Cebelitarık

Koordinatlar: 36°08′35″K 5°21′11″B / 36.143°N 5.353°W / 36.143; -5.353

Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir.
Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız.

Cebelitarık
Cebelitarık


Bayrak	Arma

Slogan: Nulli Expugnabilis Hosti (Latin)
"Conquered by no enemy."¹

Marşı: Cebelitarık Ulusal Marşı
Kraliyet marşı: God Save the Queen

Arma

Başkent

Cebelitarık
36°8′K 5°21′B / 36.133°K 5.35°B

En büyük Most populated district

Resmî diller

İngilizce

İspanyolca
Llanito

Hükûmet

Birleşik Krallık denizaşırı toprakları

•

Devlet başkanı

II. Elizabeth

•

Genel Vali

Sir James Dutton

•

Başbakan

Fabian Picardo

Kuruluşu

•

Tarihi Olaylar

4 Ağustos 1704

•

Tarih

11 Nisan 1713 (Utrecht Antlaşması)

•

Ulusal Gün

10 Eylül

•

Anayasa Günü

29 Ocak

Yüzölçümü

•

Toplam

6,8 km² (241.)
İfade hatası: Beklenmedik div operatörü mil²

•

Su (%)

Nüfus

•

2012 tahmini

30.001 (222.)

•

Yoğunluk

4.616/km² (5.)
12/mil²

GSYH (SAGP)

2005 tahmini

•

Toplam

1,066 milyon $ (197.)

•

Kişi başına

38.200 $ (n/a)

İGE (n/a)

n/a
Hata: Geçersiz İGE değeri · n/a

Para birimi

Cebelitarık poundu £³ (GIP)

Zaman dilimi

CET (UTC+1)

•

Yaz (SU)

CEST (UTC+2)

Takvim

gg/aa/yyyy

Trafik akışı

sağ⁴

Telefon kodu

350⁶

Internet TLD

.gi⁵

Cebelitarık (İngilizce: Gibraltar), Akdeniz' in girişinde, İber Yarımadası' nın güney ucunda yer alan Britanya Denizaşırı toprağıdır.

Tarihçe

Antik çağdaki adı Calpe'dir. Endülüs fâtihi Tarık bin Ziyad'ın 711 yılında ordusuyla birlikte ilk ayak bastığı ve askeri karargah olarak kullandığı yer olması sebebiyle İslam kaynaklarında “Cebelü Târık” (Tarık'ın Dağı) diye adlandırılmıştır. Bu isim İtalyanca’ya Gibilterra, öteki Avrupa dillerine de Gibraltar şeklinde geçmiştir. Cebelitarık’a İslam kaynaklarında "Cebelü’l-feth" de denilmektedir. Muvahhidler'in Endülüs'e geçişine kadar Cebelitarık ve eteğindeki koy daha ziyade muhtelif cins gemiler için bir sığınak yeriydi. Endülüs 1145 yılında Muvahhidler’in hakimiyetine geçince Muvahhid Hükümdarı Abdülmü’min (1130-1163) Afrika seferinden dönüşünde İşbiliye'de bulunan veliahdı Yusuf b. Abdülmü’min’e haber göndererek Hıristiyanlara karşı düzenleyeceği seferlerde karargah ve kışla olarak kullanmak üzere Cebelitarık’ın eteğinde bir şehir kurmasını emretti. Bunun üzerine Yusuf, Gırnata’da bulunan kardeşi Osman’ın da yardımıyla çok sayıda usta ve işçi toplayarak 1159-1160 tarihlerinde, içinde büyük bir cami, saray, resmi binalar, kışla, güzel bahçeler ve su dağıtım şebekesinin bulunması planlanan şehrin inşasını başlattı.^[1]

