Ben Gazzara
Ben Gazzara | |
---|---|
Ben Gazzara 13 Mayıs 1955'te | |
Doğum |
Biagio Anthony Gazzara 28 Ağustos 1930 New York, ABD |
Ölüm |
3 Şubat 2012 (81 yaşında) New York |
Diğer ad(lar)ı | Benny |
Meslek | Aktör |
Etkin yıllar | 1960'lardan 2000'lere |
Evlilik(ler) |
Louise Erickson(1951-1957) Janice Rule (1961-1979) Elke Krivat (1982- ) |
Ben Gazzara (28 Ağustos 1930, New York - 3 Şubat 2012, New York), İtalyan asıllı ABD'li aktör.
1953 yılında tiyatro oyunları ve televizyon dizileriyle başladığı oyunculuk mesleğine 1960'larda sinemayla devam etti. Elia Kazan'ın öncülüğünde kurulan ve birçok ünlü Amerikalı sinemacının da yetiştiği Actors Studio'da eğitim gördü. 130'a yakın sinema ve televizyon filminde genelde karakter oyuncusu olarak rol aldı. Bazı filmlerde de başrol oynadı. Birkaç filmi de yönetti ve bir filmin senaryosunu yazdı. Tek bir filmde de (Husbands, 1970) şarkı söyledi. 1999 yılından beri gırtlak kanseri ile mücadele etmekte olan aktör[1] 3 Şubat 2012'de New York'ta Bellevue hastanesinde pankreas kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.[2][3]
Biyografisi
Ben Gazzara 28 Ağustos 1930'da New York'ta doğdu. İtalyan göçmeni olan babası onu nüfusa Biagio Anthony Gazzara adıyla kaydettirdi. Amerika'ya Sicilya'dan gelmiş olan babası ağır işlerde çalışan bir işçiydi. Ben Gazzara'nın çocukluğu da New York'un belâlı bölgelerinden biri olan 'aşağı doğu yakası'nda geçti. Sonra "New York City College" da elektrik mühendisliği eğitimine başladı ama kısa sürede okulu bırakmak zorunda kaldı. Çünkü oyuncu olmayı daha o zaman kafasına koymuştu.
Birçok ünlü oyuncunun yetiştiği, Elia Kazan'ın öncülüğünde kurulmuş bir tür sinema okulu olan Actors Studio'ya yazıldı ve burada Alman yönetmen Erwin Piscator'un gözetiminde özel eğitim aldı. 1950'de Broadway oyunlarında başrollere çıkmaya başladı. Bunlardan en önemlisi Elia Kazan'ın yönettiği Tennessee Williams oyunu Kızgın Damdaki Kedi'ydi, ama aynı eserin 1958'deki sinema uyarlamasında başrolü Paul Newman'a kaptırdı. Bu yıllarda tam üç kez Tony Ödülü'ne aday gösterildi. Bu ödüle aday gösterildiği oyunlardan biri de Kim Korkar Hain Kurttan? adlı Edward Albee oyunuydu. Ödül adayı başka bir oyun olan A Hatful of Rain'in sinema versiyonunda da başrolü yine aynı şekilde Don Murray'a kaptırdı.
Bir süre televizyon filmlerinde oyuncu ve yönetmen olarak çalıştıktan sonra 1957'de ilk filmi The Strange One'da diğer Actors Studio elemanlarıyla birlikte rol aldı. Sonra da Otto Preminger'in 1959'da yönettiği mahkeme filmi Anatomy of a Murder (Bir Cinayetin Anatomisi)'nde sinemadaki ilk önemli rolünü oynadı ve filmin kadrolu yıldızı James Stewart'tan bolca rol çaldı. 1963'te tekrar televizyona döndü.
1969 tarihli II. Dünya Savaşı filmi The Bridge at Remagen'de göz doldurdu. 1970'te Actors Studio'dan dostu olan John Cassavetes'le birlikte yapacakları beş filmin ilki olan Husbands (Kocalar)'da oynadı (İşbirliği yaptıkları diğer filmler The Killing of a Chinese Bookie, Opening Night, Capone ve If It's Tuesday, This Must Be Belgium). 1979 tarihli Bloodline (Mirasçılar) adlı geniş kadrolu film fazla beğenilmedi. Bu arada televizyonu hiç bırakmadı. 1980'lerde ikisini de Peter Bogdanovich'in yönettiği Saint Jack ve They All Laughed'ta rol aldı. Patrick Swayze'nin başrolünü oynadığı Road House (1989) filminde canlandırdığı biseksüel kötü adam rolü belki de onun en çok izlenen performansı oldu, çünkü Gazzara'nın televizyonlarda en sık gösterilen filmi budur.
1990'larda da aranan bir karakter oyuncusuydu ve birçok ünlü yönetmenin filmlerinde oynadı. Bunlardan en önemlileri Coen Kardeşler'in Büyük Lebowski (1998)'si, Spike Lee'nin Summer of Sam'i, John Turturro'nun Illuminata'sı ve John McTiernan'ın The Thomas Crown Affair (İkili Oyun)'udur. 2000'lerde de Danimarkalı yönetmen Lars von Trier'in deneysel filmi Dogville gibi kaliteli filmlerde oynamayı sürdürdü. Bu arada 2002 yılında Hysterical Blindness adlı televizyon filmi ile Emmy ödülü aldı. Bu onun ilk ödülü oldu.
