Brezilya

Koordinatlar: 15°45′G 47°57′B / 15.75°G 47.95°B / -15.75; -47.95

Brezilya Federal Cumhuriyeti
República Federativa do Brasil
Brezilya
Bayrak Arma
Slogan: Ordem e Progresso
"Düzen ve İlerlemek"
Marşı: Hino Nacional Brasileiro
BaşkentBrasília
15°45′G 47°57′B / 15.75°G 47.95°B / -15.75; -47.95
En büyük São Paulo
Resmî diller Portekizce
Etnik gruplar 47,73% Beyaz

43,13 % Kahverengi

7.61% Siyah

1.09% Asyalı

0.43% Kızılderili
Hükûmet Federal başkanlık cumhuriyeti
   Başkan Michel Temer
Kuruluşu
   İlan 7 Eylül 1822 
   Tanınması 29 Ağustos 1825 
   Cumhuriyet 15 Kasım 1889 
Yüzölçümü
   Total 8.515.767 km2 (5.)
3.287.597 mil2
   Su (%) 0.65
Nüfus
   2016 tahmini 206,440,850[1] (5.)
   Yoğunluk 23.8/km2 (190.)
62/mil2
GSYH (SAGP) 2016 tahmini
   Toplam $3.101 trilyon (7.)
   Kişi başına $15,048[2] (77.)
GSYİH (düşük) 2016 tahmini
   Toplam $1.534 trilyon (9.)
   Kişi başına $7,447[2] (69.)
Gini (2014) 51.5[3]
yüksek
İGE (2014)artış 0.755[4]
yüksek · 75.
Para birimi Real (R$) (BRL)
Zaman dilimi BRT (UTC−2 ila −5)
   Yaz (SU) BRST (UTC−2 ila −5)
Takvim gg/aa/yyyy (CE)
Trafik akışı sağ
Telefon kodu +55
Internet TLD .br

Brezilya (Portekizce: Brasil) ya da resmî adıyla Brezilya Federal Cumhuriyeti (Portekizce:  República Federativa do Brasil ), Güney Amerika'da yer alan, kıtanın en büyük ve en kalabalık ülkesidir. Uzun bir Atlas Okyanusu kıyısı vardır. Komşuları, güneyden kuzeye: Uruguay, Arjantin, Paraguay, Bolivya, Peru, Kolombiya, Venezuela, Guyana, Surinam, Fransız Guyanası'dır. (Ekvador ve Şili hariç tüm Güney Amerika ülkeleriyle komşudur.)

Brezilya Bayrağında renkler, ormanları ve madenleri değil eskiden görev yapmış Kraliyet ailelerini simgeler.

Tarihçe

21 Nisan 1500 tarihinde Portekizli bir gemici olan Pedro Alveras Cabral, Hindistan'a gittiği düşüncesiyle Güney Amerika'ya ayak bastı ve ülkeyi Portekiz kralı adına zaptettiğini ilan etti. 1530 yıllarında Martin Alfonso de Sousa liderliğindeki bir keşif gezisi esnasında, stratejik noktalar olan yerlere, Rio de Janerio ile bir yıl sonra da bugünkü Santos şehrinin banliyosü olan Sao Vicente şehirlerini kurdular.

Eski adı Bahia olan Salvador 1549'da kuruldu ve 1763'e kadar Brezilya'nın başkenti oldu.

Piratiningo şehri de 1532 yılında Sao Vicente yakınlarında yüksek bir bölgede kuruldu. Portekizlilerin İspanya hâkimiyetine girdiği 1580'den 1640 tarihine kadar Brezilya bir İspanya sömürgesi oldu. 1640'ta Portekizliler Brezilya'yı tekrar ele geçirdiler. Hükumet merkezi 1763'te Salvador'dan Rio de Janeiro'ya taşındı. Zira burası coğrafi ve stratejik bakımdan merkez olmaya daha uygundu.

