Amon Leopold Göth

Amon Leopold Göth
Amon Göth
Doğum	11 Aralık 1908 Viyana, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu (şimdi Avusturya)
Ölüm	13 Eylül 1946 (37 yaşında) Krakow, Polonya
Bağlılığı	Nazi Almanyası
Hizmet dalı	Waffen-SS
Hizmet yılları	1930-1945
Rütbesi	SS-Hauptsturmführer
Birimleri	SS-Totenkopfverbände
Komuta ettiği	Płaszów Toplama Kampı
Savaşları/Çatışmaları	II. Dünya Savaşı

Amon Leopold Göth (d. 11 Aralık 1908, Viyana, Avusturya - ö. 13 Eylül 1946, Krakow, Polonya), II. Dünya Savaşı sırasında Polonya'daki Plaszow Toplama Kampı'nın komutanlığını yapan Alman SS subayı.

Hayatı

Göth 22 yaşındayken Nazi Partisi'nin Avusturya şubesi üyesi oldu. 1930 yılında parti numarası 510.764 olarak verildi. Göth aynı anda Avusturya SS'ine katıldı ve SS numarası 43.673 ile SS-Mann rütbesine atandı. 1932 ve 1936 yılları arasında SS-Oberscharführer (Başçavuş) rütbesine yükseldi. 1937'de Viyana'da Allgemeine-SS üyesi oldu. 1938 ve 1941 yılları arasında ve Viyana 11. SS-Standarte üyesiydi. 14 Temmuz 1941 tarihinde SS-Untersturmführer (Teğmen) rütbesine yükseldi.

Ağustos 1942'de Göth, SS-Brigadeführer Odilo Globocnik'in SS Kraków Polis Lider kadrosuna katılmak için Viyana'dan ayrıldı. 11 Şubat 1943'de Płaszów Kampına SS subayı olarak atandı ve kampın inşaa işlerinin giderilmesi için Yahudi esirleri 1 ay boyunca köle gibi çalıştırdı.

1944 Nisan'da Göth çift rütbe atladı ve böylece SS-Obersturmführer (Üsteğmen) rütbesini de atlayarak SS-Hauptsturmführer (Yüzbaşı) rütbesine terfi oldu.

13 Eylül 1944 günü, Goth Płaszów Komutanı ve İktisadi ve İdari SS Müdürlüğü'ne atandı. Kısa bir süre sonra, Kasım 1944'te, Göth (Nazi mevzuatına göre Reich'a ait olan) Yahudi mülkiyetlerinin hırsızlığı ile suçlandı ve Gestapo tarafından tutuklandı. SS yargıcı Georg Konrad Morgen tarafından yargılanacak iken, İkinci Dünya Savaşı'nın ilerlemesi ve Almanya'nın baş gösteren kaçınılmaz yenilgisi ile mahkeme toplanmadan görevden alındı.

Amon Göth'te akıl hastalığı ve şeker hastası olduğu SS doktorları tarafından teşhis edilerek Bad Tölz'e aktarıldı. Orada bir akıl hastanesine yerleştirildi. Mayıs 1945'te ABD askerleri tarafından tutuklana dek orada kaldı. Sonra, Kraków Polonya Yüksek Ulusal Mahkemesi Amon Göth'ü Nazi Partisi üyeliğinden, bizzat birey ve insan gruplarının hapsine, işkence ve imhası için emir verdiği, binlerce insanı öldürmekten suçlu buldu ve asılarak idamına karar verdi.^[1]

Plaszow kampından uzak olmayan, Kraków'daki Montelupich Cezaevi'nde 13 Eylül 1946 tarihinde idam edildi. Göth'ün son sözleri "Heil Hitler" oldu.^[2] Cesedi yakıldı ve külleri Vistül Nehrine atıldı.^[3]

2013 yılı yapımı National Geographic Channel belgeselinin Kanlı Masallar adlı bölümünde, Amon Göth'ün idamı olduğu iddia edilen, iki kere başarısızlıkla sonuçlanan ve üçüncü denemede idam edildiği görünen video kaydının aslında Göth'e ait olmadığı, idamın Krakow'un Nazi Valisi Ludwig Fischer'a ait olduğu ortaya çıkmıştır.^[4] Göth idamı hakkında ise kaynaklarda sadece öldü kaydı geçmiştir.

Popüler kültürde

Uluslararası film festivalinde, Schindler'in Listesi filminde, Płaszów Çalışma Kampının komutanı Amon Göth'ü Ralph Fiennes tarafından canlandırıldı; Fiennes, En İyi Yardımcı Aktör dalında Akademi Ödülü'ne aday gösterildi ve rolüyle tüm zamanların AFI listesinde en iyi 50 film içinde kötü adamlar listesinde 15. sırada yer aldı.

Özel hayatı

Göth iki kez evlenmiş ve boşanmıştır. İlk evliliği Ocak 1934 yılında Olga Janauschek ile oldu. Çift Haziran 1936'da boşandı. İkinci evliliği ise Ekim 1938 yılında Anny Geiger ile oldu ve 1944 yılında evliliği sona erdi.

Dış bağlantılar

• 2-5 Eylül 1946 tarihlerindeki dava tutanakları

Kaynakça

1. Rzepliñski 2004, s. 2.
2. Teege & Sellmair 2013, ss. 72–74.
3. Crowe 2004, s. 211.
4. Becky Evans, Historians claim video of camp commander being hanged is NOT him. Daily Mail Online, 21 Mart 2013. 2 Haziran 2013'te alındı.