Muvahhidlerlerin yıkılmasından sonra Endülüs Beni Ahmer Devleti nin yönetimine geçti. 1309 yılında Alonso Pérez de Guzmán el-Bueno, Kastilya Kralı IV. Ferdinand adına Cebelitarık’ı ele geçirdi. Gırnata Emiri, Meriniler’i yardıma çağırmak zorunda kaldı. Bunun üzerine Endülüs’e geçen bir Merini ordusu 1333' te Cebelitarık’ı geri aldı. 1340 yılında Kastilya Kralı XI. Alfonso Cebelitarık’ı kuşattı; ancak başarılı olamadı. 1355' te Merini Valisi Süleyman b. Dâvûd’un idaresinde olan Cebelitarık 1410-1462 yılları arasında Nasriler’in elinde kaldı. Daha sonra Medina-Sidonia dükü tarafından ele geçirildi. I. Isabel 1502’de Cebelitarık’ı İspanya Krallığı’na kattı.^[1]

1704'te İngiltere-Hollanda deniz kuvvetleri tarafından ele geçirilmiştir. 1713 tarihindeki Utrecht Antlaşmasıyla İspanya kaleyi İngiltere'ye iade etmeyi kabul etmiştir.

Cebelitarık'ın statüsü iki ülke, İspanya ile İngiltere arasında hala tartışılmaktadır. Kendi isteğiyle İngiliz sömürgesi olarak kalmak isteyen 6 km² yüzölçümü, 35.000 nüfusuyla ülke olarak bayrağı ve marşı olan Cebelitarık, dünya üzerinde küçük bir alan zapt etmesine rağmen iki ülke arasında zaman zaman sorunlara neden olmaktadır. 1967 ve 2006 yıllarında yapılan referandumlarda Cebelitarıklılar, Birleşik Krallık yönetiminde kalma yönünde karar aldılar.

Nüfus

Birleşik Krallık'ın Avrupa kıtasındaki tek sömürgesi olan bu yarımada etnik olarak çoğulcu bir yapıya sahiptir. 1753 yılında yapılan nüfus sayımına göre Cebelitarık bölgesinde; 434 Britanyalı, 597 Cenevizli, 575 Yahudi, 185 İspanyol ve 25 Portekizli yaşamaktaydı. Napolyon Savaşları süresince Cebelitarık’ın İngiliz mallarının Avrupa’daki diğer ülkelere geçişi için açık tek liman olmasından dolayı 1814 yılında nüfus 10.184 kişiye çıkmıştır. 1829 yılı polis sayımında nüfus 16.394 olarak belirlenmiştir.^[2]

1995 yılında seçmen kütüklerindeki orijinal isimlerine bakıldığında yarımadada yaşayan halkın %27 Britanyalı, %24 İspanyol, %19 İtalyan, %11 Portekizli, %8 Maltalı' dır. Geri kalan kısmı küçük etnik gruplardan oluşmaktadır.^[3]

Nüfus Sayım Yılları	Cebelitarıklı	Diğer Britanyalılar	Faslılar	Diğer Milletler	TOPLAM
1970	18,873	3,001	2,798*	-	24,672
1981	19,825	3,706	2,140	808	26,479
1991	20,022	3,811	1,798	1,072	26,703
2001	22,882	2,627	961	1,025	27,495

(*) Faslılar ve diğer milletler toplamı

2012 yılı verilerine göre Cebalitarık' ın nüfusu 30.001 kişiden oluşmaktadır.^[4]

Ekonomi

Günümüzde Cebelitarık, Avrupa’daki durgun ekonomiyle tezat teşkil edecek şekilde yüksek büyüme hızı (2012 yılında %7,8) ve düşük işsizlik oranıyla (2012 yılında %2,5) dikkat çekmektedir. Cebelitarık ekonomisi; genel ticaret, bankacılık, mali hizmetler sağlanması, iletişim, e-kumar, turizm ve denizcilik faaliyetlerine dayanmaktadır.^[5]

