Amsterdam
Koordinatlar: 52°22′23″K 4°53′32″D / 52.37306°K 4.89222°D
<tr class_"mergedrow">
| Amsterdam | |||
| — Şehir ve Belediye — | |||
 Amsterdam'dan görüntüler montajı |
|||
|
|||
| Takma ad: Mokum, Kuzeyin Venedik'i | |||
| Slogan: Heldhaftig,Vastberaden,Barmhartig | |||
 |
|||
  Amsterdam Amsterdam'ın Hollanda'daki konumu |
|||
| Koordinatlar: 52°22′23″K 4°53′32″D / 52.37306°K 4.89222°D | |||
| Ülke |  Hollanda |
||
|---|---|---|---|
| İl | Kuzey Hollanda | ||
| Belediye | Amsterdam | ||
| İdari birimler | 8 semt
|
||
| Yönetim | |||
| - Belediye Başkanı | Eberhard van der Laan (PvdA) | ||
| Yüzölçümü | |||
| - Kent | 84 km2 (32,4 mi2) | ||
| Rakım | 2 m (7 ft) | ||
| Nüfus (2010) | |||
| - Kent | 1,468,122 | ||
| - Yoğunluk | 4,484/km² (11,6/sq mi) | ||
| - Şehir | 797,896 | ||
| - Metropol | 6,659,300 | ||
| Zaman dilimi | OAZD (+1) | ||
| - Yaz (YSU) | OAZD (+2) | ||
| Alan kodu | 020 | ||
| Plaka kodu | G, GZ, GX | ||
| İnternet sitesi: www.amsterdam.nl | |||
| Amsterdam'ın Singelgracht İçindeki Onyedinci Yüzyıl Yapımı Kanallar ile Çevrilmiş Bölgesi* | |
|---|---|
| UNESCO Dünya Mirası | |
 | |
| Havadan Amsterdam'ın Kanallarla Çevrilmiş Bölgeleri | |
| Ülke | Hollanda |
| Tür | Kültür |
| Kriter | i , ii , iv |
| Referans | 1349 |
| Bölge** | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Koordinatlar | 52°21′54″K 4°53′16″D / 52.365°K 4.88778°D |
| Tescil bilgisi | |
| Tescil | 2010 (34. Oturum) |
| * Dünya Mirası resmî listesi. ** UNESCO resmî sınıflandırması. | |
Amsterdam, Hollanda'nın başkentidir. Ancak ülke hükümetin ve meclisin bulunduğu Lahey'den yönetilir.
12. yüzyılda Amstel ırmağının kıyısında bir balıkçı köyü olarak kurulan Amsterdam, bugün Hollanda'nın kişi sayısı bakımından en büyük, kültürel ve parasal yönden de en önemli kentidir. Kentte 2005 sayımına göre 742.209 kişi yaşasa da, bu sayı çevresiyle birlikte 1,5 milyonu bulur.
Adı, ilk kurulduğu zamanlarda Amstel ırmağının üzerine kurulan su bendi ("dam") olan Amstelredamme'ın zamanla Amsterdam olmasından gelir.
Özellikle, Amsterdam'da bulunan Dam Meydanı çok ünlüdür ve dünyanın birçok yerinden ziyaretçi akınına uğramaktadır.
Amsterdam, çoğunlukla 17. yüzyıldan kalma yapılarıyla, Avrupa'daki en köklü kent dokularından birini barındırır. Kentin eski bölümü iç içe geçmiş ay biçimindeki kanallardan oluşur. Bu kanalların iki yakasındaki tarihî evlerin bir bölümü bugün ev, geri kalanı ise, kamu ya da özel işyeri olarak kullanılır.
Hollanda'nın birçok yerinde olduğu gibi, Amsterdam'da da kanallar bataklık olan bölgede öncelikle suları denetim altına almak için kazılmıştır. Bunun yanı sıra savunma ile ulaşım için de kullanılmıştır. Bazı kanalların üzerinde tekne evler bulunur. Bunlar genellikle eski tekneler ya da baştan ev olarak tasarlanmış teknelerdir. İlk olarak 60'lı 70'li yıllardaki konut sıkıntısının sonucu olarak ortaya çıkan tekne evler, bugünlerde yalnızca zorunluluktan değil, daha çok bir yaşam tarzı yeğlemesi olarak öne çıkmaktadır.
Tanınmış Concertgebouw ('konser yapısı') senfoni orkestrası ('Concertgebouworkest') Amsterdam'da bulunur.
Turizm
Amsterdam, en çok ziyaret edilen 5. merkezdir. Yıllık 4.2 milyon turist ülke dışından Amsterdam'a gelir. 17'si 5 yıldızlı olmak üzere 350 otel ile toplamda 45 bin yatak kapasitesi bulunmaktadır.
Şehirde birçok müze bulunmaktadır. Bunların en önemlileri Rjiksmuseum diğeri ise Van Gogh Museum'dur. Bunların dışında, Amsterdams Historisch Museum, Rembrandthuis, Anne Frank Huis, Hermitage, Tropenmuseum, Verzetmuseum Stedelijk Museum'u sayabiliriz.
