Suriye

Suriye Arap Cumhuriyeti
الجمهورية العربية السورية
El-Cumhuriyyetü'l-Arabiyyetü's-Suriyya
Suriye
Bayrak Arma
Marşı: Homat el Diyar
Yurdun Koruyucuları
BaşkentŞam
33°30′K 36°18′D / 33.5°K 36.3°D / 33.5; 36.3
En büyük Başkent
Resmî diller Arapça1
Diğer yaygın diller Kürtçe, Neo-Aramca, Türkçe,Süryanice
Hükûmet Çok Partili Sistem Yarı Başkanlık Sistemi
 •  Devlet Başkanı Beşşar Esad
 •  Başbakan İmad Khamis
 •  Meclis başkanı Hadiya Khalaf Abbas
Kuruluşu
 •  Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığı 1 Eylül 1918 
 •  Fransa-Suriye Savaşı 23 Temmuz 1920 
 •  Fransa'dan bağımsızlığı 17 Nisan 1946 
Yüzölçümü
 •  Toplam 185,180 km2 (88.)
71.479 mil2
 •  Su (%) 1.1
Nüfus
 •  2009 tahmini 21.906.000[1] (54.)
GSYH (SAGP) 2009 tahmini
 •  Toplam 99,544 milyar $[2]
 •  Kişi başına 4.887 $[2]
GSYİH (düşük) 2009 tahmini
 •  Toplam 52,524 milyar $[2]
 •  Kişi başına 2.579 $[2]
İGE (2013)azalış 0.658
Hata: Geçersiz İGE değeri
Para birimi Suriye Lirası (SYP)
Zaman dilimi EET (UTC+2)
 •  Yaz (SU) EEST (UTC+3)
Trafik akışı sağ
Telefon kodu 9632
Internet TLD .sy
1. Arapça resmi dildir;
Halk arasında konuşulan diğer diller ve çeşitleri: Suriye Arapçası, Kuzey Mezopotamya Arapçası, Kurmanci Dili, Türkçe, Ermenice, Aramice & Kuzeybatı Kafkas Dilleri'dir.[3]
2. 02 Lübnan'dan.

Suriye (Arapça: سوريا) ya da resmî adıyla Suriye Arap Cumhuriyeti, (Arapça: الجمهورية العربية السورية, El-Cumhuriyyetü'l-Arabiyyetü's-Suriyya) Ortadoğu'da Lübnan, İsrail, Ürdün, Irak ve Türkiye ile komşu bir ülkedir. Akdeniz'e kıyısı vardır. Başkenti ve en büyük şehri Şam'dır. Suriye'nin toplam nüfusu resmi verilere göre 2004'te 17 milyon 921 bin kişiydi.[4] Halep, Lazkiye, Humus diğer büyük şehirleridir.

1963'ten beri ülke Baas Partisi tarafından yönetilmektedir; devletin başında 1970'ten beri Esad ailesinden biri olmuştur. Suriye'nin şimdiki devlet başkanı, ülkeyi 1970'ten öldüğü 2000 yılına kadar yöneten Hafız Esad'in oğlu Beşar Esad'dır.[5] 2011 yılının Mart ayında Ortadoğu'da yaşanan dalgalanmalardan etkilenerek sokağa dökülen halk gösteriler düzenledi. Halkın reform istemesi ve onlarca kişinin ölümü sonucunda Muhammed Naci el-Otari'nin başbakanlık görevinde olduğu hükümet 29 Mart 2011 tarihinde istifa etti. Muhammed Naci el-Otari, hükümet kurulana kadar Beşar Esad tarafından geçici olarak başbakan olarak atandı.[6][7] Aynı gün başkent Şam başta olmak üzere pek çok şehirde on binlerce kişi hükumet yanlısı gösteriler düzenledi.[8]

Coğrafi Konum ve İklim

Akdeniz'in doğusunda yer alan Suriye'nin batısında dağlık bir kütle yer alır. K-G yönünde uzanan Ensariye Dağları Türkiye'deki Nur Dağlarının bir uzantısı şeklinde Anti-Lübnan Dağları olarak İsrail'e kadar kıyı boyunca uzanır. 1000 metre yükseklikteki bu dağlar kıyıya paralel uzanması nedeniyle deniz etkisinin Suriye'nin iç kısımlarına sokulmasını önler. Suriye'nin iç kısımlarında çöl şartları etkilidir. Suriye'nin güneydoğusunda Suriye Çölü yer alır. Suriye'nin 2/3 si çöllerle kaplıdır. Akdeniz kıyısında Akdeniz iklimi egemendir. Tarım ve hayvancılık halkın temel uğraşıdır. Suriye'nin yeraltı kaynakları arasında petrol ve fosfat çok önemlidir.

