Alikahya, İzmit
Alikahya | |
— Semt — | |
Rakım | 30 m (98 ft) |
Nüfus | |
- Toplam | 24,500 (TÜİK. 2.009) |
---|---|
Alan kodu | (0 262) |
Alikahya, Kocaeli ili, İzmit İlçesi'ne bağlı semt.
Târihi
Semtin bulunduğu mevkiiye, ilk olarak çiftliklerle başlayan yerleşim, 19. ve 20. asırda Rumeli muhâcirlerinin kısmî iskânı ile devam etmiștir. Boşnaklar mahallesi, 1999'da kurulan Akarca ve Yuvam mahallelerinin ortasında kalmıșsa da bu isimle camiî mevcuttur (Bkz. Boşnaklar Camiî, Alikâhya)
1968 yılına kadar beldenin arazilerinin büyük kısmı İstanbul'da ikâmet eden Rauf ve Semih Eksat kardeşlere aittir, kendilerinin büyük bir çiftliği bulunmaktaydı. Hayvancılık ve tarımın yanı sıra yarış atı da yetiştirilmekteydi.
Mülk sahiplerinin devamlı İstanbul da oluşları, nedeniyle çiftliklerin sevk ve idâresinden genellikle kâhyalar ve çobanlar sorumlu imiş. Bu nedenle yöre halkı bu iki çiftliği sahipleri ile değil sorumlu kâhyaları ile tanıyarak onlarla özleşmiştir. Birçok kâhya ve çobanın görev yaptığı bu çiftliklerden en eski ve çok tanınan kâhyanın isminin Aliş olduğu söylenir. Süreç içerisinde insanların bu isimden türeterek “Ali Kâhya Çiftliği” ismini yakıştırdıkları ve bu şekliyle aldıkları kuvvette muhtemeldir.
1955 – 1958 yılına kadar iki çiftlikten ibaret olan bu alan, yeni konuklarını da kabule başlar. İlk gelen Boşnak göçmeni Atmaca ailesidir, daha sonra ise Ordu – Gölköylü Mustafa ZENGİN’dir, lakabıyla “Kopuk Mustafa” nın beldedeki muhâtapları ise, çiftlik yöneticilerinden Seyfi Köse ve Abdurrahman Çetin idi. Bu șahısların aracılığıyla bir miktar arazi satın alan “Kopuk Mustafa” Ordu'daki akraba ve köylülerine buraya yerleşmeyi ısrarla salık verir.
Bu çağrısına yaklaşık 8-10 yıl sonra ilk göçle yanıt alır. Ordu Ulubey’den Alaattin ÇALIŞKAN ile Ordu Gölköy’den Halil ÖZSOY, Arslan AĞCA, Mehmet Ali AĞCA, Cevat ERDEM ve Rasim EGEMEN aileleriyle birlikte buraya göç ederler.
Bu ilk göç diğer hemşerilerimizi de teşvik eder ve göçler birbirinin izlemeye başlar. Ordu ile Gölköy ilçesinin köyleri olan, Karahasan, Cihadiye, Akçalı, Düzyayla, Hülür, Kale ve Gölköy merkezden olmak üzere hızlı bir göçle tanışan “Alikahya Çiftliği” 1974 lerde artık bağlı olduğu köyü aşan büyük bir mahalle durumuna gelmiştir.
1976’ya gelindiğinde Alikahya Mahallesi artık bağlı bulunduğu Durhasan köyünü aşan bir konuma ulaşmıştır. Bunun üzerine yapılan referandum ile bağımsız köy olma statüsü kazanır. Bağımsız kimlik gelişmesini daha da hızlandırır. İl düzeyindeki gelişmelerden ve yatırımlardan nasibini almaya başlar. Eğitim, çeşitli mesleki kurslar v.b. halklara kavuşmuş olur.
Alikahya köyü 11 yıllık bu hızlı koşusuyla 1987 yılında nüfus 2000’i geçen, sanayi kuruluşlarının varlığıyla ildeki güçlenen konumu ile bağımsız köy olma statüsünden, belediyelik olma konumuna yükselir. Bu gelişmeyle artık kent olmanın ilk adımları da başlamış olur. Belediyenin kuruluşu, kurumsallaştırılması ve beldenin mahallelere dönüştürülmesi bu süreçte tamamlanır. 1990 yılından 2000’li yıllara uzanan süreçte ise planlı kadastro yollarının açılması, yapıların ruhsata kavuşturulması planlı bir kent için imar çalışmaları yürütülür. Kentleşmeye dönük en önemli gelişmesi ise sınırları içerisinde İzmit Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılarak 1 Kasım 1999 tarihinde hak sahiplerine teslim edilerek yerleşime açılan Yuvam-Akarca evlerinin inşası ve yerleşim alanına dönüştürülmesidir.
