Baysungur
Baysungur, tam adı Gıyaseddin Baysungur (d. 15 Eylül 1397, Herat - ö. 20 Aralık 1433, Herat), Timurlu devlet adamı ve hattat. Edebiyatın ve resim sanatının koruyucusu olarak tanınmıştır.
Timur'un torunu, Şahruh'un oğlu ve ünlü bilgin Uluğ Bey'in kardeşidir. Annesi Gevherşad Hatun'dur. Genç yaşta devlet işleriyle ilgilenmeye başladı ve 1414'te Tus, Nişabur ve Esterabad genel valiliğine getirildi. 1417'de babasıyla birlikte devlet işlerinin yürütüldüğü Divan-ı Âli-i Emiri'ye girdi ve fiilen veliaht oldu.[1] 1420'de Tebriz, 1431'de de yeniden Tus, Nişabur ve Esterabad genel valiliğine atandı. Bununla birlikte genellikle devlet merkezi Herat'ta kaldı ve babasının seferde olduğu dönemlerde ona vekalet etti. İçkiye düşkünlüğü nedeniyle genç yaşta Herat'ta öldü.
Büyük kardeşi Uluğ Bey'in matematik ve astronomideki ününe karşılık büyük bir hattat ve sanatların koruyucusu olarak tanındı. Aklam-ı sitte denen altı tür yazıyı Şemseddin adlı bir hattattan öğrendi ve celi sülüs yazının büyük ustalarından oldu. Herat'taki özel kütüphanesini dönemin seçkin hattat, minyatürcü, tezhipçi ve cilt sanatçılarını bir araya getirerek bir tür sanat akademisi oluşturdu. Bu sanatçıların çoğu çalışmalarında "Baysunguri" takma adını kullanmıştır. Şehname'nin çeşitli nüshalarını bir araya getirerek yeniden düzenleyen Baysungur, Firdevsi'nin yaşamöyküsünü yazarak kitabın başına ekledi. Annesi Gevherşad'ın 1430'da Meşhed'de yaptırdığı caminin yazıtı ve büyük boydaki bir Kuran, Baysungur'un en önemli yapıtlarıdır. Yazıt bugüne ulaşmış, Kuran zamanla harap olmuş ve günümüze ancak birkaç sayfası gelebilmiştir.[2]
Baysungur tarihle de ilgilenmiş ve Timur'un tarihçisi Hafız Ebru'ya, Reşidettin'in Cami üt-tevarih'ini tamamlatmak üzere Türk, Moğol ve dünya tarihini içeren Zübdetü't-Tevarih-i Baysunguri adıyla bir genel tarih yazdırmıştır.