Bitki örtüsü

Suriye'nin iklim şartları, kuzeydeki topografik ve dağlık yapısı nedeniyle, ülkede bitki örtüsü olarak bozkır ve orman bulunur. Ülkenin kuzeyindeki dağlık bölgede kavak, Söğüt ve Meşe ağaçları bulunur. güneyinde ise genelde çöl ağaçları olan hurma ve Palmiye ağaçları vardır.

Ekonomi

Suriye'nin ekonomisini tarım, turizm, alışveriş ve petrol  ihracatı oluşturmaktadır.

Kültür

Suriye'nin kültürü Mezopotamya kültürü, İslam dini ve geleneksel Arap ve Kürt kültürü etrafında biçimlenmiştir. Buna karşın, Suriye'nin çeşitlilikler içinde yüksek bir kozmopolit toplum ve canlı bir kültüre sahiptir. İslam etkisi Arap ve Kürt kültürünün mimari, müzik, giyim, mutfak ve yaşam tarzında görülebilmektedir.

Suriye mutfağı

Arap ve Kürt mutfağı oldukça tutulmakta olup kentin her yerinde döner lokantalarından Suriye otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilmektedir. Hızlı yiyecekler, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlar, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle Suriye mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, lahmacunlar, etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir. Fast-Food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-food'la yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.

Giyim ve kurallar

Suriye'de giyim bakımından bir zorlayıcılık yoktur. İnsanlar istedikleri kıyafeti giyebilmektedirler. Örneğin: yöresel kıyafetler veya batı tarzı kıyafetler. Suriye'de insanların birçoğu yöresel Arap kıyafeti olan kandura giyerler. Bu giyim biçimleri, Suriye'nin çok sıcak ve nemli veya çok soğuk olan iklimine göre değişmektedir.

Nüfus

Suriye etnik yapısı

Arap ,% 77,78Kürt ,%20,21
Türk ,% 1
Ermeni,% 1 Çerkes,% 1 diğer, ayrıca Filistinli ve Iraklı mülteciler.

Dini gruplar: Sünni (% 74), Nusayri (% 12), Hristiyan (% 10), Dürzî (% 3) ve az sayıda diğer Şiî İslami hizipler (İsmailî, Câferî), çok az sayıda da Yahudi ve Yezidi.

Tarih

Suriye'de bulunmuş kadın figürü, M.Ö. 5000, Antik Doğu Müzesi.

Suriye, tarih boyunca Kenanlılar, İbraniler, Aramiler, Asurlular, Babilliler, Persler, Yunanlar, Romalılar, Bizans, Emevîler, Abbâsîler, Eyyubiler, Selçuklular, Memlûklular, Haçlılar ve Osmanlı Devleti tarafından yönetilmiştir. Başkenti Şam Emevi İmparatorluğu'nun merkezi ve Memlûk Devleti'nin bölgesel yönetim merkeziydi. Şam, 1260 yılında Memlük Sultanlığının başkenti olmuş, 1400 yılında, Timur tarafından saldırıya uğrayıp yok edilmiştir. 1517'de Osmanlı egemenliğine girmiş ve tam 403 sene boyunca Osmanlı tarafından yönetilmiştir. I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı yönetiminden çıkmıştır.

1920 yılında gerçekleşen Fransa-Suriye Savaşı sonucunda Suriye bağımsızlığını kaybetmiş ve 1920'den 1946'ya kadar Fransa yönetiminde kalmıştır.[9] 1946'daki bağımsızlık ilânından sonra,[10] 1958 Şubat'ında, Mısır ile Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni kurmuşlardır. Ama bu birliktelik, ancak 3 yıl sürmüştür ve iki ülke 1961 yılında ayrılmışlardır. Suriye, Altı Gün Savaşı'nda Golan Tepeleri'ni kaybetmiştir. İsrail, 1981 yılında burayı, tek taraflı olarak ilhak etmiştir. Bu işgal, bugün hala iki ülke arasında sorundur.

