Glasgow

Glasgow Glaschu Glesca, Glesga
City of Glasgow
Glasgow görüntüsü
Arma
Glasgow'un İskoçya içerisindeki konumu
Ülke	Birleşik Krallık
Birleşik Krallık Ülkeleri	İskoçya
İl	Glasgow Şehir Merkezi
Yüzölçümü
- Kent	175 km^2 (67,6 mi^2)
Nüfus
- Kent	1.749.154
- Şehir	580.700
Zaman dilimi	GMT (+0)
İnternet sitesi: http://www.glasgow.gov.uk/

Glasgow İskoçya'nin en büyük şehri. Şehir "Batı Merkezi İskoçya" alçak rakımlı arazilerinde Cylde Nehri kıyılarında bu nehrin İrlanda Denizi'ne açılan halici üzerinde konumlanmıştır.

Şehir sınırları içinde nüfusu (2015 tahmini ile) 599,650 kişi olup ^[1] Birleşik Krallık'ta (Londra ve Birmingham'dan sonra) nüfus itibariyle üçüncü büyük şehri. Varoşları ile birlikte şehirleşemiş arazilerden oluşan Büyük Glasgow'nun nüfusu (2007 Nüfus tahminine göre) 1,750,000 kişi idi.^[2] Şehir Victoria devrinde Britanya İmparatorluğu'nun ikinci şehri olarak bilinirdi. Şehrin nüfusu 19. yüzyılin sonlarında ve 20. yüzyıl basında 1 milyonun üzerine çıkmıştır. O yıllarda Londra ve Paris'in ardından Avrupa'da bu yoğunlukta nüfusa sahip üçüncü şehirdi. 2001 sayımlarına göre Glasgow'un nüfusu 629.501'dir.

Glasgow kuruluşunda bir küçük kırsal yerleşke idi. Ortaçağlarda 10. ve 11. yüzyıllarda bu yerleşkenin Katolik psikoposu olan John Capellanus ile İskoçya Kralı olan İ. David çabaları ile Glasgow Piskoposları için Piskoposluk erkezi ve "Kraliyet Şehri (Royal Burgh)" statüsü kazandı. 15. yüzyılda Glasgow Üniversitesi kurulması bu şehri bir akademik merkez ve üniversite öğrencisi şehri haline geçirdi. 18. yüzyılda Glasgow Üniversitesi ve Glaasgow şehri İskoçya'da ortaya çıkan İskoç Aydınlanması adı verilen gelişmeye büyük katkı yapmışlardır. Bu entelektüel gelişmede Glasgow'daki İskoç aydınları Aydınlanma Çağı’nin hümanist ve rasyonel bakış açısını, insan aklının temel önemini mantık yoluyla desteklenemeyen bütün otoritelerin reddiyle birlikte, ileri sürmüşlerdir. 18. yüzyılda Glasgow limanı Büyük Britanya'nın Kuzey Amerika kolonileri ve Karayıplerdeki "Britanya Batı Hind Adaları" kolonileri ile Atlantik Okyanusu üzerinden yapılan karşılıklı ticaret ilişkilerinin ana merkezlerinden başta geleni olmuştur.

Büyük Britanya'da Sanayi Devrimi'nin başlaması ile Glasgow'un yakınındaki bölgenin nüfusu ve ekonomisi gayet hızla atılış görterdi ve b=ü şehir ve bölge dünyanın en önemli tekstil , mühendislik ve kimya enduşturi merkzi haline geç=it. Özellikle bu şehirede bulunan gemi tasarımcılık ve gemi yapımcılık sektörleri gayet yeni ve değişik deniz gemileri tasarlayıp, yapaip ve işletmesi üzerinde gelişmlerer kaydettiler.

Kraliçe Viktoriya'nın 19. yüzyılın yaklaşık son %70indeki (1837-1901) kraliçelik döneminde ve 20. yüzyılın başındaki yaklaşık 1901 - 1918 yıllarınki Kral VII. Edward döneminde Glasgow "Britanya İmparatorluğu'nun İkinci Şehri" niteliğin ve ( hatta bazı itirazlara rağmen) "Birleşik Krallık'ın ikinci şehri" öldüğü kabul edilmişti.^[3][4][5]

