Einar Gerhardsen
Einar Gerhardsen | |
---|---|
Norveç Başbakanı | |
Görev süresi 25 Haziran 1945 - 9 Kasım 1951 | |
Hükümdar | VII. Haakon |
Yerine geldiği | Johan Nygaardsvold |
Yerine gelen | Oscar Torp |
Görev süresi 22 Ocak 1955 - 28 Ağustos 1963 | |
Hükümdar | VII. Haakon V. Olav |
Yerine geldiği | Oscar Torp |
Yerine gelen | John Lyng |
Görev süresi 25 Eylül 1963 - 12 Ekim 1965 | |
Hükümdar | V. Olav |
Yerine geldiği | John Lyng |
Yerine gelen | Per Borten |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 10 Mayıs 1897 Asker, Akershus |
Ölüm | 19 Eylül 1987 (90 yaşında) Lilleborg, Norveç |
Partisi | Norveç İşçi Partisi |
Eşi | Werna Gerhardsen |
Dini | Lüterci |
Einar Henry Gerhardsen (d. 10 Mayıs 1897, Asker, Akershus - ö. 19 Eylül 1987, Lilleborg, Norveç), üç kez başbakanlık (1945-51, 1955-63, 1963-65) yapan Norveç İşçi Partisi lideri. II. Dünya Savaşı sonrasındaki ekonomik kalkınma programını uygulamıştır.
Yaşamı
Yol işçisi olan Gerhardsen, çalıştığı işkolunda sendika başkanlığına yükseldi. I. Dünya Savaşı sırasında, babasının da üyesi olduğu İşçi Partisi'ne girdi. 1919'da partinin III. Enternasyonal'e (Komintern) katılan radikal kanadını destekledi. İşçi Partisi'nin, Moskova'dan merkezi denetime karşı çıkarak 1923'te Komintern'den ayrılmasından sonra, partinin önce Oslo örgütü sekreterliğini (1925-1935), ardından da genel sekreterliğini (1934-45) üstlendi. 1932'den 1945'e değin Oslo Kent Meclisi üyesi olan Gerhardsen, 1940'ta kentin belediye başkanı oldu.
II. Dünya Savaşı sırasında Nazi işgaline karşı mücadele eden Vatan Cephesi adlı direniş grubunda çalışan Gerhardsen, Eylül 1941'de Almanlar tarafından tutuklandıktan sonra, önce bir toplama kampına, ardından da Oslo'daki hapishaneye gönderildi. Savaştan sonra yeniden Oslo belediye başkanlığını üstlendi. Çok geçmeden Norveç İşçi Partisi'nin lideri oldu ve Kral VII. Haakon tarafından bir koalisyon hükümeti kurmakla görevlendirildi.
1945 sonbaharında yapılan seçimlerde İşçi Partisi büyük bir zafer kazanınca, Gerhardsen başbakanlığını sürdürdü. İleri bir reformculuğa dayalı, halkın çıkarlarını gözeten bir siyaset güden hükümetinin kemerleri sıkma ve yeniden inşa programı için tüm partilerin desteğini sağladı. Bu program, 1949'a değin önemli ekonomik başarıların kazanılmasını sağladı. Gerhardsen'in ikinci ve üçüncü başbakanlık dönemlerinde emekli aylığı (1956) ve sosyal güvenlik (1964) yasaları çıkarıldı.
Dış politikada Batı'ya yakın bir siyaset güden Gerhardsen, ülkesinin 1949'da NATO'ya girmesine önayak oldu.[1]
Partisinin 1965 seçimlerini kaybetmesi üzerine başbakanlıktan çekilen Gerhardsen, 1972'ye değin Storting (Parlamento) üyeliğini sürdürdü. Aktif siyasetten çekildikten sonra da yazıları ve konuşmalarıyla etkili olmayı sürdürdü.
Kaynakça
|