1698 yılında Sao Paulo'da bol miktarda altın bulundu. Daha sonra iç kesimlere Amazon havzasına yapılan keşif gezileri sonucu altından başka madenler de bulundu. Bölgede çeşitli feodal gruplar ortaya çıktıysa da fazla yaşamayıp yeniden birlik sağlandı.

1572 yılında Brezilya'yı yönetim bakımından Salvador ve Rio de Janerio'dan ibaret olmak üzere ikiye ayıran sistem, 17. yüzyıl çeyreğine kadar devam etti. 16 ile 17. yüzyılda İspanyollar, İngilizler, Fransızlar ve Almanlar zaman zaman bu bölgeyi ele geçirmek istedilerse de muvaffak olamadılar. 1807'de Portekiz'in Napolyon Bonapart tarafından işgal edilmesi üzerine kral ailesi ve devletin bazı ileri gelenleri Brezilya'ya kaçtılar ve ertesi sene hükumet merkezini Rio de Janerio'da kurdular.

Kurtarıcı İsa heykeli, Rio de Janeiro. 7 Temmuz 2007 tarihinde Dünyanın Yeni Yedi Harikası'ndan biri olarak seçilmiştir.

Bu esnada Brezilya'nın nüfusu 2.500.000 olup bunun 400.000'i beyaz 1.300.000 siyahi ve 800.000'ini yerli halk teşkil ediyordu. Zenciler büyük şekerkamışı çiftliklerinde ve madenlerde çalıştırılmak üzere 1538 yılında Afrika'dan köle olarak getirilmişlerdi. 1819'da Napolyon'un Avrupa devletlerine yenilmesi üzerine Portekiz Kralı VI. João, oğlu Dom Pedro'yu, Brezilya Genel Valisi bırakarak Portekiz'e geri döndü.

Brezilya Ulusal Kongresi; Brasília, Brezilya'nın başkentidir. 1956-1960 yılları arasında inşâ edilmiştir. Şehir planlamacısı Lúcio Costa ile baş mimar Oscar Niemeyer'in öncülüğünde tasarlanmış ve ve 3,5 yıl gibi kısa bir sürede tamamlandıktan sonra Rio de Janeiro'dan sonra ülkenin yeni başkenti yapılmıştır.

1822'de Portekiz parlamentosu ilk koloni statüsüne geri dönmek isteyince, Brezilyalılar, Dom Pedro Jose Boni Facia de Andrada Silvan'ın liderliğinde bağımsızlık hareketlerini başlattılar ve 7 Eylül 1822'de bağımsızlıklarını ilan ettiler. Kurulan Brezilya İmparatorluğu 1824'te liberal bir anayasa kabul etti. Düzensiz savaşlardan sonra Portekizliler Brezilya'nın bağımsızlığını kabul etmek zorunda kaldılar. Brezilya İmparatorluğu 1889 yılına kadar sürmüştür.

Latin Amerika'da uzun süre krallıkla idare edilen tek ülke Brezilya idi. 1831 yılında Dom Pedro, oğlu İkinci Dom Pedro'ya tahtı terk etmek zorunda bırakıldı. İkinci Dom Pedro zamanında modern Brezilya'nın temelleri atıldı. 1888'de 800.000 köylüye hürriyet verildi. 1889'da kansız bir darbe ile krallık idaresi yıkılarak cumhuriyet idaresi kuruldu. 15 Kasım 1889'da yapılan askerî darbeyle İmparator II. Pedro iktidardan indirilip 1822'den beri monarşiyle yönetilen ülkede cumhuriyet ilan edildi ve darbenin lideri Manuel Deodoro da Fonseca ülkenin ilk cumhurbaşkanı oldu.[5] 1914'te siyasi birliği temin eden Brezilya, bütün dünya ülkeleri tarafından tanındı.

İklim

Amazon yağmur ormanları - Doğanın Yedi Harikası - Amazon Havzası'nın çoğunu kaplayan bir yağmur ormanıdır. Amazon ormanları dünyada kalan yağmur ormanlarının yarısından fazlasını oluşturur ve dünyanın en büyük ve en fazla türe sahip olan ormanıdır.

