Bowring Antlaşması
Bowring Antlaşması, Siyam (Tayland) ile Birleşik Krallık arasında 1855'te yapılan antlaşma. Daha önceki Britanya girişimlerinin ulaşamadığı ticari ve siyasi hedefleri gerçekleştirmiş, Siyam'ı Batı'nın etkisine ve ticaretine açmıştır.
Antlaşma Tay krallarının dış ticarete koyduğu birçok kısıtlamayı kaldırıyor, her türlü ithalata yüzde 3'lük gümrük vergisi getiriyor, Britanya uyruklulara bütün Tay limanlarında ticaret yapma, Bangkok yöresinde toprak edinme ve ülke içinde serbestçe seyahat etme hakkı tanıyordu. Ayrıca Britanya uyruklular Tay makamlarının yargı yetkisinden bağışık sayılıyordu. O dönemde olağanüstü tepki uyandıran bu ayrıcalığın kaldırılması zamanla Tay politikasının başlıca amacı oldu.
Antlaşmanın sağlanmasında Sir John Bowring'in elde ettiği başarı Doğu Hindistan Kumpanyası'nın gözetimindeki önceki girişimlerin tersine, onun yalnızca Britanya'nın Hindistan ve Malaya'daki yerel ticari çıkarlarını değil, Birleşik Krallık hükümetini temsil etmesinden kaynaklanıyordu.
Bowring Antlaşması, Siyam'ın dış ilişkilerinde yeni bir çığır açtı. İlerici kral Mongkut (IV. Rama), Britanya gücü artarken geleneksel Asya devletlerinin geri kalması karşısında yeni politikalara gereksinim olduğunu kavramıştı. Bu antlaşmayı, birçok Avrupa devletinin yanı sıra ABD ve Japonya ile imzalanan benzer antlaşmalar imzaladı. Mongkut'un politikası, Siyam'ın hukuksal ve mali bağımsızlığını bir ölçüde ortadan kaldıran, ülkeyi öteki Güneydoğu Asya ülkelerinin karşılaştığı askeri saldırılardan ve sömürge boyunduruğundan korudu.[1]
Kaynakça
- ↑ "Bowring Antlaşması", Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition, 1994.