Elagabalus (tanrı)

Başlığın diğer anlamları için Elagabalus sayfasına bakınız.

Elagabalus, Elagabal, El-Gebal ya da Heliogabalus, Suriyeli-Roman güneş tanrısıdır.

Kült

Elagabalus'u resmeden bir Roma aureusu. Arka yüzde Sanct Deo Soli Elagabal (Yüce Güneş Tanrısı Elagabal'e) yazmakta ve Emesa Tapınağı'ndaki, Elagabalus'a tapınılan kutsal taşı taşımakta olan 4 atlı quadriga ve altın bir chariot resmedilmektedir.

Elagabalus'a başta sadece Emesa, Suriye'de (günümüz Humus, Suriye) saygı duyuluyor ve ibadet ediliyordu. Bu sıralarda El-Gebal'a ibadet edenlerden, bilinen en önemlileri, Emesa'yı yöneten Emesa Kraliyet Ailesi'ydi. Tanrının İsim, Suriye Arapçası Ilāh hag-Gabal 'ın Latinleştirilmiş halidir ve Dağ ve Güneş Tanrısı anlamına gelir.^[1] 2. yüzyıl'da, tanrının kültü, Roma İmparatorluğu'nun diğer bölgelerine de sıçramıştır. Örneğin, günümüz Hollandası'nda bulunan Woerden kenti yakınlarında Roma Dönemi'nden kalma, Elagabalus'a adanmış yazıtlar bulunmuştur.^[2] Bu yazıtlar şu anda Woerden Şehir Müzesi'nde sergilenmektedir.^[2]

Roma ve Elagabalus

Elagabalus'un bir heykeli Roma'ya ilk olarak daha önce Humus'ta (Emesa) başrahip olan ve yine Elagabalus adıyla anılan, İmparator Marcus Aurelius Antoninus tarafından getirilmiştir.^[3] Antoninus, Elagabalus'a ibadet etmesinden dolayı 25. Roma İmparatoru olduğu dönemde de, başrahiplik yaptığı dönemdeki gibi İmparator Elagabalus adıyla anılmıştır.

Suriye kökenli tanrı, daha sonra, Roman Güneş Tanrısı Sol Invictus (Yenilmez Güneş) gölgesinde asimile olarak, tarihe geçmiştir.^[4]

Edebiyat'ta Elagabalus

• M. Pietrzykowsky'nin, Aufstieg und Niedergang der römischen Welt 'teki "Die Religionspolitik des Kaisers Elagabal" bölümü, II 16.3 (1986) 806-1825

Ayrıca bakınız

• Hacerü'l-Esved
• Humus, Suriye
• Emesa Kraliyet Ailesi

Kaynakça ve Referanslar

1. Lenormant, François (1881). "Sol Elagabalus". Revue de l'Histoire des Religions 3: 310. 
2. "An Early Dedication to Elagabal". Rambambashi WordPress. 4 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151104155213/https://rambambashi.wordpress.com/2008/05/22/an-early-dedication-to-elagabal/. ; Yazıtlar şu anda Woerden Şehir Müzesi'nde sergilenmektedir.
   .
3. Halsberghe, Gaston H. (1972). The Cult of Sol Invictus. Leiden: Brill Yayınları. s. 62. 
4. Devlaminck, Pieter (2004) (Felemenkçe). De Cultus van Sol Invictus: Een vergelijkende studie tussen keizer Elagabalus (218-222) en keizer Aurelianus (270-275). Gent Üniversitesi. http://www.ethesis.net/invictus/invictus_inhoud.htm. Erişim tarihi: 4 Haziran 2012.