Genelevlerin olduğu "Kırmızı Işıklar" bölgesi ("Red Light District") ile daha çok tütünle karıştırılarak ya da karıştırılmadan içilen esrarın, Space Cake (esrarlı kurabiye) ve mantarların(magic mushroom) satıldığı "kahvehane"ler ("Coffeeshop") kente gelenlerin ilgisini çeken yerler arasındadır.
Müzik
- Bimhuis
- Concertgebouw
- Muziekgebouw aan 't IJ
Ulaşım
Amsterdam bisiklet dostu bir şehirdir. Şehirde bisiklet yolları ve bisiklet park alanlarıyla "bisiklet kültürü"nün geliştiği bir merkezdir.
Şehirde 1 milyonu bisiklet bulunduğu tahmin edilmektedir. Ancak bisiklet hırsızlığı oldukça yaygındır. Bu yüzden bisiklet sahiplerinin büyük kilitlerle bisikletlerini hırsızlara karşı koruma eğilimi vardır. Şehir içinde araç kullanmak tercih edilmez. Çünkü park ücretleri oldukça yüksektir.
Ayrıca birçok cadde ve sokak araç trafiğine kapatılmıştır. Toplu taşıma otobüs ve tramvaylar ile sağlanır. Şehirde dört metro hattı bulunmaktadır, beşinci hat ise yapım halindedir (ancak kentin doğal dokusuna zarar vermemek için yapımı yavaş sürmektedir).
Kent kanalları artık çoğunlukla yük ya da yolcu ulaşımı için değil, tekne gezintileri için kullanılmaktadır. Amsterdam ana tren istasyonu'ndan ve kentin öteki bir iki yerinden kalkan 40-50 kişilik gezinti tekneleri ile kentin kanalları gezilir. Bunun dışında özel tekneler ve pedallı 4 kişilik tekneler ("su bisikletleri") de kanal gezileri için kullanılır.
Amsterdam yakınlarında bulunan Badhoevedorp Kavşağı, 1932'den bu yana Hollanda'da otoyolların ana merkezidir. Amsterdam Havalimanı(Amsterdam Airport Schiphol), Amsterdam Ana Tren İstasyonu'ndan (NS Amsterdam Centraal Station) trenle yaklaşık 15-20 dakika kadar uzaktadır. İsmi her ne kadar Amsterdam Havalimanı diye geçse de aslında Amsterdam sınırları içinde olmayıp Haarlemermeer Belediyesi sınırlarındadır.
Hollanda'nın bu en büyük havalimanı, Avrupa'da dördüncü, dünyada onuncu sıradadır. Yılda 44 milyon kişiyle dünyanın en kalabalık üçüncü havalimanıdır.
Üniversiteler
Amsterdam'da Amsterdam Üniversitesi (Universiteit van Amsterdam) ile Vrije Universiteit Amsterdam (Amsterdam Özgür Üniversitesi) adında iki üniversite vardır. Bunlar dışında üniversite olmayan, ancak bazıları lisans (B.Sc.) diploması veren birkaç yüksek okul da bulunur.
Kentin en büyük üniversitesi olan Amsterdam Üniversitesi 1632 yılında kurulmuş olup, Avrupa'nın değerli araştırma üniversitelerinden biridir. Amsterdam Özgür Üniversitesi ise 1880 yılında, sonradan başbakan olacak Abraham Kuyper'ce, tutucu-Protestan ( Kalvinci) yapıda kurulmuş olup, adını devlet ile kilise kurumlarından bağımsız olmasından alır.
Amsterdam'da üçüncü bir üniversite kurma çalışmaları başlamıştır. Kent ekonomisine daha da canlılık getirmesi, kenti uygulamalı bilimler konusunda yabancı kuruluşların yatırımları için daha da çekici yapması beklenen bu üniversitenin teknik bir üniversite olması düşünülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nin önemli üniversiteleri (MIT, Duke,Kolombiya ile Stanford) bu yeni üniversitenin kurulumunda yer almak istediklerini belirtmişlerdir.[1].
Görülmesi Gereken Yerler
- Van Gogh Müzesi: 200'den fazla resim, 500 çizim ve taslak, ayrıca Japon eseri yer almaktadır.
- Anne Frank Huis veya Anne Frank Museum: Anne Frank'ın doğum evi her yıl yaklaşık 1 milyon kişi tarafından ziyaret edilmektedir.
- Rijksmuseum (Devlet Müzesi) Amsterdam'ın en çarpıcı, önemli müzesidir. Birçok Rembrandt tablosunu barındırır. 1400- 1900'ler arası 5000 resim içermektedir.
- Rembrandthuis (Rembrandt Evi): Ressam Rembrandt 17.yy izleri taşıyan bu evde yaklaşık 20 yıl yaşamıştır.
