Madrid
| Madrid | |||
| — Belediye — | |||
 Madrid |
|||
|
|||
| Slogan: "Fui sobre agua edificada, mis muros de fuego son. Esta es mi insignia y blasón" (On water I was built, my walls are made of fire. This is my ensign and escutcheon) [1][2] | |||
 |
|||
  Madrid Madrid'in İspanya'daki konumu |
|||
| Koordinatlar: 40°23′K 3°43′B / 40.383°K 3.717°B | |||
| Ülke |  İspanya |
||
|---|---|---|---|
| Kuruluş | 9. yüzyıl | ||
| İdari birimler | 21 semt
|
||
| Yönetim | |||
| - Yönetici | Ana Botella (PP) | ||
| Yüzölçümü | |||
| - Kent | 10,506 km2 (4,1 mi2) | ||
| - Land | 607 km2 (234,4 sq mi) | ||
| Rakım | 667 m (2.188 ft) | ||
| Nüfus (2008) | |||
| - Kent | 3.213.271 | ||
| - Yoğunluk | 5,293,69/km² (13,7/sq mi) | ||
| - Metropol | 7.061.748 | ||
| Zaman dilimi | CET (+1) | ||
| - Yaz (YSU) | CEST (+2) | ||
| Posta kodu | 28001-28080 | ||
| Alan kodu | 34 (İspanya) + 91 (Madrid) | ||
| İnternet sitesi: www.munimadrid.es (İspanyolca) www.munimadrid.es (İngilizce) | |||
Madrid, (/maˈð̞ɾið̞/) İspanya'nın başkenti[3] ve Madrid bölgesinin yönetim merkezi. İber Yarımadası'nın orta kesiminde yer alır. Madrid İstanbul, Londra, Berlin ve Paris'ten sonra Avrupa'nın en en kalabalık beşinci şehridir.[4]
Coğrafya
_04.jpg)
Zengin tarihi mirasının yanı sıra canlı bir kültür ve sanat merkezi olarak da önem taşır. Gelişmesi ve ülke ekonomisinde ağırlıklı bir rol kazanması yakın tarihlere rastlar. Metropolitan alanın yüzölçümü 1.020 km² olup nüfusu 4 milyonu aşkındır.
Avrupa'nın en yüksek başkentlerinden biri olan Madrid, Orta Plato'nun dalgalı bir platosunda 635 m yükseklikte yer alır. Yüksek konumu ve hava kütlelerinin etkisine açık olması sebebiyle ani sıcaklık değişiklikleri sık görülür. Yaz ayları boğucu olup sıcaklık bazen 38 °C'ye kadar ulaşır. Yıllık ortalama sıcaklık 2°-24 °C arasında değişir.
Madrid'in idari hizmetleri, bankacılık ve sigortacılığa dayanan ekonomisine, ulaşım ağının merkezi olması ve turizmden kaynaklanan gelirler de önemli katkıda bulunur. II. Dünya Savaşı'ndan sonra sanayi gelişmiş, imalat sektörünün de ağırlığı artmıştır. Başlıca sanayi mamulleri arasında, demiryolu gereçleri ve traktör yapımı, dönüştürme metalurjisi, elektrikli gereçler yapımı, besin sanayii, tekstil, kimya, plastik maddeleri işleme, optik eşya, otomobil ve kamyon motoru yer alır.
Tarih
_09.jpg)
Manzanares Irmağı'na bakan kayalık bir çıkıntı üzerinde kurulu Alhazar'ın çevresinde gelişen şehirden 932 tarihli kayıtlarda Arapça "su kanalı" anlamına gelen Macerit adıyla bahsedilir. 1083 yılında şehir Müslümanlar'dan Kastilya Krallığı'na geçti. Alhazar'ın 1466'daki depremde yıkılmasından sonra inşa edilen ortaçağ kraliyet sarayı, şehrin gelişmesine yeni bir hız kazandırdı. 1561'de Kral Hıristiyan II. Felipe İspanya'nın merkezinde olduğu için şehri başkent yapmayı uygun buldu. 1759-1788 arasındaki III. Carlos döneminde geniş cadde ve meydanların açılmasıyla planlı bir gelişme başladı. Napolyon Savaşları (1800-1815) sırasında Fransız işgali altına giren Madrid, Joseph Bonaparte'in tahta geçmesinden sonra başlayan millî ayaklanmada öncü bir rol oynadı. On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında şehre modern bir görünüm kazandıran planlı bir yapılaşma başladı. İspanya İç Savaşı (1936-1939) sırasında ağır bombardımanlara maruz kalan Madrid büyük bir yıkıma uğradı. Ancak bundan sonra geniş çaplı bir onarım dönemi başladı. Şehrin gelişmesi zamanla çevredeki banliyöleri de içine aldı. 1960'lardaki değişimlerde tarihi mirasa ağır darbeler indirilmekle beraber, sonraki yıllarda tarihi yapıları koruma tedbirleri alındı.
Kardeş ve "partner" şehirleri
Madrid'in toplam 24 tane kardeş şehri var; bunlar aşağıda listelenmektedir.[5] Ayrıca Fransa'nın Paris şehri ile özel "partner" statüsünü paylaşmaktadır.
-
Ankara, Türkiye -
Pekin, Çin Halk Cumhuriyeti -
Belgrad, Sırbistan -
Berlin, Almanya -
Bordeaux, Fransa -
Bogota, Kolombiya -
.svg.png)
Brüksel, Belçika -
Karakas, Venezuela -
Havana, Küba -
Lizbon, Portekiz -
Managua, Nikaragua -
Mexico, Meksika -
New York, Amerika Birleşik Devletleri -
Nouakchott, Moritanya -
Panama, Panama - Paris, Fransa
-
Quito, Ekvador -
Rabat, Fas -
San José, Kosta Rika -
Santo Domingo, Dominik Cumhuriyeti -
Tegucigalpa, Honduras -
Trablus, Libya -
Varşova, Polonya
Kaynakça
- ↑ "Los fuegos que conmocionaron Madrid" (spanish). 20minutos.es. 2006-09-06. http://www.20minutos.es/noticia/149137/0/cronologia/incendios/madrid/. Erişim tarihi: 2009-01-15. (İspanyolca)
- ↑ D. Ramón de Mesonero Romanos (1881). "El antiguo Madrid : paseos históricos-anedócticos por las calles y casas de esta villa". http://www.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/12253853120148273432435/p0000002.htm. Erişim tarihi: 2009-01-15. (İspanyolca)
- ↑ "Madrid". 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160224151608/http://www.ine.es. Erişim tarihi: 2009-01-15.
- ↑ "Madrid". Indiana.edu. July 10, 2006. http://www.indiana.edu/~overseas/flyers/mad_ies.html. Erişim tarihi: 2009-01-13.
- ↑ "Mapa Mundi de las ciudades hermanadas". Ayuntamiento de Madrid. http://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.dbd5147a4ba1b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=4e84399a03003110VgnVCM2000000c205a0aRCRD&vgnextchannel=4e98823d3a37a010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextfmt=especial1&idContenido=1da69a4192b5b010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Madrid ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikigezgin'de Madrid gezi rehberi (İngilizce)
| ||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg.png){kind=small}