Cebelitarık' ın durumu

Birleşik Krallık Cebelitarık’ı kendisinin denizaşırı toprağı olarak tanımlamaktadır. İspanya, Cebelitarık’ın Birleşik Krallık'a Veraset Savaşları sonucunda 1713 Utrecht Antlaşması ile bırakılmak zorunda kalındığını, ancak antlaşmada boğaz ve karasularıyla ilgili bir hüküm olmadığını savunmaktadır. Buna karşılık Birleşik Krallık ise İspanya’nın Cebelitarık’ı şehri, kalesi, limanı dahil olmak üzere bir bütün olarak İngiliz yönetimine bıraktığını belirtmektedir. Birleşik Krallık, Cebelitarık üzerindeki egemenlik hakkında ısrar ederek sorunun çözülmesi maksadıyla 1966 yılında Uluslararası Adalet Divanı’na başvurmayı teklif etmiş, ancak İspanya buna karşı çıkmıştır. BM kararları uyarınca Birleşik Krallık Cebelitarık halkının iradesini hangi yönde kullanmak istediğini öğrenmek amacıyla bölgede 1967 yılında referanduma gitmiştir. Referandum sonucunda Cebelitarık halkının İspanya ile yakınlaşmak yerine Birleşik Krallık ile mevcut bağlarının devam etmesini istediği ortaya çıkmış, ancak bu referandum BM tarafından 2353 sayılı kararla geçersiz ilan edilmiştir. Birleşik Krallık ise referandum sonucuna dayanarak 1969 yılında Cebelitarık ile ilgili bir yasa kabul ederek, halkın egemenliğin Birleşik Krallık'tan başka bir devlete devrini reddetme hakkını tanımıştır. 1984 yılında Lizbon Antlaşmasından sonra İspanya 1969’da kapattığı Cebelitarık sınırını kontrollü bir şekilde açmıştır. İspanya yönetimi 2002 yılından bu yana Cebelitarık’a İspanya devletine bağlı olmak şartıyla bölgesel veya toplumsal özerklik tanınması teklifini sunmaktadır. 2002 senesinde Cebelitarık’ta düzenlenen egemenlik referandumunda seçmenler egemenliğin İspanya ve Birleşik Krallık arasında paylaşılması planına karşı çıkmışlardır. Cebelitarık halkı 1960 yılında Birleşik Krallık tarafından kendilerine verilmiş olan kendi kaderini tayin hakkının, BM Şartı tarafından da tüm eski sömürgelere tanınan bir hak olduğunu savunmaktadır. Cebelitarık’ın 2006 yılındaki referandumla kabul ettiği anayasanın Cebelitarık halkına, İngiliz egemenliği altında ve dış ilişkilerinde Birleşik Krallık'a karşı sorumlu olmaya devam etmekle birlikte, kendi kendini yönetme hakkını verdiği” ifadeleri yer almıştır. İspanya ise kendi onayı olmadan Cebelitarık’ın bağımsız olmasının imkansız olduğunu, Birleşik Krallık'ın İspanya egemenliğindeki bir toprağı işgal ettiğini, Cebelitarık’ın özel durumunda kendi kaderini tayin prensibi yerine toprak bütünlüğü ilkesinin öncül olduğunu belirtmiştir. Cebelitarık BM’nin “özerk olmayan ülke” listesinde yer almaktadır. Cebelitarık yönetimi söz konusu listeden çıkarılıp bağımsızlığını elde etmek üzere defalarca BM’ye başvurmuştur.^[3]

Galeri

Cebelitarık 2006.
Cebelitarık Avrupa Noktası ve Deniz Feneri
Cebelitarık Yeni Liman Ve Gümrük
Cebelitarık H.M.S. Karabatak Gemi ve Gümrük
Cebelitarık Kraliyet Tersanesi
Cebelitarık Enginar ve Su Satıcıları