- Jordaan: Amsterdam'ın bambaşka yüzüdür. Çiçekli balkonları ile kanal boyunca sıralanan binalar ve kanal kenarlarında keyifli kafelerde tüm gece boyunca oturulabilir. Bölge adeta kanal boyu evleri müzesi gibidir.
- De Wallen ya da Red Light District: Ünlü Kırmızı Işık Bölgesi şehrin tam merkezinde yer almaktadır.
- Stedelijk Museum CS: 1895 yılında açılmış müze modern sanat müzesidir.
- Madame Tussauds Müzesi
Özellikle Van Gogh ve Rijks müzeleri önünde oluşan uzun kuyruklardan dolayı biletlerin şehrin belirli bölgelerinde bulunan turist ofislerinden temin edilmesi zaman kaybının önüne geçmektedir.
Demografik yapısı
1300 yılında Amsterdam nüfusu bin kişiydi. 1400 yılında 3 bindi. 1675'ten sonra nüfus hızla artarak 206 bine ulaştı. 1850'lere kadar nüfusta çok büyük bir artış yaşanmadı. Şehrin 1850'deki nüfusu 224 bindi. Şehrin günümüzdeki nüfusu 742 bindir. Şehre 20. yüzyılda ilk toplu göç Endonezyadan geldi. Ardından Türkiye, Fas, İspanya, İtalya'dan işçiler 1960'larda göç etti. Surinam'ın 1975'te bağımsızlığını kazanmasıyla Surinam'dan bir göç dalgası yaşandı.
20. Yüzyılın sonlarına doğru özellikle müslüman azınlıklara karşı değişen politikalar, okullarda azınlık dillerinde verilen derslerin kaldırılması gibi kültürel baskılar Amsterdam kentinde de kendisini gösterdi. En büyük azınlık dilleri olan Türkçe ile Arapça dillerindeki TV kanalları temel Kablo TV paketlerinden kaldırıldı [2]. Seçimlerde adayların azınlık dillerinde kampanya yürütmeleri eleştirildi ve bazı durumlarda basılı yayınlar toplatıldı. Bu baskıları yapan ve sonradan Amsterdam belediye başkanı olan zamanın 'Uyum' Bakanı van der Laan kendi partisinin PvdA adayınca ikiyüzlülükle suçlandı [3].
Spor
Hollanda 1. Ligi Eredivisie'de yeralan AFC Ajax takımı Amsterdam kentinin en büyük futbol klübüdür. Takımın stadyumu olan Amsterdam ArenA şehrin güneydoğusu olan Bijlmer'da yer alır. Bunun yanında Amsterdam 1928 Yaz Olimpiyatları'na ev sahipliği yapmıştır. Olimpiyatlar için yapılmış olan Amsterdam Olimpiyat Stadyumu son yıllarda tamamen yenilenmiş olup spor müzesi olarak hizmet vermekte ve Amsterdam Maratonu gibi spor ve kültür etkinlikleri için kullanılmaktadır.
Kardeş Şehirler
Amsterdam Şehri'nin şu yabancı şehirlerle resmi kardeș șehir bağlantıları vardır: [4]
Resimler
Kentin "Jordan" bölgesindeki kanallar.JPG)
Rokin kanalı
Rembrandt'ın tablolarına konu olan Nieuwmarkt ("Yenipazar") alanındaki Waag adlı yapı
Amstel
Frans Koppelaar
Kentin simgelerinden; yeldeğirmenleri
Amsterdam
Hollanda'nın başkenti Amsterdam'da bulunan bir kanal yolu.
Amsterdam'ın görünüşü
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ http://www.parool.nl/parool/nl/224/BINNENLAND/article/detail/3461440/2013/06/19/Columbia-University-en-MIT-interesse-in-derde-Amsterdamse-universiteit.dhtml
- ↑ http://www.kabelraden.nl/nieuws/programmaraadnieuws/ni/12814/rotterdammers-willen-trt-terug/
- ↑ http://www.elsevier.nl/web/Nieuws/Nederland/258644/PvdAlijsttrekker-Van-der-Laan-ongekend-hypocriet.htm
- ↑ nrc handelsblad (2011). "nrc.nl – International – Features – Amsterdam redefines town twinning as aid". vorige.nrc.nl. http://vorige.nrc.nl/international/Features/article2321785.ece/Amsterdam_redefines_town-twinning_as_aid. Erişim tarihi: 02-07-2011.
Dış bağlantılar
- Amsterdam Şehir Belediyesi resmi websitesi (Flemenkce)
- Anne Frank Museum - Anne Frank Müzesi bilgi sitesi
- Van Gogh Museum - Van Gogh Müzesi bilgi sitesi
- Amsterdam.nl - Resmi yerel yönetim sitesi
- Türkçe Amsterdam Gezi Rehberi
- Rijk Museum - Rijk Müzesi bilgi sitesi
- I amsterdam - Ziyaretçi portalı
- Amsterdam Hakkında - Amsterdam bilgi sitesi
- Rembrandt Evi - Rembrandt Evi bilgi sitesi
| ||||||||
| ||||||||
.svg.png){kind=small}
| |||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg.png){kind=small}