Suriye lideri Beşar Esed

Bilgiler

İlleri ve başkentleri

Suriye yönetimsel olarak on dört ile bölünmüştür. En yüksek yönetimsel bölüm olan il Suriye'de Arapça محافظة muhafaza olarak adlandırılır. On dört il, Arapça منطقة mıntıka olarak adlandırılan altmış ilçeye, ilçeler de Arapça ناحية nahiye diye adlandırılan 206 bucağa bölünmüştür. Bucaklar, en küçük yönetimsel birim olan köyleri içinde barındırır.

  1. Şam (مُحافظة دمشق) (Şam)
  2. Rif Şam (مُحافظة ريف دمشق) (Şam)
  3. Kuneytire (قنيطرة الخراب) (Kuneytire)
  4. Dera (مُحافظة درعا) (Dera)
  5. Süveyde (مُحافظة السويداء) (Süveyde)
  6. Humus (مُحافظة حمص) (Humus)
  7. Tartus (مُحافظة طرطوس) (Tartus)
  8. Lazkiye (مُحافظة اللاذقية) (Lazkiye)
  9. Hama (مُحافظة حماه) (Hama)
  10. İdlip (مُحافظة ادلب) (İdlip)
  11. Halep (مُحافظة حلب) (Halep)
  12. Rakka (مُحافظة الرقة) (Rakka)
  13. Deyrizor (مُحافظة دير الزور) (Deyrizor)
  14. Hasiçi (مُحافظة الحسكة) (Hasiçi)

Suriye'nin en büyük şehirleri

Nüfuslarına göre Suriye'nin en büyük şehirleri


Halep

Şam

 Sıra Şehir İl Nüfus


Humus

Lazkiye

1 Halep Halep ili 2,132,100
2 Şam Şam 1,711,000
3 Humus Humus 652,609
4 Lazkiye Lazkiye 383,786
5 Hama Hama 312,994
6 Rakka Rakka 220,488
7 Deyrizor Deyrizor 211,857
8 Hasiçi Hasiçi 188,160
9 Kamışlı Hasiçi 184,231
10 Seyyide Zeynep Rif Şam 136,427


Ayrıca bakınız

Suriye'nin turistik yerlerinden Palmira'da sabahın erken saatleri

Kaynakça

  1. ↑ Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009) (.PDF). World Population Prospects, Table A.1. 2008 revision. United Nations. http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2008/wpp2008_text_tables.pdf. Erişim tarihi: 12 Mart 2009.
  2. 1 2 3 4 "Syria". International Monetary Fund. 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150324195630/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=463&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=58&pr.y=20. Erişim tarihi: 2010-04-21.
  3. ↑ "World Directory of Minorities: Syria Overview". Minority Rights Group International. 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160616220529/http://minorityrights.org/?lid=5266&tmpl=printpage. Erişim tarihi: 09.11.2010.
  4. ↑ http://www.cbssyr.org/pdf/statistic2008/2/2.html
  5. ↑ Baath Party The Columbia Encyclopedia Sixth Edition 2001–05. Retrieved 2007, 06-13.
  6. ↑ http://www.ntvmsnbc.com/id/25197463/
  7. ↑ http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=17405752
  8. ↑ http://www.ntvmsnbc.com/id/25197352/
  9. ↑ Mehmet Akif Okur, "Emperyalizmin Ortadoğu Tecrübesinden Bir Kesit: Suriye’de Fransız Mandası", bilig, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 48 Kış'09, ss.137-156, http://yayinlar.yesevi.edu.tr/files/article/214.pdf
  10. ↑ "Report of the Commission Entrusted by the Council with the Study of the Frontier between Syria and Iraq". 1932. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160310185621/https://www.wdl.org/en/item/400/. Erişim tarihi: 2013-07-11.

Dış bağlantılar

Asya ülkeleri
Egemen devletler
Sınırlı tanınmış
olan devletler
Bağımlı ve
özel yönetim bölgeleri
Avustralya
Birleşik Krallık
Çin Halk Cumhuriyeti
Arap Birliği
Üye Ülkeler
Gözlemci Ülkeler
Üyeliği Askıda Olan Ülkeler
Aday Ülkeler
Diplomasi
Arap Barış Girişimi
İslam İşbirliği Teşkilatı
Üyeler
Gözlemci ülkeler
Gözlemci kuruluşlar
1 Kıbrıs Türk Devleti olarak.
Orta Doğu ülkeleri
Orta Doğu
Yakın Doğu
Eğik yazılan devletler Birleşmiş Milletler tarafından tanınmamaktadır.
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.