Ebu Maali Hasan

Ebu Maali Hasan
Mısır Memlûk Sultanı
Hüküm süresi 1347 - 1351
Önce gelen Seyfeddin Hacı
Sonra gelen Salih Selahaddin
Hüküm süresi 1354 - 1361
Önce gelen Salih Selahaddin
Sonra gelen Selahaddin Muhammed
Tam ismi
Nasır Bedreddin Ebu Ma'ali Hasan
Hanedan Bahri Hanedanı
Babası Nasır Muhammed bin Kalavun
Doğum 1334
Ölüm 1361
Sultan Ebu Maali Hasan adına Kahire'de 1356-1363de yaptırılan "Sultan Hasan Camii" (Soldaki büyük kubbeli camii. Sağdaki 1867-1812 döneminde yaptırılan El-Rifai Camii)

Ebu Maali Hasan (tam adıyla : Nasır Bedreddin Ebu Ma'ali Hasan Arapça: الناصر بدر الدين أبو المعالي الحسن بن الناصر محمد,) d. 1334 - o. 1361) 1347 ile 1351 dönemi ve 1354 - 1361 döneminde olmak üzere iki defa hükümdarlık yapmış olan ondokuzuncu Bahri hanedanından Türk asıllı Memlûk sultanıdır. Hükümdarlık dönemleri arasında kardeşi Salih Selahaddin 1351de hükümdarlığa getirilmişti. Ama hemen 1354de Ebu Maali Hasan tekrar tahta geçirildi ve 1361de öldürülene kadar tahtta kaldı. Nasır Muhammed bin Kalavun'un hükümdarlık yapan 8 oğlundan 7incisi olup bunlar arasından üç yıldan fazla bir dönem saltanat süren tek oğludur. 1361de tahttan indirilip yeğeni Salahaddin Muhammed yerine sultan olmuştur.

Yaşamı

Birinci hükümdarlık dönemi (1347 - 1351)

1347de Ebu Maali Hasan kardeşi Seyfeddin Hacı yerine Sultan oldu. Son hükümdar Kahire halkı açlıktan kıvranırken kölemenleri desteğiyle devlet hazinesini soyup boşaltmış ve bu gerçek ortaya çıkınca öldürülmüştü.[1].

Ebu Maali Hasan önce kendinden önceki sultanların kölemenlerini ve diğer saray mensuplarını devlet idaresinden elimine etmeye çalışmakla işe başladı.[1].Fakat 1348de çok büyük bir tehlike Mısır kapısına gelmiğti. Orta Asya'dan Moğol İmparatorluğu içlerinden Karadeniz üzerinden tüccarlar ve tüccar gemileri vasıtası gelen büyük veba salgını kendini Mısır'da da gösterdi. Bu veba salgını Avrupa'ya da yayılıp "Kara Ölüm" adıyla anılarak bütün Avrupa ülkelerini kırıp geçirdi. Mısır halkı tümüyle bu veba salgınından çok etkilendi. Vebaya yakalanan Sultan'ın muhafızları ortadan kayboldular; Kahire kalesindeki asker kışlaları boşaldı. 1348de Kasım ile Aralık arasında bir ayda 900.000 kişinin öldüğü bildirilir. Kahire'de mezarlıklar dolduğu için vebadan ölenler gömülemez olmuş ve salgından ölenlerin cesetleri yığılı kalmışti. 1349 güzünde vebanın yayılması biraz yavaşladı ve sonunda durdu.[1] Fakat veba salgını ve ölüm Memlûklu emirler arasındaki rekabeti sona erdirmemişti. Ebu Maali Hasan bir komployla karşılaştı. 1351de komplo liderleri onu tahttan indirip 14 yaşındaki kardeşi Selahaddin Salih'i Memlûklu Sultanı olarak tahta geçirdiler.

İkinci hükümdarlık dönemi (1354 - 1361)

1454de ise bu sefer kardeşi Sultan Selahaddin Salih aleyhine yapılan bir darbe ile Ebu Maali Hasan tekrar tahta geçirildi. Bu seferki hükümdarlık döneminde Ebu Maali Hasan devlet işlerini kendini tahta geçiren komplocu Memlûklu emirlerine bıraktı ve sarayında zevküsefa ile hayat geçirmeye daldı. Kilikya'ya bir Memlûklu ordusu gönderildi ve bu ordu Adana ve Tarsus'u eline geçirdi.

Fakat bu hayat da pek uzun sürmedi 1361de yeni bir hükümet darbesi ile Ebu Maali Hasan tahttan indirilip yeğeni Selahaddin Muhammed tahta geçirildi. Ebu Maali Hasan tutuklandı. Hapishanede iken büyük olasılıkla öldürülmüş olduğu kabul edilmektedir ve cesedi bulunamamıştır.

Bu nedenle Kahire ortasında adına 1356-1363de yaptırılan "Sultan Hasan Cami" yanında bulunan türbesindeki mezar boştur.

Dipnotlar

  1. 1 2 3 Clot, André (2009) L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves, Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2 Bölüm: "L'âge d'or - Un temps d’horreurs (Altın çağı - korkular zamanı)"

Dış bağlantılar

Resmî unvanlar
Önce gelen:
Seyfeddin Hacı		 Mısır Memlûk Sultanı
1347 - 1351		 Sonra gelen:
Salih Selahaddin
Önce gelen:
Salih Selahaddin		 Mısır Memlûk Sultanı
1354 - 1361		 Sonra gelen:
Selahaddin Muhammed
This article is issued from Vikipedi - version of the 10/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.