacılık ile Artaud'un 'vahşet tiyatrosu' nu etkilemiş; "istisna yasaları"nı inceleyen ve evreni buna göre açıklayan "olanaksız çözümler bilimi" olarak adlandırdığı "patafizik kuramı"yla saçma tiyatrosu üstünde derin etkiler bırakmıştır.