1999 yılında kendisine gırtlak kanseri teşhisi kondu ve tedavi sırasında yirmi kilo verdi. Buna rağmen film çalışmalarını sürdürmekten geri kalmadı.[1][4][5]. Gazzara 3 Şubat 2012'de New York'ta Bellevue hastanesinde pankreas kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.
Filmografisi
- "Treasury Men in Action" .... Bowman (1 bölüm, 1953)
- "Medallion Theatre" (1 bölüm, 1954)
- "Danger" (3 bölüm, 1952-1954)
- "The United States Steel Hour" .... Richard Elgin Jr. (1 bölüm, 1954)
- "Justice" (3 bölüm, 1954)
- The Strange One (1957) .... Çavuş Jocko DeParis
- "Playhouse 90" .... M. Paul / ... (2 bölüm, 1957-1958)
- "Kraft Television Theatre" (2 bölüm, 1952-1958)
- Anatomy of a Murder (1959) .... Teğmen Frederick Manion
- "Armchair Theatre" .... Jim Mason (1 bölüm, 1959)
- "The DuPont Show of the Month" (1 bölüm, 1959)
- Risate di gioia (1960) .... Lello
- Cry Vengeance! (1961) (TV) .... Davidde
- The Young Doctors (1961) .... Dr. David Coleman
- La città prigioniera (1962) .... Captain George Stubbs
- Convicts 4 (1962) .... John Resko
- "Arrest and Trial" .... Det. Sgt. Nick Anderson / ... (21 bölüm, 1963-1964)
- Carol for Another Christmas (1964) (TV) .... Fred
- "Kraft Suspense Theatre" .... Paul Bryan (1 bölüm, 1965)
- A Rage to Live (1965) .... Roger Bannon
- "Bob Hope Presents the Chrysler Theatre" .... Sidney (1 bölüm, 1967)
- "Run for Your Life" .... Paul Bryan (86 bölüm, 1965-1968)
- If It's Tuesday, This Must Be Belgium (1969) .... Card Player
- The Bridge at Remagen (1969) .... Çavuş Angelo
- Husbands (Kocalar) (1970) .... Harry
- When Michael Calls (1972) (TV) .... Doremus Connelly
- Fireball Forward (1972) (TV) .... Maj. Gen. Joe Barrett
- The Family Rico (1972) (TV) .... Eddie Rico
- Pursuit (1972) (TV) .... Steven Graves
- Afyon oppio (1972) .... Joseph Coppola
- You'll Never See Me Again (1973) (TV)
- The Neptune Factor (1973) ....Komutan Adrian Blake
- Maneater (1973) (TV) .... Nick Baron
- "QB VII" (1974) TV mini dizisi .... Abe Cady (unknown bölüm)
- Capone (1975) .... Al Capone
- The Killing of a Chinese Bookie (Çinli Bir Bahisçinin Ölümü) (1976) .... Cosmo Vitelli
- High Velocity (1976) .... Clifford Baumgartner
- Voyage of the Damned (1976) .... Morris Troper
- The Death of Richie (1977) (TV) .... George Werner
- The Trial of Lee Harvey Oswald (1977) (TV) .... Anson 'Kip' Roberts
- Opening Night (1977) .... Manny Victor
- Saint Jack (1979) .... Jack Flowers
- Bloodline (Mirasçılar) (1979) .... Rhys Williams
- Inchon (1981) .... Binbaşı Frank Hallsworth
- They All Laughed (1981) .... John Russo
- Storie di ordinaria follia (1981) .... Charles Serking
- A Question of Honor (1982) (TV) .... Detective Joe DeFalco
- La ragazza di Trieste (1982) .... Dino Romani
- Uno scandalo perbene (1984)
- La donna delle meraviglie (1985) .... Alberto
- Figlio mio infinitamente caro (1985) .... Avv. Antonio Morelli
- An Early Frost (1985) (TV) .... Nick Pierson
- A Letter to Three Wives (1985) (TV) .... Porter Holloway
- Champagne amer (1986) .... Paul Rivière
- Il camorrista (1986) .... Il Professore
- Il giorno prima (1987) .... Mike Zella
- Police Story: The Freeway Killings (1987) (TV) .... Captain Tom Wright
- Downpayment on Murder (1987) (TV) .... Harry Cardell
- Don Bosco (1988) .... Don Bosco
- Quicker Than the Eye (1989) .... Ben Norrell
- Road House (1989) .... Brad Wesley
- Oltre l'oceano (1990)
- People Like Us (1990) (TV) .... Gus Bailey
- Per sempre (1991) .... Marcelo Rondi
- Lies Before Kisses (1991) (TV) .... Grant Sanders
- Blindsided (1993) (TV) .... Ira Gold
- Love, Honor & Obey: The Last Mafia Marriage (1993) (TV) .... Joseph Bonanno
- Les gens d'en face (1993) .... John
- Sherwood's Travels (1994) .... Raphael de Pietro
- Nefertiti, figlia del sole (1994) .... Amanophis III