Brezilya'da tropik bir iklim mevcuttur. Yazlar doğu ve kuzey doğu bölgesinde sıcak,kışlar kıyıda 20 dereceye kadar ulaşabilir. Brezilya'nın dağlık arazisinde daha soğuktur. Güney'de nemli ve astropikal bir iklim vardır.

Ay 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Minimum Sıcaklık (°C) 23 23 22 21 19 18 17 18 18 19 20 22
Maksimum sıcaklık (°C) 29 29 28 27 25 24 24 24 24 25 26 28
Nem (%) 76 78 81 80 79 78 77 75 78 77 77 77
Yağmurlu günler 13 11 12 10 20 7 7 7 11 13 13 14

Brezilya Hakkında

Resmî dili Portekizce olan Brezilya’da başkan, milletvekilleri, senatörler, valiler, belediye başkanları, eyalet ve şehir meclisleri üyeleri dört senede bir yapılan seçimlerle belirlenir. 110 milyon seçmenin katıldığı 2002 yılı seçimlerinde tüm bölgelerde elektronik seçim sandıkları kullanılmıştır.

Son ekonomik göstergeler (2008)

São Paulo, ülkenin başlıca sanayi merkezlerinden biridir, Güney Amerika'nın en büyük kentidir.
Curitiba, Paraná başkenti, Brezilya beş zengin şehirlerinden biridir. Curitiba Botanik Bahçesi Güney Brezilya'nın gayri resmi sembolüdür.

Nüfusu 1 milyonun üzerinde on üç şehri olan Brezilya’nın en büyük şehirleri São Paulo (11 milyon) ve Rio de Janeiro’dur (6,6 milyon).

Itaipu barajı (Itaipu Hidroelektrik Santrali, Paraná) - Paraguay ve Brezilya hükümetleri tarafından ortaklaşa yaptırılan dünyanın en büyük hidroelektrik santrallerinden biri - Modern Dünyanın 7 Mühendislik Harikası.

Kişi başına gelirin 13.000 dolar olduğu nüfusunun %81’i Katolik, %18’i Protestan, %1’i ise Müslüman ve Musevidir. Katoliklerden 20 milyon kadarı aynı zamanda Afrika kökenli dinlerin ayinlerine de gitmektedirler.

Brezilya’da 8 senelik zorunlu eğitim devlet okulları tarafından ücretsiz bir şekilde sağlanmaktadır. Bunun yanında, yüksek öğrenim de dahil olmak üzere, devlet okullarının yanı sıra özel okullar da etkinlik göstermektedirler.

Beş kez Dünya şampiyonu olduğu futbolun yanı sıra voleybol, basketbol, tenis, yüzme, plaj voleybolu, sörf, otomobil yarışları ve yelkencilik Brezilya'nın Dünya çapında başarılar elde ettiği spor dallarıdır. Ayrıca Capoeira ve samba, özellikle ülkenin Afrika kökenli kültürünün, bütün dünyada dikkat çektiği folk etkinlikleridir. Dünya Futbolu'na önemli oyuncular katmıştır ve katmaktadır.

Eyaletler

Ayrıca bakınız

Kaynaklar

  1. "Brazil". IBGE population estimates.
  2. 1 2 "Brazil". International Monetary Fund (IMF). http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/weodata/weorept.aspx?sy=2015&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=54&pr1.y=7&c=223&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=. Erişim tarihi: 1 Nisan 2016.
  3. "GINI index (World Bank estimate)". World Bank. http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=BR. Erişim tarihi: 9 Kasım 2016.
  4. "2015 Human Development Report Summary". United Nations Development Programme. 2015. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf. Erişim tarihi: 14 Aralık 2015.
  5. Altındiş, Ceyla - NTV Tarih - Sayı 34 - Kasım 2011 - İstanbul 1308-7878
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/28/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.