Kaynakça

Avrupa ülkeleri

Egemen devletler

Sınırlı tanınmış
olan devletler

Bağımlı ve
diğer bölgeler

Birleşik Krallık	Ağrotur ve Dikelya Cebelitarık Guernsey Man Adası Jersey

Danimarka	Faroe Adaları

Finlandiya	Åland

Avrupa

Egemen devletler	Almanya Andorra Arnavutluk Avusturya Azerbaycan Belçika Beyaz Rusya Birleşik Krallık İngiltere İskoçya Kuzey İrlanda Galler Bosna-Hersek Bulgaristan Çek Cumhuriyeti Danimarka Ermenistan Estonya Finlandiya Fransa Gürcistan Hırvatistan Hollanda İrlanda İspanya İsveç İsviçre İtalya İzlanda Karadağ Kazakistan Kıbrıs Cumhuriyeti Letonya Lihtenştayn Litvanya Lüksemburg Macaristan Makedonya Cumhuriyeti Malta Moldova Monako Norveç Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Sırbistan Slovakya Slovenya Türkiye Ukrayna Yunanistan Vatikan

Sınırlı tanınmış olan devletler	Abhazya Dağlık Karabağ Güney Osetya Kosova Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Transdinyester

Bağımlı ve diğer bölgeler	Åland Cebelitarık Faroe Adaları Guernsey Jersey Man Adası Svalbard

Avrupa başkentleri

Batı Avrupa	Kuzey Avrupa	Güney Avrupa	Doğu Avrupa	Diğer
Ajaccio, Korsika Amsterdam, Hollanda Belfast, Kuzey İrlanda Berlin, Almanya Bern, İsviçre Brüksel, Belçika Brüksel, Flamanya Cardiff, Galler Douglas, Man Adası Dublin, İrlanda Cardiff, Galler Cebelitarık, Cebelitarık Edinburg, İskoçya Londra, Birleşik Krallık Londra, İngiltere Lüksemburg, Lüksemburg Monako, Monako Namur, Valonya Paris, Fransa Saint Helier, Jersey St. Peter Port, Guernsey Vaduz, Lihtenştayn Viyana, Avusturya	Kopenhag, Danimarka Helsinki, Finlandiya Longyearbyen, Svalbard Olonkinbyen, Jan Mayen Mariehamn, Åland Oslo, Norveç Reykjavik, İzlanda Riga, Letonya Stokholm, İsveç Tallinn, Estonya Tórshavn, Faroe Adaları Vilnius, Litvanya	Andorra la Vella, Andorra Ankara, Türkiye Aosta, Aosta Vadisi Atina, Yunanistan Banya Luka, Sırp Cumhuriyeti Barselona, Katalonya Belgrad, Sırbistan Cagliari, Sardinya Cebelitarık, Cebelitarık Episkopi Cantonment, Ağrotur ve Dikelya ¹ Karyes, Aynoroz Lefkoşa, Kıbrıs Cumhuriyeti Lefkoşa, KKTC ^{1, 2} Lizbon, Portekiz Ljubljana, Slovenya Logroño, La Rioja Madrid, İspanya Madrid, Madrid Mérida, Ekstremadura Murcia, Murcia Novi Sad, Voyvodina Oviedo, Asturias Palermo, Sicilya Palma de Mallorca, Balear Adaları Pamplona, Navarra Podgorica, Karadağ Ponta Delgada, Azorlar Priştine, Kosova ¹ Roma, İtalya San Marino, San Marino Santander, Kantabria Santiago de Compostela, Galiçya Saraybosna, Bosna-Hersek Saraybosna, Bosna-Hersek Federasyonu Sevilla, Endülüs Tiran, Arnavutluk Toledo, Kastilya-La Mancha Trento, Trentino-Alto Adige Trieste, Friuli-Venezia Giulia Üsküp, Makedonya Valensiya, Valensiya Valladolid, Kastilya ve Leon Valletta, Malta Vatikan, Vatikan Vitoria-Gasteiz, Bask Bölgesi Zagreb, Hırvatistan Zaragoza, Aragona	Astana, Kazakistan ² Bakü, Azerbaycan ² Batum, Acara ² Bratislava, Slovakya Budapeşte, Macaristan Bükreş, Romanya Çerkessk, Karaçay-Çerkesya Elista, Kalmıkya Erivan, Ermenistan ² Grozni, Çeçenistan Hankendi, Dağlık Karabağ ^{1, 2} İjevsk, Udmurtya Kazan, Tataristan Kişinev, Moldova Kiev, Ukrayna Komrat, Gagavuzya Mahaçkale, Dağıstan Magas, İnguşya Maykop, Adıge Cumhuriyeti Minsk, Belarus Moskova, Rusya Nahçivan, Nahçıvan ² Nalçik, Kabardino-Balkar Naryan-Mar, Nenets Özerk Okrugu Petrozavodsk, Karelya Prag, Çek Cumhuriyeti Saransk, Mordovya Sıktıvkar, Komi Cumhuriyeti Simferopol, Kırım Sohum, Abhazya¹ Sofya, Bulgaristan Şupaşkar, Çuvaşistan Tiflis, Gürcistan ² Tiraspol, Transdinyester ¹ Tshinvali, Güney Osetya ^{1, 2} Ufa, Başkurdistan Yoşkar-Ola, Mari El Varşova, Polonya Vladikavkaz, Kuzey Osetya-Alanya	Nuuk, Grönland ⁴ Tel Aviv, İsrail ⁴ (fiilen Kudüs)

