Artin Boşgezenyan
Artin Boşgezenyan, II. Meşrutiyet döneminde Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda 3 dönem Halep mebusluğu yapmış Ermeni asıllı bir Osmanlı siyasetçisidir. 1908-1912 Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda, 1912 Nisan-Ağustos Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda ve 1914-1918 Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda bulunmuştur.
İlk iki dönem mebusluğunda işçi hakları için hassasiyet gösteren sol kanada mensup bir siyasetçi olarak dikkati çekmiştir. 1914-1918 arasındaki tek parti rejiminin 1 Kasım 1918'de İttihat ve Terakki liderlerinin İstanbul'dan ayrılmalarıyla sona ermesi üzerine, Meclis'in kapatıldığı 21 Aralık 1918 gününe kadarki kısa dönemde, Ermeni Tehciri şartlarına ilişkin olarak Meclis'te dile getirdiği şiddetli eleştiriler zabıtlara geçmiştir (tehcir döneminde mebustur):[1]
Bugün ortada Osmanlı Tarihinin en matemli ve en kızıl saffasını teşkil eden bir cinayeti azime vardır. Yerleri, gökleri titreten bu cinayeti azime, malumdur ki Ermeni kıtalidir, Ermeni faciasıdır. Türk Milletini bundan dolayı müttehim tutuyorlar. Fakat asıl müttehim Türk Milletideğil, Türk Hükümeti veyahut idarei sabıkasıdır ... Türk Milletini itham ettikleri o cinayatı azime, idarei sabıka daha doğrusu, idarei çeteviye tarafından icra edilmiştir. Türklerin boynuna atılmış olan bu töhmet zincirinin en dehşetli halkası -ki Ermeni fecayi'idir- merkezde bulunan bir şirzimei kelime ile, o şirzimei kalilenin Vilayetta bulunan memurları; yani Valiler, mutasarrıflar, Kaymakamlardan, Jandarma Kumandanlarından, Polis Müdürlerinden tut da Jandarma Neferine kadar teşkilatı mahsusası felan, felanı tarafından yapılmıştır.
Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey'in 10 Nisan 1919'da idamıyla sonuçlanan mahkemede (Nemrut Mustafa Divanı) sorgu hakimliği yapmıştır.
Kaynakça
- ↑ Meclisi Mebusan Zabıt Ceridesi TBMM 18 Teşrinisani 1334 (1918). En son 21 Kasım 2012 tarihinde erişildi.