- Les hirondelles ne meurent pas à Jerusalem (1994) .... Moshe
- Parallel Lives (1994) (TV) .... Charlie Duke
- Fatal Vows: The Alexandra O'Hara Story (1994) (TV) .... Papa
- Banditi (1995) .... Amos
- Convict Cowboy (1995) (TV) .... Warden
- The Zone (1995) .... Dick Althorp
- Una donna in fuga (1996)
- Ladykiller (1996) .... Teğmen Jack 'Jigsaw' Lasky
- "Strangers" .... Stasi (1 bölüm, 1996)
- The Notorious 7 (1997) (TV) .... Dom Diablo
- Vicious Circles (1997/I) .... March
- Farmer & Chase (1997) .... Farmer
- Shadow Conspiracy (1997) .... Vice President Saxon
- Stag (1997) .... Frank Grieco
- The Spanish Prisoner (1997) .... Mr. Klein
- Valentine's Day (1998) (TV) .... Joe Buddha
- Shark in a Bottle (1998) .... Aranjör
- Too Tired to Die (1998) .... John Sage
- Buffalo '66 (1998) .... Jimmy Brown
- The Big Lebowski (Büyük Lebowski) (1998) .... Jackie Treehorn
- Happiness (1998) .... Lenny Jordan
- Illuminata (1998) .... Old Flavio
- Angelo nero (1998) (TV) .... Padre Guelfi
- "Il tesoro di Damasco" (1998) TV mini dizisi .... Gregorio Kos
- Un bacio nel buio (1999) (TV)
- Paradise Cove (1999) .... Duke Mantee
- "Tre stelle" (1999) TV mini dizisi .... Albay Marshall
- Summer of Sam (1999) .... Luigi
- The Thomas Crown Affair (İkili Oyun) (1999) .... Andrew Wallace
- Poor Liza (2000) .... Anlatıcı
- Piovuto dal cielo (2000) (TV) .... Cesare Palmieri
- Blue Moon (2000) .... Frank
- Believe (2000/I) .... Ellicott Winslowe
- Very Mean Men (2000) .... Gino Minetti
- Undertaker's Paradise (2000) .... Jim
- Jack of Hearts (2000) .... Bartossa
- The List (2000) .... D.A. Bernard Salman
- Nella terra di nessuno (2001) .... L'avvocato Scalzi
- "Law & Order: Special Victims Unit" .... Executive Assistant Attorney (1 bölüm, 2001)
- Home Sweet Hoboken (2001)
- Brian's Song (2001) (TV) .... Coach Halas
- Hysterical Blindness (2002) (TV) .... Nick
- L'ospite segreto (2003) .... Solomos
- Dogville (2003) .... Jack McKay
- Bonjour Michel (2005) .... Michele Terranova
- The Shore (2005) .... Mr. Bob Harris
- Schubert (2005) .... Don José
- Pope John Paul II (2005) (TV) .... Kardinal Agostino Casaroli
- Paris, je t'aime (2006) .... Ben (dizi bölümü "Quartier Latin")
- "Tikhiy Don" (2006) TV dizisi
- Quiet Flows the Don (2006) .... General Secretov
- Donne sbagliate (2007) (TV) .... Franco Maresco
- Looking for Palladin (2008) .... Jack Palladin
- Meurtres à l'Empire State Building (2008) (TV) .... Paulie Genovese
- Eve (2008/IV) .... Joe
- Holy Money (2009) .... Vatican's Banker
- L'onore e il rispetto (2006) (TV) (2009) .... Fred Di Venanzio
- 13 (2010) .... Schlondorff
- Christopher Roth (2010) .... Paul Andersen
- Chez Gino (2011) .... Oncle Giovanni
- RIstabbanna (2011)
- Max Rose (yapım aşamasında) (2012) .... Ben Tracy
Kaynakça
- 1 2 "Ben Gazzara/Biography for" (İngilizce). IMDb. 12 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150312172639/http://www.imdb.com:80/name/nm0001262/bio?. Erişim tarihi: 1 Ocak 2010.
- ↑ "Actor Ben Gazzara dead at 81" (İngilizce). news.yahoo.com. 30 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120430020106/http://news.yahoo.com:80/actor-ben-gazzara-dead-81-013807279.html. Erişim tarihi: 4 Şubat 2012.
- ↑ "Actor Ben Gazzara dead at 81" (İngilizce). hollywoodlife.com. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151024125829/http://hollywoodlife.com/2012/02/04/ben-gazzara-dies-pancreatic-cancer/. Erişim tarihi: 4 Şubat 2012.
- ↑ "Ben Gazzara/Biography" (İngilizce). www.allmovie.com. http://www.allmovie.com/artist/ben-gazzara-26259/bio. Erişim tarihi: 2 Ocak 2010.
- ↑ "Ben Gazzara/Career" (İngilizce). en.wikipedia.org. 22 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151022092409/https://en.wikipedia.org/wiki/Ben_Gazzara. Erişim tarihi: 2 Ocak 2010.