Bağımlı ve özerk bölgelerin başkentleri eğik yazılmıştır · ¹ BM tarafından tanınmayan devlet · ² Kısmen veya kültürel olarak Avrupa'da · ⁴ Avrupa'ya entegre olan devlet.

Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler

Egemen devletler	Arnavutluk Bosna-Hersek Cezayir Fas Fransa Hırvatistan İspanya İsrail İtalya Karadağ Kıbrıs Mısır Lübnan Libya Malta Monako Slovenya Suriye Tunus Türkiye Yunanistan

Sınırlı tanınan devletler	Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Filistin

Bağımlı bölgeler	Ağrotur ve Dikelya (BK) Cebelitarık (BK)

İngiliz Milletler Topluluğu

Bağımsız devletler

Antigua ve Barbuda · Avustralya · Bahamalar · Bangladeş · Barbados · Belize · Birleşik Krallık · Botsvana · Brunei · Dominika · Gana · Grenada · Guyana · Güney Afrika · Hindistan · Jamaika · Kamerun · Kanada · Kenya · Kıbrıs · Kiribati · Lesotho · Malavi · Malezya · Malta · Mauritius · Mozambik · Namibya · Nauru · Nijerya · Pakistan · Papua Yeni Gine · St. Kitts ve Nevis · St. Lucia · St. Vincent ve Grenadinler · Samoa · Seyşeller · Sierra Leone · Singapur · Solomon Adaları · Sri Lanka · Svaziland · Tanzanya · Tonga · Trinidad ve Tobago · Tuvalu · Uganda · Vanuatu · Yeni Zelanda · Zambiya

Bağımlı bölgeler

Avustralya	Ashmore ve Cartier Adaları · Avustralya Antarktika Bölgesi · Christmas Adası · Cocos Adaları · Heard Adası ve McDonald Adaları · Mercan Denizi Adaları · Norfolk Adası

Birleşik Krallık	Ağrotur ve Dikelya · Anguilla · Bermuda · Cayman Adaları · Cebelitarık · Falkland Adaları · Guernsey · Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları · Britanya Antarktika Toprakları · Britanya Hint Okyanusu Toprakları · Britanya Virjin Adaları · Jersey · Man Adası · Montserrat · Pitcairn Adaları · St. Helena (Ascension Adası ve Tristan da Cunha dahil) · Turks ve Caicos Adaları

