Bartolomé de Torres Naharro
Bartolomé de Torres Naharro (1484?, La Torre de Miguel Sesmero-1525?, Sevilla?, İspanya), İspanyol oyun yazarı ve tiyatro kuramcısı. İspanya'nın Lope de Vega'dan önceki en önemli oyun yazarı ve gerçekçi İspanyol karakterler yaratan ilk tiyatrocusudur. Yayımlanan ilk Rönesans tiyatro kuramının da yazarıdır.
Yaşamı üzerine çok az bilgi vardır. Asker olduğu ve bir süre Cezayir'de tutsak kaldığı anlaşılmaktadır. Fidye ödenerek kurtarıldıktan sonra Roma'ya giderek (1513) kiliseye girmiştir. Papaz olduktan sonra da Papa X. Leo'nun, Roma ve Napoli'nin önde gelen kilise adamları ve işadamlarının gözdesi olmuştur.
Toplu yapıtları 1517'de yayımlanmıştır. Propalladia adlı bu yapıt tiyatro sanatı üzerine bir önsözle başlar. Torres bu önsözde sonradan İspanyol tiyatrosunda ortadan kalkacak olan trajedi-komedi ayrımını yapar. Kendi oyunlarını da “şeyleri gerçekte göründükleri gibi anlatan” comedia a noticia 'lar ve “gerçek olmadığı halde gerçekliğin rengini taşıyan, fantastik” comedia a fantasia 'lar olarak sınıflandırır. Torres'in bu sınıflandırmada gözleme ve düş gücüne aynı değeri vermesi, o dönemin edebiyat kuramında büyük bir ilerlemeyi temsil eder. Comedia tinellaria (Mutfak Komedisi) adlı yapıtı Romalı bir kardinalin sarayındaki kokuşmuş yaşamı ve entrikaları anlatan parlak bir yergidir.
Fernando de Rojas'ın La Celestina adlı trajik aşk öyküsüne dayanan Comedia Himenea (Evlilik Komedisi) ise İspanya tiyatrosunun Altın Çağ comedia 'sına doğru attığı en büyük adım olarak değerlendirilir. Bununla birlikte, Torres'in yapıtlarının genel havası Altın Çağ yazarlarınınkinden çok farklıdır.
Dış bağlantılar
- Bu maddenin yazılışında Encyclopædia Britannica, Onbeşinci Baskısından faydalanılmıştır.