1986 yılında belediye statüsüne kavuşan Beldemiz 5747 sayılı "Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu" ile 29 Mart 2009 Yerel Seçimlerinden itibaren mahalle statüsene dönüştürlmüştür. Alikahya yeni kurulan İzmit İlçe Belediyesi sınırlarına yedi mahallesi ile birlikte katılmıştır.
Coğrafya
Alikahya, Kocaeli ilinin doğusunda İzmit kent merkezine 10 kilometre mesafede 2100 hektarlık bir alanda bulunmaktadır. Coğrafi yapısının büyük bir bölümü düztabanlı bir araziye sahiptir. Kuzey bölümünü ise Körüktepe ve Elmalı tepeleri oluşturmaktadır. Beldenin batı komşuları Bekirpaşa belediyesinin Yahya Kaptan Mahallesi ve İzmit Otogarıdır. Güneyinde E-5 Karayolu ve Köseköy beldesinin yerleşim alanıdır. Doğu bölümünde ise Uzunbey ve Durhasan köyleri ile Uzunçiftlik beldesi Yirim Deresi ile sınır komşusu konumundadır. İç kesimden TEM Otoyol ağının geçtiği batı kısmında kurulu bulunan Sabancı sektörüne bağlı KORDSA, BRİSA, BEKSA, SAKOSA ve ENERJİSA fabrikaları ile doğu kesiminde bulunan HYUNDAI Otomotiv fabrikası ve İZAYDAŞ katı atık işletmesiyle ve İzmit'in önemli sanayi merkezi ve çağdaş Yuvam-Akarca konutlarıyla birçok özelliği içinde barındıran ve hızla kentleşerek büyüyen bir kasaba kimliğine sahiptir.
Ekonomi
1967 – 1968 yılına gelindiğinde Sabancı sektörü bugünkü fabrikalarını kurmak için arazinin kalan bölümünü topluca satın alır. Bu gelişme Alikahya'nın oluşum târihinde önemli bir noktadır. Sırasıyla Brisa, Beksa, Sakosa, Enerjisa, Kordsa ve I-Bimsa olmak üzere Sabancı Ailesi beldede önemli yatırımlar yapar. Diğer yandan 1996 yılından itibaren Kore ortaklı Hyundai Assan, Assan Hanil, Posco ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi iştirâki İZAYDAŞ Alikahya’nın sanâyi merkezi olması anlamında ciddi bir konuma kavuşur.
Nüfus
Beldenin kurulu bulunduğu alandaki sanayi kuruluşları yoğunlaştıkça iş için gelen insan sayıları da önemli ölçüde artar ve bölge hızla göç edenlere yerleşim alanını yoğunlaştırır. Belde Merkez, Atatürk, Fatih ve Karadenizliler, Fevzi Çakmak, Cumhuriyet ve Akarca olmak üzere 7 mahalleden oluşmaktadır. 22 Ekim 2000 tarihinde gerçekleştirilen genel nüfus sayım sonuçlarına göre nüfusu 6.635’den 16.300’e ulaşmıştır.
Bu yapısıyla Kocaeli beldeleri içerisinde hızla gelişen ve en büyük olma konumuna kavuşmuştur. Yuvam-Akarca konutlarının ikinci etabındaki 850 konutun da Mayıs 2001’de yerleşime açılmasıyla birlikte nüfusu 20 binin üzerine çıkarmıştır. Ayrıca Sabancı sektörü 17 Ağustosta evleri yıkılan 272 personeline yaptırdığı "Kentsa Sitesi" konutları ve yine Akarca konutlarının devamı olan 315 konutlu üçüncü etabı oluşturan konutlar yapılıp hak sahiplerine devredilmiştir.