Yeni Zelanda	Cook Adaları · Niue · Ross Bölgesi · Tokelau

Birleşik Krallık'ın en üst düzey idari birimleri

Ülkeler	İngiltere İskoçya Galler Kuzey İrlanda

Denizaşırı topraklar	Ağrotur ve Dikelya¹ Anguilla Bermuda Britanya Antarktika Toprakları² Cayman Adaları Cebelitarık Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları Britanya Antarktika Toprakları Britanya Hint Okyanusu Toprakları Britanya Virjin Adaları Montserrat Pitcairn Adaları Saint Helena Turks ve Caicos Adaları

Taç toprakları	Guernsey Jersey Man Adası

Eski koloniler	Bağımsızığını Birleşik Krallık'tan kazanan ülkeler listesi

¹ Egemen Üs Bölgesi. ² Antarktika Antlaşması'na bağlı olarak egemenliği tartışmalı.

Britanya İmparatorluğu'nun ve Birleşik Krallık'ın bağlı bölgeleri

Günümüzde bağlı bölge

Eski bölge

* Günümüzde İngiliz Milletler Topluluğu bölgesi

Günümüzde İngiliz Milletler Topluluğu üyesi

Avrupa

1708–1757 Minorka 1713'ten beri Cebelitarık 1763–1782 Minorka 1798–1802 Minorka 1800–1813 Malta (protektora) 1813–1964 Malta (sömürge) 1807–1890 Helgoland 1809–1864 İyonya Adaları 1878–1960 Kıbrıs 1921–1937 Özgür İrlanda Devleti

Kuzey Amerika

17. yüzyıl ve öncesi			18. yüzyıl	19. ve 20. yüzyıllar
	1579 New Albion 1583–1907 Newfoundland 1605–1979 *Saint Lucia 1607–1776 Virginia 1619'dan beri Bermuda 1620–1691 Plymouth 1623–1883 Saint Kitts *(Saint Kitts ve Nevis) 1624–1966 *Barbados 1625–1650 Saint Croix 1627–1979 *Saint Vincent ve Grenadinler 1628–1883 Nevis *(Saint Kitts ve Nevis) 1629–1691 Massachusetts Koyu 1632–1776 Maryland 1632'den beri Montserrat 1632–1860 Antigua *(Antigua ve Barbuda) 1636–1776 Connecticut 1636–1776 Rhode Island 1637–1662 New Haven	1643–1860 Bay Islands 1650'den beri Anguilla 1655–1850 Mosquito Kıyısı(protektora) 1655–1962 *Jamaica 1663–1712 Carolina 1664–1776 New York 1665–1674 ve 1702–1776 New Jersey 1666'dan beri Britanya Virjin Adaları 1670'ten beri Cayman Adaları 1670–1973 *Bahamalar 1670–1870 Rupert's Land 1671–1816 Leeward Adaları 1674–1702 Doğu Jersey 1674–1702 Batı Jersey 1680–1776 New Hampshire 1681–1776 Pennsylvania 1686–1689 New England 1691–1776 Massachusetts	1701–1776 Delaware 1712–1776 Kuzey Carolina 1712–1776 Güney Carolina 1713–1867 Yeni İskoçya 1733–1776 Georgia 1754–1820 Cape Breton Adası 1762–1974 *Grenada 1763–1978 Dominika 1763–1873 Prens Edward Adası 1763–1791 Quebec 1763–1783 Doğu Florida 1763–1783 West Florida 1784–1867 New Brunswick 1791–1841 Aşağı Kanada 1791–1841 Yukarı Kanada 1799'dan beri Turks ve Caicos Adaları	1818–1846 Columbia Bölgesi/Oregon Country¹ 1833–1960 Windward Adaları 1833–1960 Leeward Adaları 1841–1867 Kanada Eyaleti 1849–1866 Vancouver Adası 1853–1863 Kraliçe Charlotte Adaları 1858–1866 Britanya Kolumbiyası 1859–1870 Kuzeybatı Toprakları 1860–1981 *Britanya Antigua ve Barbudası 1862–1863 Stickine Bölgesi 1866–1871 Britanya Kolumbiyası 1867–1931 *Kanada Dominyonu² 1871–1964 Britanya Hondurası (*Belize) 1882–1983 *Saint Kitts ve Nevis 1889–1962 Trinidad ve Tobago 1907–1949 Newfoundland³ 1958–1962 Batı Hint Adaları Federasyonu

¹Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte hak iddiası mevcut.
²1931'de Kanada ve diğer İngiliz dominyonları, Westminster Statüsü aracılığıyla özyönetim kurdular.
³1934'te özerklik kazansa da 1949'da Kanada'ya katılana kadar hukuken dominyon olarak kaldı.

