Anvar Baytur
 |
Bu maddenin konusunun kayda değerlik yönergelerini (kişiler, kitaplar, organizasyonlar ve şirketler, okullar, müzik, web içeriği, filmler, tiyatro oyunları, TV programları) sağlamadığı düşünülmektedir.
Konudan bağımsız ve güvenilir kaynaklar kullanarak maddeyi geliştirebilir ve kayda değer olduğunu ispat edebilirsiniz. Maddenin kayda değerliği kanıtlanamazsa maddenin silme politikası gereğince hızlı silinmesi veya kayda değerliği tartışmalı ise silinmeye aday gösterilmesi yerinde olacaktır. Bu madde Eylül 2016 tarihinden bu yana işaretli olarak durmaktadır. |
Anvar Baytur, Enver Baytur, Asek Baytörö (01.8.1938 - 06.1.1991) - Doğu Türkistan doğumlu Kırgızlardan Türk tarihçi, bilim insanı.
Hayatı
Anvar Baytur (kulağına ezan okunduğundaki adı - Asek Baytörö)1 Ağustos 1938 tarihinde Şincan Uygur Otonom Bölgesi'nin Aksu iline bağlı Köhne şehir (Vınsu) ilçesi Bozdön köyünde dünyaya gelmiştir.
1945-yılından 1949- yılına kadar Bozdön Kırgız ilkokulunda,
1949-yılından 1953-yılına kadar Aksu Daral-Mualliminde,
1953-yılından 1956-yılına kadar Şincan Enstitüsünün tarih-coğrafya fakültesinde okumuştur.
O, 1956-yılından 1962-yılına kadar Devlet El (Halk) Kurultayı Uluslar Komisyonu teşkilatı Sincan Azınlık Uluslar Cemiyetinin ve tarihin araştırma grubunda çalışıp, Kırgız, Uygur, Kazak, Tacik, Özbek, Tatar gibi az sayılı ulusların sosyal yaşamını durumunu,etnografyasını, tarihini, dilini inceleyip araştırma görevlerine katılmış, bu konularda 40'ı aşkın ilmi makale yazmış yayınlamıştır;
1980-yılından başlayıp "Sincan ile İç ülkelerin tarihi ilişkileri", "Kırgız Edebiyatının Umumi Durumu", "Kırgızların Kısaca Tarihi" gibi bazı kitapları yazıp yayınlatmıştır.
6 Ocak 1991- tarihinde Türkiye'nin Ankara şehrinde ölmüştür.
Eserleri
1991- yılı Pekin'de "Uluslar Basım" tarafından yayınlanan "Şincandaki Ulusların Tarihi" adlı 1316 sayfadan oluşan büyük hacimli kitabı çıkmıştır. Bu kitabı Anvar Baytur eşi Hayrinisa Sıdık ile ortak hazırlamışlardır.
1986-yılı "Şincan Kızılsu" basımevinden çıkan eseri "Kırgız Tarihi Leksiyaları" adlı kitabıdır.
Faydalı Eserler
- Кыргыздар. Он томдук жыйнак / Түзүүчүлөр Кеңеш Жусупов, Каныбек Иманалиев. - Бишкек: Учкун, 2004. - Т. 1-10. - ISBN 9967-413-89-1.
- Кыргыздар. Он төрт томдук жыйнак / Түзүүчүлөр Кеңеш Жусупов, Каныбек Иманалиев. - Бишкек: Бийиктик, 2011. - Т. 1-14. - ISBN 978-9967-13-792-9. (Китептин жарыкка чыгышына демөөрчү: Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаты Карганбек Самаков.
- Кыргыздардын улуттук маданияты: Тарых. Маданият. Мурас. Салт-нарк. Боордоштордун маданияты / Түз.: К.Жусупов, Ж.Бакашова, К.Иманалиев, М.К.Өмүрбай уулу; Редактору академик Абдыганы Эркебаев. - Б.: 2012. - 972 б. - ISBN 978-9967-26-570-7.
- Чоротегин Т.К., Молдокасымов К.С. Кыргыздардын жана Кыргызстандын кыскача тарыхы: (Байыркы замандан тартып бүгүнкү күнгө чейин): Тарыхты окуп үйрөнүүчүлөр үчүн. – Бишкек, 2000. – (ISBN 9967-00-001-5). – 160 стр.
- Чороев Т.К. Кытайлык кыргыз тарыхчысынын чыгармачылыгы: (Анвар Байтурдун «Кыргыз тарыхы лексийаларына» жандырмак) // Кыргыздар: Санжыра, тарых, мурас, салт / Түзгөн Кеңеш Жусупов. — Бишкек: Кыргызстан, 1991. — 1-китеп. — Б. 294—305.
- Урстанбеков Б.У., Чороев Т.К. Кыргыз тарыхы: Кыскача энциклопедиялык сөздүк. – Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы. 1990. – 288 бет. – (История Киргизии: Краткий энциклопедический словарь). – (ISBN 5-89750-028-2)