Compton's Cafeteria ayaklanması
Koordinatlar: 37°47′00″K 122°24′39″B / 37.7833333°K 122.41083°B
Compton's Cafeteria ayaklanması, Ağustos 1966'da San Francisco'nun Tenderloin mahallesinde yer aldı. Bu olay ABD tarihinin ilk kaydedilen transgender isyanlarından idi ve 1969 yılında New York Şehri'ndeki Stonewall Inn'de yer alan Stonewall ayaklanmalarından önce yer aldı.[DN 1]
Arka plan
Compton's Cafeteria, 1940'lardan 1970'lere kadar San Francisco'da Gene Compton'ın sahip olduğu bir kafeterya zinciri idi. Compton's'ın 101 Taylor Street (Turk Street köşesinde)'teki Tenderloin branşı 1954'ten 1972'e kadar açık idi ve gay barlarda istenmedikleri için kentte transgender kişilerin açık bir şekilde toplanabildikleri tek mekânlardan idi. Ek olarak ayaklanmanın yer almasına kadar her saat açık idi. Bu dönemde transgender kişilere "Hair Fairies" ("saç perileri") ismi verilir idi. Dönemde karşı cinsin giydiği kıyafetleri giymenin yasak olmasından dolayı polisler, bir barda transgender kişilerin bulunmalarını bara baskın yapıp barı kapatmak için bahane olarak kullanabilirler idi.
Ayaklanmaya katılan erkek fahişelerin ve sokak drag queenlerin bir çoğu "Vanguard" isimli ABD'nin ilk bilinen gey gençlik örgütünün üyeleri idi. Vanguard, o sene içerisinde daha önce, birçok sene boyunca Tenderloin'da ilerici sosyal eylemciliğinin merkezi olmuş Glide Memorial Church ile çalışan radikal papazların yardımı ile kuruldu. Street Orphans isimli bir lezbiyen sokak insanı grubu da oluşmuş idi.
Ayaklanma
Ayaklanmanın ilk gecesinde bazı transgender müşteriler gürültülü davranınca Compton's menajerliği polisi aradı. Compton's müşterilerini iteklemeye alışmış bir polis memuru bir trans kadını tutuklamaya çalışır iken kadın kahvesini onun yüzüne attı. O noktada ayaklanma başladı; tabaklar ve mobilyalar fırlatıldı ve restoranların düz cam pencereleri parçalandı. Çatışmalar sokağa dökülünce polisler destek kuvvetler için aradılar. Sokakta bir polis arabasının bütün camları kırıldı ve bir trotuvar gazete bayiisi yakılıp kül edildi.
Ertesi gece daha çok transgender kişi, erkek fahişe, Tenderloin sokak insanları ve LGBT topluluğundan diğer kişiler transgender kişilerin girmelerine artık izin vermeyen kafeteryayı protesto ettiler. Gösteri, daha yeni takılan düz cam pencerelerinin tekrar paramparça edilmeleri ile sona erdi.
Etkileri
Ayaklanma, yerel LGBT hareketi için bir dönüm noktası idi. Online ansiklopedi glbtq.com'a göre:[1]
Compton's'taki ayaklanma sonrasında transgender kişilere yönelik sosyal, psikolojik ve tıbbi destek hizmetlerinden oluşan bir ağ kuruldu ve bu, 1968'da National Transsexual Counseling Unit ("Ulusal Transseksüel Danışmanlık Hattı; NTCU)'in kuruluşu ile doruğuna ulaştı. Bu dünyadaki akranlar tarafından işlenen ilk kendine benzer destek ve savunma örgütü idi.
Astsubay Elliott Blackstone, NTCU'nun gözetmeni olarak çalıştı.
Ayrıca bakınız
Dipnot
- ↑ 1959'da Los Angeles'ta daha küçük bir ayaklanma yer aldı; John Rechy dahil olmak üzere üç kişi polisler tarafından tutuklanınca Cooper's Donuts'ı sıkça uğrayan ve LAPD tarafından sürekli rahatsız edilen drag queenler ile erkek sokak fahişeleri karşı koydular. Müşteriler polislere donat ve kahve fincanları fırlatmaya başladılar.
Kaynakça
- ↑ "social sciences >> San Francisco" (İngilizce). glbtq.com. 23 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150523215718/http://www.glbtq.com:80/social-sciences/san_francisco,2.html. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2011. Özgün İngilizcesi: "In the aftermath of the riot at Compton's, a network of transgender social, psychological, and medical support services was established, which culminated in 1968 with the creation of the National Transsexual Counseling Unit [NTCU], the first such peer-run support and advocacy organization in the world."