Güney Amerika

1631–1641 Providence Adası 1651–1667 Willoughbyland (Surinam) 1670–1688 Saint Andrew ve Providence Adaları⁴ 1831–1966 Britanya Guyanası (Guyana) 1833'ten beri Falkland Adaları⁵ 1908'den beri Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları⁵

⁴Günümüzde Kolombiya'nın departmanlarından biri. ⁵Nisan-Haziran 1982'deki Falkland Savaşı sırasında Arjantin tarafından işgal edildi.

Afrika

17. ve 18. yüzyıllar		19. yüzyıl		20. yüzyıl
	1658'den beri Saint Helena¹⁴ 1792–1961 Sierra Leone 1795–1803 Cape	1815'den beri Ascension Adası¹⁴ 1816'dan beri Tristan da Cunha¹⁴ 1806–1910 Cape 1807–1808 Madeira 1810–1968 Mauritius 1816–1965 Gambiya 1856–1910 Natal 1862–1906 Lagos 1868–1966 Basutoland (Lesotho) 1874–1957 Altın Sahili (Gana) 1882–1922 Mısır	1884–1900 Petrol Nehri/Nijer Koyu 1884–1966 Bechuanaland (Botsvana) 1884–1960 Britanya Somalisi 1887–1897 Zululand 1890–1962 Uganda 1890–1963 Zanzibar (Tanzanya) 1891–1964 Nyasaland (Malavi) 1891–1907 Orta Afrika 1893–1968 Svaziland 1895–1920 Doğu Afrika 1899–1956 İngiliz-Mısır Sudanı	1900–1914 Kuzey Nijerya 1900–1914 Güney Nijerya 1900–1910 Oranj Nehri Kolonisi 1900–1910 Transvaal Kolonisi 1903–1976 Seyşeller 1910–1931 Güney Afrika 1914–1960 Nijerya Kolonisi ve Protektorası (Nijerya) 1915–1931 Güneybatı Afrika (Namibya) 1919–1961 Britanya Kamerunu (Kamerun)⁶ 1920–1963 Kenya 1922–1961 Tanganika (Tanzanya)⁶ 1923–1965 Güney Rodezya (Zimbabve)⁷ 1924–1964 Kuzey Rodezya (Zambiya) 1979–1980 Güney Rodezya (Zimbabve)⁷

⁶Manda.
⁷Güney Rodezya 1965 yılında tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti (Rodezya olarak) ve 1979'daki Lancaster House Anlaşmasına dek tanınmadı. Zimbabve, 1980'deki bağımsızlık ilanından 2003'teki ayrılışına dek İngiliz Milletler Topluluğu üyesiydi.

