Katar
Katar Devleti دولة قطر Devletü'l-Katar Katar |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Marşı: As Salam al Amiri | ||||||
Başkent ve | Doha 25°18′K 51°31′D / 25.3°K 51.517°D | |||||
Resmî diller | Arapça | |||||
Hükûmet | Üniter anayasal mutlak monarşi | |||||
• | Emir | Tamim bin Hamad es-Sani | ||||
• | Başbakan | Abdullah bin Nasir Al Sani | ||||
Kuruluşu | ||||||
• | Mevcut aile iktidara geldi | 18 Aralık 1878 |
||||
• | Birleşik Krallık ile özel anlaşmanın sona ermesi | 3 Eylül 1971 |
||||
Yüzölçümü | ||||||
• | Toplam | 11,586 km2 (164.) 4,473 mil2 |
||||
• | Su (%) | önemsiz miktar | ||||
Nüfus | ||||||
• | 30 Nisan 2014 sayımı | 2.155.446 | ||||
GSYH (SAGP) | 2009 tahmini | |||||
• | Toplam | 102,147 milyar $[1] | ||||
• | Kişi başına | 83.840 $[1] | ||||
GSYİH (düşük) | 2009 tahmini | |||||
• | Toplam | 83,910 milyar $[1] | ||||
• | Kişi başına | 68.871 $[1] | ||||
İGE (2007) | 0.910[2] Hata: Geçersiz İGE değeri |
|||||
Para birimi | Katar riyali (QAR) | |||||
Zaman dilimi | AST (UTC+3) | |||||
• | Yaz (SU) | (not observed) (UTC+3) | ||||
Trafik akışı | sağ | |||||
Telefon kodu | 974 | |||||
Internet TLD | .qa |
Katar resmî adıyla Katar Devleti[3] (Arapça: دولة قطر, Devletü'l-Katar), Arap Yarımadası'nın doğusunda bulunan bir Basra Körfezi ülkesi. Tek kara sınır komşusu Suudi Arabistan olup diğer tarafları Basra Körfezi ile çevrilidir. Kuzeybatısında Bahreyn, batı ve güneyinde Suudi Arabistan, doğusunda Birleşik Arap Emirlikleri ve kuzeyinde İran bulunur.
2,15 milyon nüfuslu Katar, artan petrol fiyatları ve sahip olduğu doğalgaz rezervleri sayesinde kişi başına düşen gelire göre dünyanın en zengin ülkesidir.[1] Katar, Orta doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi ekonomik olarak hızla gelişmektedir.
Tarih
Katar, uzun yıllar bölge aşiret beylerinin emri altında yönetilmiştir. Bölge genellikle göçebe kabilelerin yaşadığı yer olduğu için idaresinde de sık sık değişmeler meydana gelmiştir. 19. yüzyılda bölgenin idaresi bugünkü emir'in büyük dedesi olan Muhammed al Sani'ye geçmiştir.
Ülkede fiili Türk egemenliği ilk olarak 1852'de, daha sonra ve kesin olarak 1871'de Muhammed el-Sani'nin daveti üzerine başlamıştır. Katar'ın bugünkü başkenti Doha (Kal'atü't-Türk adı verilen kale) ve yine bugün ABD üssünün bulunduğu el-Obeid'e yerleşen Türk birlikleri 1913'e kadar kaldılar. Katar da Basra Vilayeti'nin Lahsa sancağına bağlı bir kaza (ilçe) oldu. Al-Sani ailesi de Osmanlı kaymakamları olarak görev yapmaya başlamışlardır. Osmanlı Devleti Katar üzerindeki haklarından 29 Temmuz 1913'te vazgeçti. Son Türk askeri Katar'dan Ağustos 1915'te çekildi. I. Dünya Savaşı'nın çıkmasının akabinde 3 Kasım 1916'da Katar İngiliz işgaline girdi. Katar, 3 Eylül 1971'de İngiliz hakimiyetinden ayrılarak resmen bağımsız bir devlet olmuştur.
Ekonomi
Petrol rezervlerinin keşfedilmesinden önce Katar ekonomisi balıkçılık ve inci avcılığına bağlıydı. Ama 1940'larda petrol rezervlerinin keşfiyle ülkenin tüm ekonomisi değişime uğradı. Bu değişim yüksek yaşam standartları ve büyük ülkelerin vatandaşlarına sunduğu sosyal hizmetleri de beraberinde getirdi.