Öğrenim
- Sabancı Anadolu Teknik Lisesi
- Başöğretmen Lisesi
- İzmit Körfez Fen Lisesi
- Şehit Öğretmen Engin Komut Meslek Lisesi
- Alikahya İlköğretim Okulu
- Fatih İlköğretim Okulu
- Farâbi İlköğretim Okulu
- TBMM İlköğretim Okulu
- Emek Dayanışma İlköğretim Okulu
Yıllara Göre Alikahya Beldesi Nüfus Verileri | |
---|---|
2008 | 24.000 |
2007 | 23.197 |
2000 | 16.591 |
1997 | 6.635 |
1990 | 4.074 |
1985 | 2.437 |
1980 | 1.799 |
İbadethâneler
- Alikahya Merkez Camii
- Hayırseverler Cami
- Süleymaniye (Paşa) Camii
- Boşnaklar Camii
- Kanalboyu Camii
- Turnaoğlu Camii
- Fatih Camii
- Akarca Cami
- Altıncıoğlu Cami
- Karadenizliler Cami
Yurtlar:
- Özel Alikahya Yükseköğretim Erkek Öğrenci Yurdu
Sağlık
Hastaneler:
- İzmit Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi
'Sağlık Ocakları:
- Alikahya Sağlık Ocağı - (262) 365-1575
- Yuvam Akarca Sağlık Ocağı - (262) 319-2849
Eczaneler:
- Alikahya Merkez, Merkez Mah.Fatih Bul. No:8 Alikahya, 365 11 76
- Aspava, Karadenizliler Mah. Akşemsettin Sk. No:16 Alikahya, 319 50 10
- Atun, Akarca Mah. Mustafa Kemal Bulvarı No.? Cumhuriyet İş Merkezi Alikahya, 319 50 62
- Güngör, Akarca Mah. Akçarşı ½ Alikahya, 319 49 62
- Sevinç, Karadenizliler Mah. Çarşıbaşı Cad.No:15 Alikahya, 319 48 08
- Seyhan, Atatürk Mah. Nur Sk. No:8/B Alikahya, 365 22 15
Yerel Yönetim
Semt, Durhasan köyüne bağlı mahalle iken 1976 yılında yapılan referandum ile Durhasan köyünden ayrılarak bağımsız köy olmuş, 31.12.1986 tarih ve 19328 sayılı Resmi Gazete de yayımlanıp yürürlüğe giren 1986/33198 sayılı “Alikahya (Kocaeli) Köyünde Alikahya İsmiyle Belediye Kurulmasına Dair Karar” ile Belediye statüsü kazanmıştır.
Alikahya Beldesi; 5747 sayılı "Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile 29 Mart 2009 Yerel Seçimlerinden itibaren lağvedilerek İzmit Belediyesine katılmıştır.
Alikahya'nın Eski Dönem Muhtarları
- Alikahya Köyü Muhtarı : Salih GÖKMEN - (1974-1977) - Mustafa ŞENTÜRK - (1977-1987)
- Atatürk Mahallesi Muhtarı : Cevdet ŞENTÜRK - (1987-1989) - Zihni ÇAKIR - (1989-1999) - Duran SEÇKİN - (1999-2009) - Cemil Marul (2009-2011)
- Merkez Mahallesi Muhtarı : İlhan ÖZMEN - (1987-1999) - Muhsin ÇAKIR - (1989-1999) - Adem DEMİR - (2004-2009) - Ayhan Gökmen (2009-2011)
- Karadenizliler Mahallesi Muhtarı : Celal ŞAR - (1989-1999) - Hasan RAMAZAN - (1999-2004) - Yalçın DUMAN - (2004-2009)
- Fatih Mahallesi Muhtarı : Mustafa AKÇİN - (1987-1994) - Hasan ERDEM - (1994-1999) - Yaşar KELEŞ (Vekaleten) - (10 Ay) - Nazmi Erdem (2009-2011)
- Akarca Mahallesi Muhtarı : Türkan ŞEYHOĞLU - (2000-2004) - Muzaffer TÜRKMEN - (2004-2009)
Alikahya Fotograf Galerisi
- Yuvam-Akarca'dan Alikahya Merkez
- Başöğretmen Lisesi.
- İzmit Körfez Fen Lisesi
- Emek Dayanışma İlköğretim Okulu.
- TBMM İlköğretim Okulu.
- Fatih İlköğretim Okulu.
- Alikahya Hayırseverler Camii
- Alikahya Merkez Camii
- Alikahya Fatih Camii
- Süleymaniye Camii
|