19.yüzyıllın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Glasgow'=un şehir nüfusu buume gösterdi ve 1939'da nüfus 1,128,473 kiis ile zirve noktasına yetişti.^[6] 1960'li yıllarda Glasgow Şehir Meclisi eskiden kalma ve modern nüfusa i=gayet kötü standarda ikematgah sağlayan aparrtıman ve evleri yıkıp yeni modern apartıman ve evler yarparak ve bunları belli gereksinim kriterlerini sağlayanlar kira ile vermek üzere büyük bir yeni soayal ikametgahalr kampanyasını başlattı. ÜYeniden yapılan modern sosyal ikematgahlar için kurulma mevkileri şehrin ortasında dağıl şehirnni yakınlaraindn ama dışında yeni kurulan ""Yeni Şehirler"'da sağlandı. Bu yeni kurulan "Yeni Şehirler" Glasgow şehir belediye sınırlarai dışanda idiler. Bu şehir sinrli8rlarai dışından kalan "Yeni Şehirler" ve şehir içinde yıkılan eski binalar yerine modern ama dah az nüfus yoğumnluğu gösteren ikemeatgahlar kurulması ve en son etken olarak şehir sınırlarının değiştirilip şehir arzızının küçültülmesi günümüzde Glasgow şehri nüfusunun görülebilir şekilde azalmış olmsina yol açtı. Modern 2015 tahmini ile Glasgow şehir sınırları içind yaşıyan nüfus 599,650 kişiye düşmuştur. Diğer tarftan aynı etkenlerle şehirin komşu varoşları ile şehirleşmiş kırsal komuş bölgelerden oluşan "Büyük Glasgow"'da nüfus 2.3 milyon kişi olmuştur ve bu "Büyük Glasgow" nüfusu İskoçya'nın tüm nüfusunun %41'nini ihtiva etmektedir.^[7]

Tarihçe

Kurulup gelismesi

Galsgow Burgh yerleskesini kuran Glasgow Piskoposu Jocelin'in yuksuk muhuru

Sanayilesme

Shipping on the Clyde, Atkinson Grimshaw, 1881.

Sehir isminin asli

Eğitim

Glasgow Üniversitesi ingilizce konuşan ülkelerde en eski dördüncü ve Dünyadaki en iyi 100 üniversiteden birisidir

Glasgow şehir merkezine 16 kilometre uzaklıkta olan 4 üniversitesiyle, yüksek ve akademik araştırmaların merkezinde büyük bir şehirdir:

• Glasgow Üniversitesi
• Strathclyde Üniversitesi
• Glasgow Kaledonyan Üniversitesi
• Batı İskoçya Üniversitesi

Kardeş şehirler

Glasgow şehrinin şu resmî kardeş şehir anlaşmaları vardır^[8]:

• Marsilya, Fransa
• Havana, Küba
• Torino, İtalya
• Nuremberg, Almanya
• Dalian, Çin
• Lahore, Pakistan
• Rostov-na-Donu, Rusya
• Bethlehem, Filistin

Resimler

Glasgow

Lighthouse Tower binasından Glasgow şehir merkezi panoraması

Glagow Merkez Garı

• 
  Glasgow Şehir Hükümet konağı
• 
  Glasgow çarşısı Buchanan Street
• 
  Tolbooth Saat Kulesi
• 
  Clyde Arc Köprüsü
• 
  Kelvingrove Sanat Müzesi
• 
  Glasgow Bilim Merkezi
• 
  Mitchell Kütüphanesi - Kamu referans kütüphanesi
• 
  Glasgow Kraliyet Konser Salonu
• 
  Glasgow Katedrali (St Mungo)
• 
  BBC İskoçya merkezi
• 
  Clyde Kapalı Salonu, takma adı "Armadıllo"
• 
  Clyde Nehri kıyısındaki eski gemi tersanelerinde Clyde Kapalı Salonu ve diğer yenileştirme yatırımları sonuçları
• 
  Glasgow Modern Güzel Sanatlar Müzesi
• 
  Glasgow Güzel Sanatlar Okulu. Mimar: Rennie Mackintosh
• 
  Herald Building binası Mimar: Rennie Mackintosh

Hampden Park Stadı - İskoçya milli takımı stadı

Glasgow Rangers F.C. İbrox Stadı

Kaynakça

1. "Glasgow City Council Area - Demographic Factsheet" ((İngilizce)). National Records of Scotland. 20 Nisan 2015. 
2. "Key Statistics for Settlements and Localıties Scotland" ((İngilizce)). General Register Office for Scotland. 
3. "Victorian Glasgow" ((İngilizce)). BBC History. 
4. "About Glasgow: The Second Cıty of the Empire — the 19th century". Glasgow City Council. 2 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/20070402171109/http://www.glasgow.gov.uk:80/en/AboutGlasgow/History/The+Second+City.htm. 
5. Fraser Nisan, W. H.. "Second Cıty of The Empire: 1830s to 1914" ((İngilizce)). University of Glasgow. 
6. "Factsheet 4: Popülation" (PDF). Glasgow City Council. 3 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/20070703130648/http://www.glasgow.gov.uk/NR/rdonlyres/E3BE21DA-4D84-4CC4-9C02-2E526FDD9169/0/4population.pdf. 
7. "Minister backs SPT on White Paper" ((İngilizce)). İnterchange İssue 7. Strathclyde Partnership for Transport. Eylül 2004. 13 June 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20070613072504/http://www.spt.co.uk/Publications/interchange/issue07.html. 

Dış bağlantılar

• Açık Dizin Projesi'nde Glasgow Şehri için enformasyon sitesi kategorisi (İngilizce)
• Vikigezgin'de Glasgow gezi rehberi (İngilizce)
• Glasgow için online kilavuzu (İngilizce)