Ülke, dünyadaki en çok gaz rezervlerine sahip ülkeler arasındadır. Bu büyük etken ülke vatandaşlarının refah seviyesini en üst basamaklara taşımıştır. Ülkede hemen hemen hiçbir tüketim maddesi üretilmemekte, dışarıdan ithal edilmektedir. Fakat ülkedeki oldukça az olan vergi oranları ve enerjinin çok ucuz olması bu mallardaki fiyatı oldukça düşük tutması beklentisi doğursada gıda benzeri tüketim malzemeleri ucuz değildir, ama elektrik ve elektronikte ucuzluk kendisini hissettirmektedir. 1 tanesi karada 6'sı açık denizde olmak üzere toplam 7 adet doğal gaz üretim noktası vardır. Ülkenin körfeze bakan kısmında ras laffan denen bir endüstri şehri kurulmuştur.
Petrolün varlığı ülkede gübre ve çimento sanayisinin gelişmesine de katkıda bulunmuştur.
Demografi
Neredeyse bütün Katar vatandaşları İslam dinine mensuptur. Etnik Arapların dışında çoğu vatandaş çeşitli ülkelerden petrol sektöründe çalışmak için gelmiştir. Arapça ana dildir. Onlarca değişik milletten insanların bulunması İngilizceyi ikinci bir milli dil haline getirmiştir. Katar Araplarının genelde üst düzey yönetici, bürokrat ya da mal sahibi olduğu ülkede diğer ülke Arapları bankalarda, petrol ve gaz tesislerinde ya da devletin kurumlarında memur olarak çalışırlar. Ülkenin demografik yapısı göçmenlik sistemine dayalıdır. Ülkede yabancı ülkelerden yaklaşık 1,8 milyona yakın işçi çalışmaktadır. Genellikle Filipinler, Nepal, Hindistan gibi ülkelerden insanlar bu ülkeye inşaat, sağlık, hizmet, enerji sektörlerinde çalışmak için gelirler.
Katar'da her 100 kadına 309,8 erkek vardır; bu erkeklerin aleyhine olan dünyanın en yüksek cinsiyet oranıdır.[4]
Eğitim
Yakın tarihte Katar'da eğitime büyük önem verilmeye başlandı. Öğrenci sayısı az olduğundan daha iyi eğitim olanakları sağlanmaya başladı. Herkese bedava olarak verilen sağlık hizmetlerinin yanında anaokulundan üniversiteye kadar eğitim tüm Katar vatandaşları için ücretsiz hale getirildi. Ülkenin Katar Üniversitesi adında bir üniversitesi ve birçok yüksek eğitim kurumu vardır. Başkent Doha'da yapımı devam eden eğitim kasabası ülkenin tüm ortadoğunun en büyük eğitim yeri olmasını sağlamakta ve tüm bölgeden öğrencilerin burada toplanmasını hedeflemektedir.
Coğrafya
Katar Yarımadası Basra Körfezi'ne doğru Suudi Arabistan'dan çıkmış 160 km'lik bir uzantıya benzer. Genellikle alçak düzlüklerden oluşan ülke kumla örtülüdür. Ülkenin güneyi ise çöllerle kaplıdır.
İklim
Yazın kurak ve nemli, kışın ise ılık ve az yağışlıdır.
İdari bölümler
Katar en büyük yönetimsel birim olan 7 ayrı belediyeye bölünmüştür. Bunlar: Ad Doha, Al Rayyan, Umm Salal, Al Khor, Al Wakrah, Al Daayen ve Al Shamal belediyeleridir.
Sosyal Hayat
Katar sosyal hayat olarak da birçok etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır.Hareketli gece hayatı ve birçok dünya starının uğrak yeridir. Uçsuz bucaksız çöllerinde kamp yapabilir, Şubat ayında bile denize girilebilmektedir. Birçok alışveriş merkezleri bulunmaktadır.
Spor
Ülkede en çok sevilen spor futboldur. Bu nedenle birçok ünlü futbol yıldızı ve dünya takımlarının katıldığı özel maç organizasyonları sık düzenlenmektedir. Tenis Katar da sevilen sporlar arasındadır. Her yıl uluslararası düzeyde 5 ayrı turnuva düzenlenmektedir. Katar, 2022 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hak kazanmıştır.
Kaynakça
- 1 2 3 4 5 "Qatar". International Monetary Fund. 24 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150424171613/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=453&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,LP&grp=0&a=&pr.x=72&pr.y=0. Erişim tarihi: 2010-04-21.
- ↑ "Human Development Report 2009: Qatar". The United Nations. 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130524015341/http://hdrstats.undp.org/en/countries/country_fact_sheets/cty_fs_QAT.html. Erişim tarihi: 2009-10-18.
- ↑ http://www.mfa.gov.tr/yerlesik-diplomatik-ve-konsuler-misyonlar.tr.mfa
- ↑ (İngilizce) The Economist Pocket World in Figures 2011 Edition. Profile Books. 2010. s. s. 17. ISBN 978-1-84668-372-5.
Dış Bağlantılar
|