Boer Cumhuriyetleri

Boer Cumhuriyetleri, Afrika kıtasının güneyinde günümüzde Güney Afrika Cumhuriyeti sınırları içerisinde kalan bölgelerde 18. yüzyıl sonu ile 19. yüzyılda Afrikanerler (Boerler) tarafından kurulan ülkelerin tamamına verilen ad. Bu cumhuriyetlerin birçoğu kısa ömürlü olmuş, sadece Transvaal Cumhuriyeti ile Özgür Orange Devleti elli yılı aşkın bir süre varlıklarını sürdürebilmişlerdir.

Tarih

Bölgede kurulan Boer Cumhuriyetleri'nin bir kısmı

Boer Cumhuriyetleri'nin kurulma süreçleri arasında tarihsel açıdan iki farklı aşamadan söz edilmektedir. Buna göre Büyük Göç öncesi kurulan ülkeler birinci aşamayı oluştururken, Büyük Göç sonucu oluşan devletler ikinci aşamayı oluşturmaktadır.

Birinci aşama

Boer Cumhuriyetleri'nin öncül devletleri o dönem için kıtanın Burun bölgesinin kullanım hakkını elinde bulunduran Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'ne karşı ayaklanan sömürgeci topluluklar tarafından ilan edilmiştir. Bu cumhuriyetler genelinde şehir devlet statüsüne sahip olmuş ve kısa süreli bağımsızlıklar elde edilmiştir. Bu ülkelere örnekler:

• Graaff-Reinet Cumhuriyeti, 6 Şubat 1795 - 22 Ağustos 1796 arası bağımsız
• Svellendam Cumhuriyeti, Haziran 1795 - Kasım 1795 arası bağımsız

İkinci aşama

Büyük Britanya'nın Cape Kolonisi'ni ilhak etmesinin yanı sıra 1833 yılında Britanya parlamentosunda köleliğin tüm hakim olunan bölgelerde kaldırıldığını beyan eden yasayı onaylaması neticesinde Britanya bölgelerinde yaşayan birçok Afrikaner için geçim kaynağı ortadan kalkmıştı. Bu karardan etkilenmemek ve köleleri gündelik hayatlarında kullanabilmek için Büyük Göç adını verdikleri göçü başlatacak olan Voortrekkerlar Britanya hakimiyetinin dışında kalan bölgelere göç etmiştir. 1835 ile 1841 yılları arasında gerçekleştirilen Büyük Göç süresince 14.000 Afrikaner (Boer) Turuncu Nehir'in kuzey kıyılarına göç etmiş, burada daha geniş araziler üzerine genelinde daha uzun süreli cumhuriyetler kurmuşlardır. Bu ülkelere örnekler:

Winburg Cumhuriyeti 1836 - 1844, Winburg-Potchefstroom Cumhuriyeti'ne katılım

Potchefstroom Cumhuriyeti 1837 - 1844, Winburg-Potchefstroom Cumhuriyeti'ne katılım

Natalia Cumhuriyeti 1839 - 1843

Winburg-Potchefstroom Cumhuriyeti 1844 - 1848

Lydenburg Cumhuriyeti 1849 - 1860

Utrecht Cumhuriyeti 1852 - 1858

Transvaal Cumhuriyeti 1852 - 1901

Özgür Orange Devleti 1854 - 1901

Stellaland 1882 - 1883, Stellaland Birleşik Devletleri'ne katılım

Goshen Cumhuriyeti 1882 - 1883, Stellaland Birleşik Devletleri'ne katılım

Stellaland Birleşik Devletleri 1883 - 1885

Nieuve Cumhuriyeti 1884 - 1887

Klein Vrystaat 1886 - 1891

Grika bölgeleri

Bu ülkelerin haricinde Boerler ile yerli halk Koikoinler ve Namalar'ın birleşimi sonucu ortaya çıkan melez topluluk olan Grikalar'ın oluşturduğu devlet yapısına sahip bölgelerde olmuştur. Bu bölgeler şu şekildedir:

• Batı Grikaland ya da Klipdrift Cumhuriyeti
• Doğu Grikaland ya da Yeni Grikaland
• Philippolis 1825–1861
• Waterboersland 1813–1871

Dış bağlantılar

• Boer Cumhuriyetleri hakkında bilgiler
• C. G. Dennison: History of Stellaland. Now the district of Vryburg, Bechuanaland. Pretorius Brothers, Vryburg 1928
• Daniel Wilhelmus Krüger: Die Republiek Stellaland. University of South Africa, Pretoria 1930
• C. L. Engelbrecht: Republiek van die Klein-Vrystaat (1886-1891). Afrikanervolkswag, Orania 2000
• T. A. Du Plessis: Die Republiek Lydenburg, 1856-1860. University of South Africa, Pretoria 2000
• Johannes Lodewikus Kruger Heystek: Die Nieuwe Republiek. University of Pretoria, Pretoria 1944
• Andries Petrus Van der Merwe: Die voorgeskiedenis van die Republiek Lydenburg. University of Pretoria, Pretoria 1940