Balçıkhisar, Şuhut

Balçıkhisar
—  Köy  —
Ülke	Türkiye
İl	Afyonkarahisar
İlçe	Şuhut
Coğrafi bölge	Ege Bölgesi
Yüzölçümü
- Toplam	120 km^2 (46,3 mi^2)
Rakım	1,230 m (4 ft)
Nüfus (2013)
- Toplam	1.850
- Yoğunluk	15,42/km² (39,9/sq mi)
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
İl alan kodu	0272
İl plaka kodu
İnternet sitesi:

Balçıkhisar, Afyonkarahisar ilinin Şuhut ilçesine bağlı bir köy.

Tarihçe

Bizans Dönemi

Coğrafyada eski adı Melissa daha sonrada Tinara köyüdür. Harım arası mevkinde yer alan bu köyün yanı sıra Hüseyinli ve Köyren (Köyviran) civarında da küçük köyler ve çiftlikler mevcuttur. Bizans döneminde Balçıkhisar ve civarı yerleşime uygun bir yerdir. Bu döneme ait sayısız eser bulunduğu gibi halen toprak altında da köyler bulunmaktadır. Pelit tepesinde bulunan yukarı caminin, Bizans dönemine ait bir kiliseden çevrildiği bilinmektedir. Yapıdaki mermer parçaları ve Bizans roma devresine ait yazılar bu kanaati kuvvetlendirmektedir.

Selçuklu Dönemi

Balçıkhisar muhtemelen 1100-1150 yılları arasında Türkler tarafından fethedilmiştir. Şuhut un fethi sonrası kurulan ilk köylerden birisi de Balçıkhisar'dır.

Osmanlı Dönemi

Osmanlı devleti zamanında köyün coğrafi yapısı yüzünden asker ve kanun kaçaklarının buraya rağbet gösterdikleri belirtilmiştir. Anadolu'nun değişik yerlerinden aşiretlerin iskan edildiği görülmektedir. Kasabadaki çoğu aile kendilerinin 300-400 yıl önce buraya geldiklerini anlatmaktadırlar.

Afyon müzesindeki mahkeme maarifi ve mesair sicillerinde ayrıca tapu kayıtlarında sık sık Balçıkhisar'ın adına rastlanmaktadır. Mesela şer ve iye sicillerinde 16. yüzyıla ait Balçıkhisar'a ait kayıtlar yer almaktadır. Başka bir vesikada 1601 yılında Balçıkhisar'lı bir kadının Afyon'da bir cerrah tarafından ameliyat edildiği yazılıdır. Kasabadaki yatırlarda yatan kişilerin Balçıkhisar'ı ele geçirilmesi sırasında vuku bulan çarpışmalarda ölen kadın ve erkeklerin olduğu bilinmektedir. Kavak Dede, Sarı Kız, Arap Dede adları ile anılan bu kişilerin Türkler'le yerli ahali Rumlar arasındaki savaşlarda şehit düşen Yörük ve Türkmenler olduğu sanılmaktadır. Türkler'in ilk önce Köyren denilen bölgeye yerleştikleri, ardından da Rum ahaliyi Isparta, Barla tarafına göçe zorladıkları ve böylece şimdiki asıl yerleşim merkezine geldikleri tahmin edilmektedir.

Balçıkhisar, Osmanlı devleti zamanında kısa bir süre Sandıklı kadılığına bağlı kalmış, sonra Şuhut'a bağlanmıştır. 18. yüzyılda Emirdağı, Suvermez köyünden bir sülale kan davası yüzünden Balçıkhisar'a göç etmiştir. Bu sülale Balçıkhisar'ın köklü sülalelerinden Emirevi sülalesidir. Bu dönemde özellikle Dinar tarafından da göç olayları yaşanmıştır. Aşağı cami (Koca Cami) 18. yüzyıl'da yaptırılmıştır. Osmanlılar döneminde maarif hizmetlerinin Şuhut'tan sonra en yoğun yaşandığı yer Balçıkhisar olmuştur

Cumhuriyet Dönemi

Balçıkhisar, cumhuriyetin ilanından sonra Şuhut Nahiyesi'ne bağlı bir köy olmuş, 1957 yılında ise belediye teşkilatı kurulmuştur. 2014 yılında kasaba nüfusunun 2000'in altına düşmesi sonucu tekrar köy olmuştur.

Kültür

1930'lu yıllardan beri her yıl haziran ayının ilk pazar günü tüm köy halkı ve Suhut çevre köylerinden gelen misafirlerle birlikte Babadağı'na yağmur duasına çıkmaktadırlar. Kuran okunup, namaz kılıp, dua edilmektedir. Geleneksel atış talimi yapılıp, pilav dağıtılmaktadır.

Coğrafya

Balçıkhisar, Afyon ilinin, Şuhut ilçesinin 13 km güneybatısında yer almaktadır. Kasaba bir vadi içinde, Çal dağı Sarıkız Ormanlığı, Kepez Tepesi ve Çoraktepeler ile çevrelenmiştir. Vadinin kuzey yönünde giriş yeri ve kasabanın ovaları vardır. Köyün içinden Kumalar dağından doğup, Selevir Barajına dökülen Koca Çayı ve Seylik Çayı vardır. Köyün güneybatısın da, köye 5 km uzaklıkta Kocadere mevkinde Karacamal Mağarası bulunmaktadır. Bu mağaranın biraz daha üst taraflarında bir başka mağara olan Kuzuini Mağarası vardır. Ayrıca Çalardı mevkinin üst taraflarında yaklaşık 30 inden oluşan Hüseyinli inleri bulunmaktadır.

İklim

Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.

Ekonomi

Köyün geçim kaynağı tarım ve hayvancılığın yanında ormancılık da yapılmaktadır. Tarım ürünü olarak başta patates olmak üzere haşhaş, pancar, buğday, arpa, ayçiçeği ve nohut ekilmektedir. Meyve olarak ise halk arasında kızılcık diye bilinen ergen köyde çok yaygındır. Anadolu'da bu meyveyi yetiştiren sayılı kültürel bölgelerden biridir.

Nüfus ve Yerleşim

2000 Nüfus sayımına göre 5.700 kişidir. 2010 yılında 2000, 2011 yılında 1940 2012 yılında 1900 ve 2013'te 1850 ye kadar düşmüştür. Köyde nüfus artış oranı önceleri yüksek olmasına rağmen son zamanlarda belirgin düşüş görülmektedir, îş imkanlarının ve arazinin kısıtlı olması sebebiyle İstanbul başta olmak üzere; Kocaeli, İzmir, Ankara, Denizli, Antalya gibi birçok ile göç olmuştur. Köyde Yeni Mahalle, Güldede Mahallesi, Zafer ve İstiklal Mahallesi olmak üzere dört mahalle vardır. Balçıkhisar köyü müftülükten milletvekilliğine kadar büyük makam sahibi insanlar çıkarmıştır. Halil Arık (müftü), Hasan Akkuş (Milletvekili), Adil Orhan, hakim, savci, komiser gibi daha birçok meslek sahibi insan çıkmıştır.