Asya

17. ve 18. yüzyıllar		19. yüzyıl		20. yüzyıl
	1685–1824 Bencoolen 1702–1705 Pulo Condore 1757–1947 Bengal (Batı Bengal [Hindistan] ve Bangladeş) 1762–1764 Manila ve Cavite 1781-1784 Padang (Endonezya) 1786–1946 Penang (Malezya) 1795–1948 Seylan (Sri Lanka) 1795-1819 Padang (Endonezya) 1796–1965 Maldivler	1812–1824 Banka (Sumatra) ve Billiton (Sumatra) 1819–1826 Britanya Malezyası (Batı Malezya ve Singapur) 1826–1946 Boğazlar Yerleşimleri (Malezya ve Singapur) 1839–1967 Aden Kolonisi 1839–1842 Afganistan 1841–1997 Hong Kong 1841–1946 Saravak Krallığı (Malezya) 1848–1946 Labuan (Malezya) 1858–1947 Britanya Hindistanı (Hindistan, Pakistan ve Bangladeş, Burma) 1874–1963 Britanya Borneosu (Doğu Malezya ve Brunei)	1879–1919 Afganistan (protektora) 1882–1963 Britanya Kuzey Borneosu (Malezya) 1885–1946 Federasyonlaşamamış Malay Devletleri 1888–1984 Brunei Sultanlığı 1891–1971 Maskat ve Umman 1892–1971 Ateşkes Devletleri 1895–1946 Malay Federe Devletleri 1898–1930 Veihai Garnizonu 1878–1960 Kıbrıs	1907–1949 Bhutan (protektora) 1918–1961 Kuveyt 1920–1932 Irak⁸ 1921–1946 Mavera-i Ürdün⁸ 1923–1948 Filistin⁸ 1945–1946 Güney Vietnam 1946–1963 Kuzey Borneo (Malezya) 1946–1963 Saravak (Malezya) 1946–1963 Singapur 1946–1948 Malay Birliği 1948–1957 Malay Federasyonu (Malezya) 1960'tan beri Ağrotur ve Dikelya (öncesinde Kıbrıs'ın parçasıydı) 1965'ten beri Britanya Hint Okyanusu Toprakları (öncesinde Mauritius ve Seyşellerin parçasıydı)

⁸Manda. Irak için kararlaştırılan manda yönetimi kurulmadı, İngiltere-Irak Antlaşması yürürlüğe girdi.

Okyanusya

18. ve 19. yüzyıllar			20. yüzyıl
	1788–1901 Yeni Güney Galler 1803–1901 Van Diemen's Land/Tazmanya 1807–1863 Auckland Adaları⁹ 1824–1980 Yeni Hebridler (Vanuatu) 1824–1901 Queensland 1829–1901 Swan River Kolonisi/Batı Avustralya 1836–1901 Güney Avustralya 1838'den beri Pitcairn Adaları	1841–1907 Yeni Zelanda Kolonisi 1851–1901 Victoria 1874–1970 Fiji¹⁰ 1877–1976 Britanya Batı Pasifik Bölgeleri 1884–1949 Papua Bölgesi 1888–1901 Rarotonga Krallığı/Cook Adaları Federasyonu⁹ 1889–1948 Birlik Adaları (Tokelau)⁹ 1892–1979 Gilbert ve Ellice Adaları¹¹ 1893–1978 Britanya Solomon Adaları¹²	1900–1970 Tonga (korunan devlet) 1900–1974 Niue⁹ 1901–1942 *İngiliz Milletler Topluluğu üyesi Avustralya 1907–1953 *Yeni Zelanda Dominyonu 1919–1942 ve 1945–1968 Nauru 1919–1949 Yeni Gine Bölgesi 1949–1975 Papua Yeni Gine Bölgesi¹³

⁹Günümüzde *Yeni Zelanda Bölgesi'nin bir parçası.
¹⁰Üyeliği askıya alındı.
¹¹Günümüzde Kiribati ve *Tuvalu.
¹²Günümüzde *Solomon Adaları.
¹³Günümüzde *Papua Yeni Gine.

Antarktika ve Güney Atlantik

1658'den beri Saint Helena¹⁴ 1815'ten beri Ascension Adası¹⁴ 1816'dan beri Tristan da Cunha¹⁴ 1908'den beri Britanya Antarktik Bölgesi 1841–1933 Avustralya Antarktik Bölgesi (Avustralya'ya bağlandı) 1841–1947 Ross Bölgesi (Yeni Zelanda Bölgesi'ne bağlandı)

¹⁴2009'dan bu yana Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha bölgesinin bir parçası olan Ascension Adası (1922-) ve Tristan da Cunha (1938-) daha öncesinde Saint Helena bölgesine bağlı birer sömürgeydiler.

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/12/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.