Büyükkışla, Hacıbektaş
| Büyükkışla | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Nevşehir |
| İlçe | Hacıbektaş |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 115 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0384 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 50500 |
| İnternet sitesi: | |
Büyükkışla, Nevşehir ilinin Hacıbektaş ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Bu koye oğuz boyundan olup,suriye şam bölgesine yaşamakta iken kuraklık nedeniyle önce güneydoğuanadolu bölgesine oradanda iç anadolu bölgesine göç ederek yerleşen Türmen aşireti yerleşmiştir. Bu aşiretten göç sırasında, Adıyaman, Antep, Elazığ, Diyarbakır, Adana bölgesinde kalanlar olmuştur. Suluca Karahöyüğün Kızılöz Mevkiine yerleşen bu Türkmen gurubu, bugünkü köy yerini yine türkmen olan barak aşiretini şavaşta yenerek almışlardır. Bu köy cıvar köylerden daha büyük olup, hem bir medreseye hem de Osmanlı tımar sistemi ile beslenen askerlerden oluşan Büyük bir askeri birliğe sahipti. Başka bir deyişle en büy ük olan bu köyde diğer köyleri de denetleyen bir askeri birlik mevcuttu. Köyün ismi buradan gelmekte olup, halen eskiler bu köylülere Suriye Şam'dan gelme anlamında Şambayadılı derler. Bayat ise eski Şam'da bir türk mahallesidir.
Kültür
Geleneksel mutfakta işler iki mekân içinde yürütülür. Birincisi tandır ve ocağın bulunduğu mekân, ikincisi malzemelerin bulunduğu kayıt damı (kiler)dır. Yemek yapımında kullanılan araç gereçler arasında topraktan yapılmış çömlek ve tandır ikilisinin ayrıcalıklı bir yeri vardır. Yöresel yemeklerden en önemlileri düğü çorbası, sütlü çorba, ağpakla, nohutlu yahni, kayısı dolması, gendirme, dıvıl ayva dolması ve dolaz'dır: Düğü çorbası: Tereyağının içine salça konup kavrulduktan sonra su ilave edilir ve içine düğü (ince bulgur) atılır.
Sütlü çorba: Kaynamış bulgura ya da düğüye süt ilave edilerek pişirilir.
Ağpakla (Kuru fasulye): Yörede kuru fasulyeye ağpakla denir. Beyaz fasulye, yağ ve kemikli et karışımı bir çömleğe konur. Çömlek yufka ekmeğinin pişirildiği tandıra gömülür. Gömülü olduğu yerde üç dört saat pişer.
Nohutlu yahni: Yapılış şekli biraz ağpaklaya benzer. Soğan ve koyun eti yağda kavrulur. Kavrulan malzeme bir gece önceden suda bekletilen nohutla birlikte çömleğe konur. Su ve salça ilave edildikten sonra tandırda köz haline gelmiş ateşin içine gömülerek pişirilir.
Kayısı dolması: Genellikle bitirgen denen tatlı kayısıdan yapılır. Eğer kayısı tatlı değilse pişirirken içine pekmez ilave edilir. Parça et veya kıyma ile kayısılar çömlekte pişirilir.
Gendime: Bir tavanın içine tereyağı konur. Soğan ve salça eklenerek kavrulur. Bu karışımın içine yarma katılarak biraz daha kavurmaya devam edilir. Diğer yanda kurutulmuş kemik çömleğin altına konur. Kavrulmuş yarma da eklenip, üstünü örtecek şekilde su ilave edilir. Çömleğin ağzı kapatılarak tandırda pişirilir.
Dıvıl: Haşlanmış patates bulgur ile yoğrulup küçük köfteler halinde yağda kızartılır. Ayva dolması: Ayvaların içi oyulduktan sonra düğü ve kıyma karışımı ile doldurulur. Tepsiye dizilir. Pişerken üzerine su ve pekmez ilave edilir. Dolaz: Yumurta, süt veya su ile un karıştırılır. Daha önceden kızdırılmış olan yağ karışımın üzerine dökülür, iyice kavrulur. Lengere denen kalaylanmış yayvan bakır tabağa yerleştirilip üzerine şeker kestirmesi veya bal dökülür.
Coğrafya
Nevşehir iline 60 km, Hacıbektaş ilçesine 14 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.yazlar kurak ve sıcak
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 115 |
| 1997 | 118 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu yoktur fakat taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Dış bağlantılar
Köy 1960 yıllarda Ankara'ya göç etmiştir ve halen Ankara'nın Keçiören ilçesine bağlı Ayvalı Mahallesinde 800-1000 hane civarında nüfusu olduğu tahmin edilmektedir. Yurtdışında da oldukça fazla aile yaşamaktadır.
| ||||||||||