Artúr Görgey
Artúr Görgey (d. 30 Ocak 1818, Toporcz, Avusturya İmparatorluğu - ö. 20 Mayıs 1916, Budapeşte), 1848-49 Devrimi'ndeki rolüyle ünlü Macar subayı.
Gençliğinde Avusturya ordusuna hizmet etti. Daha sonra, kimya öğrenimi görmek amacıyla ordudan ayrıldı. 1848'de Macar yurtseverlerinin kurduğu orduya yüzbaşı rütbesiyle katıldı; cesareti ve önderlik yeteneğiyle kısa sürede ünlendi. 30 Ekim 1848'deki Viyana'yı kurtarma girişiminde bir kolorduya komuta ettikten sonra Yukarı Tuna'daki Macar kuvvetleri komutanlığına getirildi. Aralıkta Avusturya orduları Macaristan'ı istila etti; Görgey ise askerlerinin deneyimsizliğini fark ederek geri çekildi ve Budapeşte'yi savunmayı reddetti. Bu kararı milliyetçi lider Lajos Kossuth'la arasında gerginliğe yol açtı. Bu gerginlik, Görgey'in 5 Ocak 1849'da birliklerine çıkardığı ve ulusal savunma komitesinin otoritesine meydan okuma niteliği taşıyan emirle daha da arttı. Ama Görgey izleyen ilkbahardaki başarılı saldırısıyla Avusturyalıları hemen hemen Macaristan dışına sürdü.
Görgey, Habsburgların tahttan indirilmesine katılmamakla birlikte, bağımsızlığın ilanından (14 Nisan 1849) sonra komutanlığının savunma bakanlığıyla birleştirilmesini kabul etti. Ordularını batı cephesine kaydırması, kendisini askeri diktatör ilan etmesi ve Rusların beklenen istilasından önce Avusturyalılarla barış yapması yönündeki istekleri reddetti.
Gene de, Görgey, artan olumsuzluklara karşı büyük bir ustalık ve cesaretle savaştı; 21 Mayıs 1849'da, Buda'yı yeniden ele geçirmesi ününü büyük ölçüde artırdı. Macaristan'ın durumunun umutsuzlaşması üzerine Kossuth, 11 Ağustos'ta yönetimden çekilerek yerini Görgey'e bıraktı. İki gün sonra da Görgey Világos'ta Ruslara teslim oldu.
Görgey Rus çarı I. Nikolay'ın kişisel girişimleri sayesinde idamdan kurtulabildi. Avusturya'daki Klagenfurt'ta gözaltında tutulduktan sonra 1867'de Macaristan'a dönmesine izin verildi. Kossuth ve yandaşlarının ona yönelttikleri ihanet suçlamaları 1918'de yayımlanan belgelerle çürütüldü. Görgey, Macar aşırı çevrelerinin birçok eylemini yanlış ve aptalca bulmasına karşın kendi duygularını yüksek çıkarlar olarak gördüğü amaçlar uğruna feda etti.
Kendi yaptıklarını Mein Leben und Wirken in Ungarn, 1848-1849 (1852; Macaristan'daki Yaşamım ve Çalışmalarım, 1848-1849) adlı kitabında ve Was verdanken wir der Revolution? (Devrime Ne Borçluyuz?) adıyla 1875'te imzasız yayımlanan bir makalede savundu.